Γράφει ο Νίκος Ναούμης, πολιτικός επιστήμονας – συγγραφέας

Υπάρχουν φορές που ένα βιβλίο δεν ζητά απλώς να διαβαστεί – ζητά να σου κρατήσει το χέρι, να σου ψιθυρίσει την Ιστορία σαν να ήταν παραμύθι, κι όταν κλείσεις την τελευταία του σελίδα, να έχει αφήσει κάτι μέσα σου που θα σε συνοδεύει για καιρό.

Το Παρουσίες της Καρολίν Μπονγκράν που κυκλοφορεί στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Ψυχογιός, είναι ένα τέτοιο βιβλίο: ένα βαθιά ανθρώπινο, λεπταισθητο μυθιστόρημα, που απλώνεται μεταξύ εποχών, χωρών και τραυμάτων, υφαίνοντας με συγκλονιστικό τρόπο το νήμα της μνήμης και της αγάπης.

Η καρδιά της αφήγησης χτυπά στο σώμα της μικρής Σέβας, ενός δεκάχρονου σεφαραδίτικου κοριτσιού που η Θεσσαλονίκη του 1943 το ωθεί βίαια στην ενηλικίωση. Η σκηνή του αποχωρισμού από τη γιαγιά της, οι σκιές των στρατιωτών, το παιχνίδι του κουτσού – όλα αποτυπώνονται με μια γλώσσα γυμνή και ταυτόχρονα ποιητική. Η συγγραφέας δεν εξιδανικεύει, δεν ωραιοποιεί – μα με έναν αέρα τρυφερότητας, μας παραδίδει την πιο σπαρακτική μορφή αντίστασης: το να παραμένεις παιδί, έστω και μπροστά στην κάνη ενός όπλου.

Παράλληλα, στο παρόν, η Βαλεντίν και ο μικρός Μιλό –ένα αγόρι που δεν μιλάει, αλλά λέει τόσα– κρατούν τον ρυθμό της ζωής με ευγένεια και ταπεινότητα.

Δύο ιστορίες, φαινομενικά άσχετες, συνομιλούν υπόγεια με έναν δεσμό συγκινητικό: την ανάγκη να υπάρχουμε, να αγαπιόμαστε, να αφήνουμε ίχνη.

Η μετάφραση της Πετρούλας Γαβριηλίδου είναι φωτεινή, ακριβής και διακριτική – διατηρεί το γαλλικό άρωμα του πρωτοτύπου, χωρίς να προδίδει τη μουσική της ελληνικής. Η επιμέλεια άρτια, το εξώφυλλο λιτό, συγκρατημένα λυρικό – όλα υπηρετούν με σεβασμό τη σοβαρότητα του έργου.

Διαβάζοντας το «Παρουσίες», αισθάνθηκα να περνώ μέσα από τις ζωές αυτών των ηρώων με ταπεινότητα και συγκίνηση. Σαν να άγγιζα τα αποτυπώματα των χεριών τους πάνω στο δικό μου στήθος. Είναι από εκείνα τα βιβλία που, ακόμη κι όταν τα κλείσεις, συνεχίζουν να σου μιλούν.