/Ελληνικό και ρωμαϊκό σύστημα αρίθμησης

Ελληνικό και ρωμαϊκό σύστημα αρίθμησης

Γράφει ο Βαγγέλης Αντωνιάδης

ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ

Οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποίησαν τα γράμματα του αλφαβήτου για να παραστήσουν αριθμούς. Γι αυτό διαίρεσαν το αλφάβητο σε τρία ίσα τμήματα.

Με α έως θ παρίσταναν τις μονάδες (8 γράμματα) με ι ως ω τις δεκάδες ( 8 γράμματα) με ρ ως ω τις εκατοντάδες ( 8 γράμματα).

Όμως το αλφάβητο έχει 24 γράμματα και χρειάζονταν 27, δηλαδή 9 για κάθε σειρά, προσπάθησαν στην πρώτη τάξη το σύμβολο <<ς>> (στίγμα), στη δεύτερη το (κόπα) και στην Τρίτη το ( σαμπί).

Ακόμα, όταν τα γράμματα παρίσταναν αριθμούς έπαιρναν πάνω στα δεξιά, μία οξεία.

Έτσι λοιπόν η ελληνική αρίθμηση διαμορφώθηκε ως εξής.

ΜΟΝΑΔΕΣ

  • 1=α’
  • 2=β’
  • 3=γ’
  • 4=δ’
  • 5=ε’
  • 6=ς’
  • 7-ζ’
  • 8=η’
  • 9=θ

 

ΔΕΚΑΔΕΣ

10=ι’
20=κ’
30=λ’
40=μ’
50=ν’
60=ξ’
70=ο’
80=π’
90=κόπα

ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΕΣ

100= ρ’
200=κ’
300=τ’
400=υ’
500=φ’
600=χ’
700=ψ’
800=ω’
900=π’

Με τα προηγούμενα 27 σύμβολα παρίσταναν όλους τους αριθμούς από το 1 ως το 999. Τα χιλιάδες, δεκάδες χιλιάδων και εκατοντάδες χιλιάδων της παρίσταναν με τα ίδια σύμβολα, όπως τόσο κάτω αριστερά.

π.χ 7000=,ζ

900.000=,π

Ακόμη η λέξη μύριος σήμαινε το 1000

,α πκβ’= 1992

,α πιδ’=914

,α ψο’= 1770

ΤΟ ΡΩΜΑΪΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΓΡΑΦΗΣ

Οι Ρωμαίοι μεταχειρίστηκαν τα εξής γράμματα

 

      ΙVXLCDM
    1510501005001000



και παρίσταναν τους αριθμούς με τους παρακάτω τέσσερις κανόνες

1. Κάθε ψηφίο γραμμένο προς τα δεξιά μεγαλύτερου ή ίσου με αυτό ψηφίου προστίθενται σε αυτή.

πχ

ΧΧ=20
LV=55
DL=550
III= 3
VI=6
XI=11

2. Κάθε ψηφίο γραμμένο  προς τα αριστερά μεγαλύτερου του ψηφίου, αφαιρείται από αυτό.

π.χ

ΙΧ=9
VC=95
XC=90
LM=950

3. Κάθε ψηφίο γραμμένο μεταξύ δύο ψηφίων που οι μονάδες είναι ανώτερης τάξης, αφαιρείται προς το δεξιό ψηφίο.

πχ

ΧIX=19
CIX=109
LXC=140

4. Αριθμός με απλή επιγραμμή σημαίνει χιλιάδες, με διπλή εκατομμύρια, με τριπλή δισεκατομμύρια κ.ο.κ

πχ IV= 4000
XIX= 19000000