Γράφει η Πόπη Αγγελή (Poppy Angeli)

Σκόρπιες φωτογραφίες. Πάρα πολλές εξ αυτών selfies. Selfies παντού, στο κινητό, στο τάμπλετ, στον υπολογιστή. Σκέφτομαι πως πρέπει με κάποιο τρόπο να τις οργανώσω. Ακριβώς με αυτή τη σκέψη, ξεκίνησε ένα φιλόδοξο σχέδιο τακτοποίησής τους, έτσι ώστε να τοποθετηθούν σε αρχεία έτους με υποφακέλους ανά κατηγορία. 

Selfies. Αυτό-πορτρέτα, στην ελληνική. Περνάω το απόγευμά μου κοιτώντας τες. Προσπαθώ να τις κατηγοριοποιήσω και προβληματίζομαι. Μερικές είναι όμορφες, άλλες είναι αστείες και κάποιες, πραγματικά θλιβερές, ως προσπάθεια βεβιασμένης αποτύπωσης μιας βαρετής καθημερινότητας που αν και επιμελώς κρύβεται, εμφανώς διακρίνεται.

Κομμάτια ζωής που αποθηκεύτηκαν και στάλθηκαν ως συνημμένο αρχείο ή αναρτήθηκαν στα social media.

Ειδικά, αυτές τις τελευταίες, τις αναρτημένες, θα μπορούσα με ευκολία να τις χαρακτηρίσω και «επιφανειακές» και να τις αγνοήσω. Ωστόσο, παρουσιάζονται μπροστά μου, «αυτοτραβηγμένες» και «αυτοδιαχειρίσιμες», προϊόν  δικής μου επιλογής και ως τέτοιες δεν μπορούν να παραλειφθούν. 

Να τις κατηγοριοποιήσω σε στιγμές; Στιγμές ασανσέρ, στιγμές αυτοκινήτου, στιγμές δωματίου, στιγμές δουλειάς, στιγμές απόδρασης. Σε πόζες; Ολόσωμες, ανφάς, προφίλ. Σε αντιδράσεις; Με φιλάκια, με χαμόγελα, με τσαχπινιά, με μελαγχολία, με σοβαρότητα; Μήπως, θα ήταν καλύτερα ανά θεματικό πεδίο; «φιλική έξοδος», «καλοκαιρινές διακοπές», «παλιές αγάπες», «μουσεία»; 

Παρατηρώ λίγο τις selfies σε μουσεία. Ας τις πούμε, πολιτιστικές selfies.

Αυτοφωτογραφίες  μπροστά από έργα του  Vincent van Gogh, ή του Banksy,  που  αυτόματα με μεταφέρουν σε έναν πολύ συγκεκριμένο χώρο, δίπλα από πολύ συγκεκριμένα και ξεχωριστά για μένα έργα.

Δε διαθέτω κάτι άλλο από τα μουσεία που φιλοξενούν αυτές τις δημιουργίες. Ένα βιβλίο, ένα αντίγραφο, ένα στυλό… 

Κάτι, που να μου θυμίζει ότι πέρασα κάποια στιγμή από εκεί, εκτός από μια ανάμνηση που αν και σταδιακά εξασθενεί, εντούτοις ανατροφοδοτείται από αυτές τις selfies- αναμνηστικά, τόσο ως προς την μοναδικότητα των έργων που είναι δίπλα μου, όσο και ως προς τα συναισθήματα που αναδύθηκαν μέσα μου όταν τα αντίκρυσα «ολοζώντανα» μπροστά μου. Οι φωτογραφίες των έργων, μόνες τους, υπάρχουν και αυτές, αλλά εκείνες που με συμπεριλαμβάνουν είναι ιδιαίτερες, αφού αυτόματα με τοποθετούν εντός του πλαισίου τους. Με κάνουν, με λίγα λόγια, ορατή και παρούσα δίπλα τους.

Η αλήθεια είναι ότι καθημερινά βλέπω πολλές φωτογραφίες τέτοιου τύπου αναρτημένες στα social  media. Είναι τελικά αρκετοί οι επισκέπτες μουσείων που αποθανατίζονται μπροστά από έργα διάσημων δημιουργών στα μουσεία, και υπό αυτή την έννοια, η κατηγορία των selfies θα μπορούσε να αποτελεί ένα αυθόρμητο και άμεσο μέσο διάδοσης της τέχνης,  με μια εσάνς  ναρκισσιστικής διάθεσης φυσικά, ώστε, όλοι, όπως είχε πει ο  Andy Warhol να έχουν τη δυνατότητα να απολαύσουν τα  «15 λεπτά της φήμης τους», όταν γίνουν αντιληπτοί.  

Αποτελούν προϋπόθεση οι selfies τελικά, προκειμένου να εξασφαλίσει κάποιος αυτό το δεκαπεντάλεπτο; 

Ενδεχομένως, διότι αν μετρήσουμε τα «like» και τα σχόλια στην τελευταία selfie στο Facebook ή στο Instagram, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι πράγματι αποτελούν. 

Έτσι, παρά το γεγονός ότι φαίνονται ως μια ασήμαντη πράξη, η σημασία τους ενδεχομένως να  είναι περισσότερο καθοριστική και σημαντική για την εποχή μας και την εξέλιξή της στο μέλλον.

Και ίσως λόγω αυτής της ιδιαίτερής τους σημασίας, που ελάχιστα αξιολογούμε συνειδητά,   πιστεύω ότι δημιουργήθηκαν ξαφνικά πολλά  SELFIE-MUSEUM. 

Τα Selfie- Museum είναι εκθεσιακοί χώροι, μόνιμοι ή και προσωρινοί, που έχουν σχεδιαστεί για να παρέχουν στους επισκέπτες τους ένα σκηνικό αφήγημα λήψης ιδιαίτερων selfies, προκειμένου να  αναρτηθούν σε ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης. 

Ένα αφήγημα που αναπτύσσεται μέσα από καλλιτεχνικά σκηνικά και πολύχρωμες οπτικές ψευδαισθήσεις, που φαίνεται να είναι ικανό να δημιουργεί μια βαθιά σύνδεση με τον επισκέπτη που επεκτείνεται πέρα από την απλή εικόνα, αγγίζοντας και το συναίσθημα.

Τα συγκεκριμένα μουσεία βρίσκονται σήμερα σε πολλές τοποθεσίες. Στο  Μαϊάμι, στην Ατλάντα, στην Κορέα, ακόμα και στην Αυστρία και στην Ιταλία. Σχεδόν παντού. Μουσεία-Εγκαταστάσεις που σχεδιάστηκαν με τη συμμετοχή πληθώρας καλλιτεχνών, που κλήθηκαν να επανερμηνεύσουν την τέχνη στη νέα εποχή με στρατηγικό στόχο τα social media. Υπό αυτό το πρίσμα, ο στόχος καλύπτεται όταν κάθε   πιθανή αυτοφωτογραφία  αποκτά ιδιαίτερη αισθητική και μοναδικότητα, ακόμα και αν το αντικείμενο της φωτογραφίας είναι ο ίδιος ο επισκέπτης, ο οποίος επιδιώκει να αναδιατυπώσει την εικόνα του μέσα από  τη χρήση των διαθέσιμων εικόνων του μουσείου και τελικά να καταφέρει να εκφραστεί επιτυχώς στη συλλογική εικόνα των κοινωνικών δικτύων. Περί εικόνας, λοιπόν, ο λόγος και η αιτία και η αφορμή.

Ειλικρινά, δεν ξέρω αν τα selfie μουσεία  αποτελούν ένα νέο τρόπο για να βιώσει κάποιος την τέχνη. Επιπλέον, δεν ξέρω αν καλώς περιλαμβάνουν στην ονομασία τους τη λέξη «μουσείο», αφού υπό τη στενή έννοια του όρου δεν είναι. Παρόλα αυτά, παρέχουν το φόντο για φωτογραφικές εμπειρίες, με καλλιτεχνική συνιστώσα και θα μπορούσαν υπό την ευρεία έννοια και να είναι. Γιατί όχι;

Ανεξάρτητα όμως, από το αν είναι ή όχι μουσεία, σίγουρα αποτελούν χώρους  στους οποίους οι  επισκέπτες είναι ελεύθεροι να εκφράσουν τη δημιουργικότητά τους, βγάζοντας ιδιαίτερες φωτογραφίες για να τις μοιραστούν με τους φίλους τους. Αν μάλιστα, υπολογιστεί ο αριθμός των χιλιάδων ανθρώπων που τους επισκέπτονται μόνο και μόνο για να τις αποκτήσουν, τότε μάλλον θα τους χαρακτηρίζαμε επιτυχημένους, είτε ως «μουσεία», είτε ως «επιχειρήσεις».

Εν κατακλείδι, η δημιουργία και εξέλιξη αυτών των ξεχωριστών εγκαταστάσεων καθορίζει τη νέα εποχή και αν τα Selfie Μουσεία μας κάνουν χαρούμενους, έστω και για λίγο, τότε ας βιώσουμε και τούτη την εμπειρία ως τέχνη, που από ότι φαίνεται ήρθε για να μείνει και θα εξελιχθεί ακόμα περισσότερο στο μέλλον.