Ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Πάνος Αμυράς, συνομιλεί με τον Κωνσταντίνο Μανίκα, με αφορμή την κυκλοφορία του νέου του αστυνομικού μυθιστορήματος “Το φιλί του Δεκέμβρη” από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Κυκλοφόρησε το νέο σας μυθιστόρημα με τίτλο Το φιλί του Δεκέμβρη. Τι πραγματεύεται και πώς συνδέεται με τα προηγούμενα βιβλία σας;

Το Φιλί του Δεκέμβρη εκτυλίσσεται χρονικά κατά τη διάρκεια των αιματηρών συγκρούσεων στην Αθήνα τον Δεκέμβριο του 1944. Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα με αστυνομική πλοκή πάνω σε ιστορικά γεγονότα της εποχής. Θα έλεγα ότι το νέο μου βιβλίο συμπληρώνει την «Τριλογία της Κατοχής». Ο Λιμός τοποθετείται χρονικά τον Δεκέμβριο του 1941, τα Λύτρα το φθινόπωρο του 1944 και το Φιλί του Δεκέμβρη αμέσως μετά την Απελευθέρωση της Ελλάδας από τη ναζιστική Κατοχή. Διαβάζεται αυτόνομα σε σχέση με τα δύο πρώτα βιβλία, με συνδετικό κρίκο πάντα τον Νίκο Αγραφιώτη.

Σκιαγραφήστε μας λοιπόν τον κεντρικό χαρακτήρα του βιβλίου. Τι πρεσβεύει ο υπαστυνόμος Νίκος Αγραφιώτης και τι προσπαθεί να πετύχει;

Ο απότακτος πια υπαστυνόμος Νίκος Αγραφιώτης είναι ένας χαρακτήρας που δεν φοβάται να αναμετρηθεί με την έννοια της ευθύνης, πολλές φορές ανορθόδοξα, αλλά με το ίδιο πάντα σκεπτικό: πώς θα ολοκληρώσει την αποστολή του χωρίς να χάσει τη ψυχή του. Ακολουθεί δύσκολα μονοπάτια και προσπαθεί να ξεπεράσει τις δυσκολίες με πυξίδα τη δική του ηθική, όπως τουλάχιστον την αντιλαμβάνεται ο ίδιος. Δεν είναι υπερφυσικός ήρωας, αλλά ένας άνθρωπος της διπλανής πόρτας με αδυναμίες και αυτό το στοιχείο ίσως να προσελκύει το ενδιαφέρον των αναγνωστών.

Η πλοκή εκτυλίσσεται σε μια δύσκολη ιστορική περίοδο, τις αρχές του Εμφυλίου. Πώς επηρεάζεται η συγγραφική ματιά από την προσέγγιση αυτού του πλαισίου;

Πράγματι το ιστορικό πλαίσιο είναι βαρύ και φορτισμένο, ακόμα και έως τις ημέρες μας. Η προσέγγιση της εποχής απαιτεί προσοχή και αρκετή έρευνα πριν από την αποτύπωσή της στο χαρτί. Δεν είμαι ιστορικός, ούτε θέλησα να κάνω αποτίμηση της περιόδου, οι μυθιστορηματικοί χαρακτήρες συμπλέκονται με ιστορικά πρόσωπα αλλά ακολουθούν τη δική τους πορεία.

Τι πρέπει να διαθέτει ένα αστυνομικό μυθιστόρημα για να διατηρεί αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη;

Οι απαιτήσεις των αναγνωστών του αστυνομικού μυθιστορήματος είναι υψηλές. Δεν αρκεί πια το να ανακαλύψεις ποιος έκανε το έγκλημα. Ο συγγραφέας πρέπει να αποδώσει την εποχή και ιδίως να αναπτύξει τις πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες, που πολλές φορές εξηγούν καλύτερα το αστυνομικό σκέλος της υπόθεσης.

Η αστυνομική λογοτεχνία κερδίζει όλο και περισσότερους αναγνώστες. Πρόκειται για εισαγόμενο φαινόμενο ή υπάρχουν και εγχώριοι, κοινωνικοί λόγοι;

Νομίζω, κύριε Μανίκα, ότι η ερώτησή σας περιέχει και την απάντηση. Το αστυνομικό μυθιστόρημα μετεξελίσσεται σε κοινωνικό, γι’ αυτό και έχει μεγαλύτερη απήχηση στο αναγνωστικό κοινό, διαρκώς κερδίζει φίλους. Δεν είναι αποκλειστικά εισαγόμενο το φαινόμενο, υπάρχουν εξαιρετικοί Έλληνες συγγραφείς αστυνομικής λογοτεχνίας, που τα έργα τους στέκονται ισάξια με τις μεγάλες γραφίδες της Σκανδιναβίας ή της Βρετανίας.

Ποια θεωρείτε την πιο χαρακτηριστική φράση από το βιβλίo σας;

Δεν θα αναφέρω κάποια φράση, αλλά ξεχωρίζω την εικόνα ενός τυφλού ζευγαριού που περπατά ανάμεσα στα χαλάσματα του Εμφυλίου στους δρόμους της Καλλιθέας.

Τι ρόλο έχει πλέον το βιβλίο στην ψηφιακή εποχή μας;

Η αίσθηση του χαρτιού είναι μοναδική, αλλά η τεχνολογία μπορεί να μεταβάλει και τις αναγνωστικές συνήθειες. Το βέβαιο είναι ότι το βιβλίο θα έχει πάντα κορυφαία θέση στις προτιμήσεις του κοινού, σε όποια μορφή κι αν διατεθεί. Ταξιδεύει τον αναγνώστη και αυτή η μαγεία του περιεχομένου δεν πρόκειται να χαθεί.

Ένας μήνας καραντίνα. Ποια είναι τα πέντε βιβλία που θα θέλατε μαζί σας;

Θα έπαιρνα τον Χορό των ρόδων του Αντώνη Σουρούνη για να το ξεφυλλίζω όταν οι ώρες περνούν δύσκολα και θα διάλεγα τις Σκηνές από τον βίο του Ματίας Αλμοσίνο του Ισίδωρου Ζουργού, το Casa Biafra του Γιώργου Σκαμπαρδώνη για να γυρίζω στις γωνιές της Θεσσαλονίκης, την Επιστροφή στη Σμύρνη του Ευάγγελου Μαυρουδή για να γνωρίσω τη γη των προγόνων μου και ένα ταξιδιωτικό έργο του Νίκου Καζαντζάκη για να μεταφερθώ νοερώς στην Ισπανία, στην Ιαπωνία ή στην Αίγυπτο, όπου με βγάλει η καραντίνα.

Διαλέγετε παρέα για ολιγοήμερη απόδραση. Ποιους λογοτέχνες, ανεξαρτήτως ιστορικής περιόδου δράσης, θα συμπεριλαμβάνατε;

Θα ήθελα να απολαύσω τη συζήτηση της Αγκάθα Κρίστι με τον Άρθουρ Κόναν Ντόιλ και συντονιστή τον Φρέντυ Γερμανό. Θα στεκόμουν σε μία γωνία και απλώς θα άκουγα. (Μεταξύ μας, θα κρατούσα και σημειώσεις.)

Πιστεύετε στη μοίρα ή στην τύχη;

Όσοι λένε ότι πρέπει να δουλέψεις συστηματικά και να ασχοληθείς πραγματικά με τον εαυτό σου για να συναντήσεις την τύχη νομίζω ότι έχουν δίκιο, σε μεγάλο βαθμό. Όσο για τη μοίρα, αποτελεί από τους αρχαίους τραγωδούς έως σήμερα μέγα μυστήριο.

Χρειαζόμαστε περισσότερο ρομαντισμό ή ρεαλισμό, στην εποχή μας;

Γιατί όχι και τα δύο! Σίγουρα δεν χρειαζόμαστε τόσο κυνισμό ή απατηλές εντυπώσεις.