Με αφορμή την κυκλοφορία του παιδικού βιβλίου “Ο Αφεντούλης και η παρέα του ταξιδεύουν στο Λονδίνο”, η συγγραφέας Χαρά Κουρλέση απαντά στις 10+1 Ερωτήσεις που τις θέτει ο Κωνσταντίνος Μανίκας.

1. Ένα νέο παιδικό βιβλίο «Ο Αφεντούλης και η παρέα του ταξιδεύουν στο Λονδίνο», από τις Εκδόσεις Διάνοια. Τι σας ώθησε να το γράψετε; 

Το νέο μου βιβλίο είναι ένα παιδικό εικονογραφημένο βιβλίο 75 σελίδων γραμμένο στην ελληνική γλώσσα και μιλά στα παιδιά για την αξία της πολυγλωσσίας, της ενσυναίσθησης και της φιλίας στα σύγχρονα διαπολιτισμικά περιβάλλοντα. Το βιβλίο αποτελεί τη συνέχεια της περιπέτειας των ηρώων του πρώτου μου βιβλίου με τίτλο «Ο Αφεντούλης και το δώρο της φιλίας», αλλά έχει γραφτεί με τέτοιο τρόπο ώστε να διαβάζεται αυτόνομα, ανεξάρτητα από το προηγούμενο. 

2. Τι θεωρείτε ότι θα αποκομίσουν ως απόσταγμα όσοι το αποκτήσουν;

Καταρχήν θα ήθελα να πω ότι είμαι πολύ χαρούμενη και υπερήφανη διότι τα σχόλια που λαμβάνω από τους αναγνώστες μου είναι διθυραμβικά. Πρόκειται για ένα πρωτότυπο παιδικό εικονογραφημένο βιβλίο που εξοικειώνει τα παιδιά με τη βρετανική κουλτούρα, συνδυάζοντας τη γνώση με την περιπέτεια. Ένα ξεκάθαρο μήνυμα του βιβλίου είναι ότι παρά τις διαφορές μας με τους άλλους λαούς, η ανάγκη των ανθρώπων για αποδοχή, αλληλεγγύη και σεβασμό είναι παντού η ίδια. Επίσης οι αναγνώστες αντιλαμβάνονται από τις πρώτες κιόλας σελίδες του βιβλίου ότι οι ξένες γλώσσες μας ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο επιτρέποντας μας να ταξιδεύουμε και να επικοινωνούμε με ανθρώπους που δεν μοιράζονται την ίδια γλώσσα και νοοτροπία με εμάς. 

3. Αν έπρεπε να επιλέξετε την πιο χαρακτηριστική φράση από το βιβλίο, ποια θα ήταν;

Η αγάπη είναι ασπίδα και δύναμη.

4. Λείπει από την εκπαιδευτική διαδικασία η στόχευμενη χρήση του παραμυθιού ως διδακτικού εργαλείου; 

Το παραμύθι είναι ένα πολύτιμο διδακτικό εργαλείο που αναδεικνύει αρχετυπικά μοτίβα και σύμβολα, τα οποία ενεργοποιούν τους ταυτοποιητικούς μηχανισμούς του παιδιού και συμβάλλουν στη συναισθηματική και πνευματική ωρίμανση του. Ωστόσο, παρά την αναγνώριση της εκπαιδευτικής αξίας του παραμυθιού, η ενσωμάτωση του στη μαθησιακή διαδικασία είναι συχνά επιφανειακή. Θεωρώ εξαιρετικά σημαντική τη στοχευμένη και μεθοδική επιμόρφωση των δασκάλων μέσα από τη δημιουργία εργαστηρίων που αναπτύσσουν εκπαιδευτικό υλικό, το οποίο βοηθά στην ουσιαστική αξιοποίηση του παιδικού βιβλίου, λαμβάνοντας υπόψη τα προφίλ των μαθητών και τις ανάγκες της τάξης. Πρόσφατα συμμετείχα ως εισηγήτρια σε ημερίδα επιμόρφωσης καθηγητών αγγλικής γλώσσας όπου παρουσίασα μερικές πρωτότυπες δραστηριότητες δημιουργικής γραφής και διαμεσολάβησης προσαρμοσμένες στο υλικό του τελευταίου μου βιβλίου, το οποίο μπορεί κάλλιστα να χρησιμοποιηθεί από δασκάλους, καθηγητές αλλά και κέντρα ξένων γλωσσών.

5. Τα παιδιά είναι πιο “δύσκολοι” αναγνώστες από τους μεγάλους;

Αναμφίβολα τα παιδιά αποτελούν το πιο απαιτητικό κοινό και αυτό που μου αρέσει περισσότερο είναι η βαθιά συναισθηματική σύνδεση που αναπτύσσουν με το λογοτεχνικό κείμενο και η αφοπλιστική ειλικρίνεια που χρησιμοποιούν για να διατυπώσουν τις κρίσεις τους μετά την ανάγνωση του. Παρά το γεγονός ότι δεν διαθέτουν τις ανεπτυγμένες στρατηγικές ανάγνωσης και την κριτική ικανότητα που έχουμε ως ενήλικες, τα παιδιά έχουν καθαρή σκέψη και ανιδιοτελή κίνητρα, επομένως αγκαλιάζουν με ιδιαίτερη θέρμη τα έργα που αγγίζουν τις ψυχές τους.

6. Είναι το παιδικό βιβλίο, ο λογοτεχνικός χώρος που θέλετε να υπηρετείτε, ή δεν υπάρχουν τέτοια στεγανά;

Αγαπώ ιδιαίτερα την ενασχόληση με το παιδικό βιβλίο γιατί διεγείρει τη φαντασία και αποτελεί μια σπουδαία μορφή επικοινωνίας μεταξύ των μελών της οικογένειας, προσφέροντας πλούσια ερεθίσματα και τροφή για σκέψη. Ωστόσο, διαθέτω σημαντική εμπειρία γραφής και σε άλλα κειμενικά είδη, όπως το σενάριο και το διήγημα. Μελλοντικά θα ήθελα πολύ να ασχοληθώ και με τη μεγάλη φόρμα που επιτρέπει την ανάπτυξη μιας ευρείας γκάμας χαρακτήρων σε μια ποικιλία από ενδιαφέρουσες υποπλοκές.

7. Είστε ένας πολυπράγμων άνθρωπος. Πείτε μας κάποιες λεπτομέρειες για τις υπόλοιπες δραστηριότητες σας;

Λατρεύω την τέχνη της μυθοπλασίας και της δημιουργικής γραφής. Έχω γράψει τρία παιδικά βιβλία και ετοιμάζω το τέταρτο. Το νέο μου σενάριο ταινίας μικρού μήκους, η «Μάλγκο» έλαβε το πρώτο βραβείο σεναρίου ταινίας μικρού μήκους στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Λονδίνου καθώς και σε μερικά από τα σπουδαιότερα κινηματογραφικά φεστιβάλ της Ευρώπης και των Ηνωμένων Πολιτειών, όπως το «Τop Shorts» και το «Hollywood Discovery Awards». Ως καθηγήτρια αγγλικής φιλολογίας υλοποιώ και φέτος το πολιτιστικό πρόγραμμα δημιουργικής γραφής που έχω σχεδιάσει και διδάσκω στους μαθητές μου. Πέρυσι το πρόγραμμα αφορούσε τη διασκευή αμερικάνικου ποιήματος σε αγγλόφωνο σενάριο ταινίας μικρού μήκους και μάλιστα διακρίθηκε στα βραβεία ξενόγλωσσης εκπαιδευτικής αριστείας ELT Excellence Awards 2024 λαμβάνοντας το χρυσό βραβείο καινοτομίας στην ξενόγλωσση εκπαίδευση. Φέτος το πρόγραμμα περιλαμβάνει τη διασκευή παιδικού βιβλίου σε αγγλόφωνο σενάριο ταινίας μικρού μήκους και στοχεύει στην ανάπτυξη της δημιουργικής φαντασίας των παιδιών και την βελτίωση των γλωσσικών τους δεξιοτήτων μέσα από την κατανόηση της έννοιας της διασκευής και την πρακτική εφαρμογή των τεχνικών συγγραφής αγγλόφωνου κινηματογραφικού σεναρίου. 

8. Πόσο έχει αλλάξει στην ψηφιακή εποχή μας ο ρόλος του βιβλίου; 

Η ψηφιοποίηση της σύγχρονης ζωής και η ενασχόληση με τις νέες τεχνολογίες και το διαδίκτυο έχει επηρεάσει σημαντικά τις αναγνωστικές συνήθειες των παιδιών και έχει δυστυχώς περιορίσει την επαφή τους με το έντυπο βιβλίο. Τόσο το οικογενειακό πλαίσιο όσο και η σχολική κοινότητα οφείλουν να συμμετέχουν ενεργά στην προώθηση της φιλαναγνωσίας, διευκολύνοντας την πρόσβαση των παιδιών στο έντυπο βιβλίο που αποδεδειγμένα συμβάλλει στην πνευματική και κοινωνική ανάπτυξη τους. Και φυσικά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι νεαροί αναγνώστες σήμερα είναι οι αυριανοί πολίτες και το μέλλον της χώρας μας.

9. Ένας μήνας “καραντίνα”. Ποια είναι τα πέντε βιβλία που θα θέλατε μαζί σας;

Σίγουρα δεν θα μπορούσα να αποχωριστώ τα τρία δικά μου βιβλία («Ο Αφεντούλης και το δώρο της φιλίας», «Πως φτιάχνεται η αγάπη: ΆΣΕ ΜΕ να σου μάθω ν’ αγαπάς!», «Ο Αφεντούλης και η παρέα του ταξιδεύουν στο Λονδίνο»). Επίσης θα ήθελα να έχω μαζί μου τον «Ντέιβιντ Κόπερφιλντ» του Kάρολου Ντίκενς και το μυθιστόρημα του Μάρκ Τουέιν «Οι περιπέτειες του Χάκλμπερι Φιν».

10. Πιστεύετε στη μοίρα ή στην τύχη;

Βέβαια! Ένας από τους από τους αγαπημένους μου Έλληνες ποιητές, ο Οδυσσέας Ελύτης, είχε πει ότι τα τρία “Τ” της επιτυχίας είναι το ταλέντο, η τόλμη και η τύχη. Ο μοναδικός τρόπος με τον οποίο αυτά τα τρία στοιχεία αλληλεπιδρούν μεταξύ τους στη ζωή του κάθε ανθρώπου θεωρώ ότι διαμορφώνει τη μοίρα του.

11. Χρειάζεται περισσότερος ρομαντισμός ή ρεαλισμός στις ζωές μας;

Πιστεύω ότι και τα δύο είναι απαραίτητα για να έχουμε μια ισορροπημένη και πλούσια σε εμπειρίες ζωή. Η αντιμετώπιση της καθημερινότητας προϋποθέτει ρεαλισμό και πρακτικότητα. Ο ρομαντισμός όμως είναι αυτός που εξασφαλίζει τη συναισθηματική πληρότητα και μας δίνει τα κίνητρα που χρειαζόμαστε για να διαχειριστούμε τις αντιξοότητες της σύγχρονης πραγματικότητας. Επίσης είναι πολύ σημαντικό να αγαπούμε ρεαλιστικά ώστε οι προσδοκίες μας να μην κινδυνεύουν να διαψευστούν και οι αποδέκτες της αγάπης μας να είναι εκείνοι που την επιζητούν και την έχουν πραγματικά ανάγκη.