Η Μαρί-Φρανσουάζ Τερέζ Μαρτέν (γαλλικά: Marie-Françoise Thérèse Martin, 2 Ιανουαρίου 1873 – 30 Σεπτεμβρίου 1897), με θρησκευτικό όνομα Αδελφή Τερέζα του Βρέφους Ιησού και του Αγίου Προσώπου, επίσης γνωστή με τα ονόματα Αγία Τερέζα του Λιζιέ ή Μικρή Τερέζα, ήταν Γαλλίδα Καρμελίτισσα μοναχή και συγγραφέας που γεννήθηκε στην Αλανσόν του νομού Ορν της Γαλλίας στις 2 Ιανουαρίου 1873 και πέθανε στο Λιζιέ στο νομό Καλβαντός στην περιοχή της Νορμανδίας στη βορειοδυτική Γαλλία στις 30 Σεπτεμβρίου 1897.Το 1997 χρίστηκε «Διδάκτωρ της Εκκλησίας».
Η μνήμη της τιμάται την 1η Οκτωβρίου. Η Τερέζα του Λιζιέ είναι γνωστή σε όλο τον κόσμο, καθώς η βασιλική του Λιζιέ είναι ο δεύτερος πιο δημοφιλής τόπος προσκυνήματος στη Γαλλία μετά τη Λούρδη, με σχεδόν ενάμισι εκατομμύριο προσκυνητές και επισκέπτες κάθε χρόνο.
Η Αγία Τερέζα γεννήθηκε το 1873 στην Αλανσόν του νομού Ορν της Γαλλίας. Ο πατέρας της Λουί είχε ένα κατάστημα και εργαστήριο ωρολογοποιίας και η μητέρα της Ζέλια, ήταν πλέκτρια δαντέλας που κατασκεύαζε τη δαντέλα της Αλανσόν. Η μικρή Τερέζα είχε τέσσερις ακόμη αδελφές, οι οποίες αργότερα στράφηκαν προς τον μοναχισμό και επιπλέον τέσσερα αδέλφια που πέθαναν σε βρεφική ηλικία. Η οικογένειά της αποτελούσε παράδειγμα χριστιανικής αγάπης προς τον πλησίον. Αρχικά, η Τερέζα και η οικογένειά της ζούσαν στην Αλανσόν αλλά όταν ήταν τεσσάρων ετών, η μητέρα της πέθανε και η οικογένεια μετακόμισε στο Λιζιέ.
Η αδελφή της Πωλίν που φρόντιζε για την εκπαίδευση του κοριτσιού, που ήταν όλο και λιγότερο σε επαφή με τον έξω κόσμο, αποφάσισε να πάει στο μοναστήρι κι ‘αυτό ήταν ένα νέο χτύπημα μετά την απώλεια της μητέρας της. Ταυτόχρονα, μια ατέλειωτη θλίψη, η οποία δεν μπορούσε να χαρακτηριστεί από γιατρούς, την κατέλαβε: παράξενες ψευδαισθήσεις, επιθέσεις πανικού και ανεξήγητες οδυνηρές αντιδράσεις. Η οικογένεια προσπάθησε να την βοηθήσει, αλλά όλα ήταν μάταια: το παιδί βρίσκονταν στα πρόθυρα του θανάτου. Μετά από αίτημά της, το άγαλμα της Παναγίας μεταφέρθηκε στο δωμάτιό της για να μπορεί να προσεύχεται, επειδή η Τερέζα δεν είχε πλέον τη δύναμη να σηκωθεί. Το κορίτσι άρχισε να προσεύχεται θερμά ζητώντας βοήθεια και προστασία. Και σύμφωνα με την ίδια την Τερέζα είδε το Άγιο Πρόσωπο της Θεοτόκου να της χαμογελά. Από εκείνη τη στιγμή ανάρρωσε με θαυματουργό τρόπο.
Μετά από αυτό το περιστατικό η πίστη της κοπέλας ενισχύθηκε και αποφάσισε σταθερά να γίνει μοναχή. Η επιθυμία της ήταν τόσο δυνατή που αποφάσισε να πάει στη Ρώμη, στον ίδιο τον Πάπα Λέοντα ΙΓ’, για να ζητήσει άδεια γιατί ήταν ανήλικη και δεν την δέχονταν στο μοναστήρι. Το επόμενο έτος, 1888, όταν ήταν 15 χρονών, ο κλήρος, βλέποντας την αβίαστη δίψα της για τον μοναχισμό, συμφώνησε: η Τερέζα έγινε δόκιμη μοναχή. Την ίδια εποχή, ο πατέρας της υπέφερε από κρίσεις, λόγω των οποίων έχασε εν μέρει τα λογικά του, γι ‘αυτό η Τερέζα και οι αδελφές της ονομάζονται «κόρες τρελού». Ένα χρόνο αργότερα, χρίστηκε καλόγρια, επιλέγοντας για τον εαυτό της το όνομα Αδελφή Τερέζα του Βρέφους Ιησού και του Αγίου Προσώπου.
Άρχισε να γράφει ποιήματα, έργα στα οποία εξέφραζε την εξαιρετική αγάπη της για τον Θεό. Τα λόγια της: «Έχω καταλάβει ότι η αγάπη περιλαμβάνει όλους τους χρόνους και τους χώρους και ότι είναι αιώνιος» γίνεται το σύνθημά της στη ζωή.
Η Αγία Τερέζα έπασχε από πόνους στο στήθος και βήχα για αρκετά χρόνια και οι γιατροί διέγνωσαν πνευμονική φυματίωση. Μετά από 7 χρόνια παραμονής στο μοναστήρι, πέθανε στις 30 Σεπτεμβρίου 1897 σε ηλικία 24 ετών.
Η ιστορία μιας ψυχής
Τα τελευταία χρόνια της ζωής της, με την έντονη παρότρυνση της ηγουμένης της μονής, έγραψε μια αυτοβιογραφική αφήγηση στην οποία αναφερόταν στις σκέψεις της για το Θεό, την πίστη και τις αναμνήσεις της από την παιδική ηλικία. Σε γενικές γραμμές, ήταν το ημερολόγιο ενός νεαρού κοριτσιού. Το έργο αυτό ονομάστηκε «Η ιστορία μιας ψυχής» και δημοσιεύτηκε ένα χρόνο μετά το θάνατό της σε μια έκδοση μόνο δύο χιλιάδων αντιγράφων. Ήταν ένα είδος μεταθανάτιου δώρου, το οποίο απροσδόκητα κέρδισε εκπληκτική επιτυχία αμέσως ανάμεσα στους κληρικούς, αλλά σύντομα και ανάμεσα στους απλούς ανθρώπους. Οι κυκλοφορίες πολλαπλασιάστηκαν, εξαπλώθηκαν και στις αρχές του 20ού αιώνα το βιβλίο μεταφράστηκε σε όλες τις κορυφαίες γλώσσες του κόσμου. Μερικά χρόνια αργότερα αποκαλύφθηκε ότι συγγραφέας ήταν η Αγία Τερέζα.
Αγιοποίηση
Η αδελφή Τερέζα αγιοποιήθηκε στις 17 Μαΐου 1925 από τον Πάπα Πίο ΙΑ’, μόλις 28 χρόνια μετά το θάνατό της.
Ο Πάπας Πίος Ι’ τη χαρακτήρισε «Η μεγαλύτερη αγία της σύγχρονης εποχής». Το 1997 ονομάστηκε «Διδάκτωρ της Εκκλησίας» από τον πάπα Ιωάννη Παύλο Β'[15] και έτσι έγινε μία από τις τέσσερις μόνο γυναίκες που απέκτησαν ποτέ αυτόν τον τίτλο. Οι άλλες τρεις ήταν η Κατερίνα της Σιένα, η Χίλντεγκαρντ του Μπίνγκεν και η Τερέζα της Άβιλας.
Βασιλική της Αγίας Τερέζας
Στη μικρή πόλη Λιζιέ, στη Νορμανδία, η οποία έγινε τόπος προσκυνήματος εκατομμυρίων πιστών κάθε χρόνο, κτίστηκε η Βασιλική της Αγίας Τερέζας. Πιστοί συρρέουν για να τιμήσουν τη μνήμη της αγίας και γαι να κερδίσουν τη δύναμη της πίστης τους. Η εκκλησία άρχισε να κατασκευάζεται το 1929, τέσσερα χρόνια μετά την αγιοποίησή της. Η κατασκευή συνεχίστηκε μέχρι το 1954, καθώς οι προσκυνητές στον τάφο της Τερέζας σχημάτιζαν ένα ατελείωτο ρεύμα, γεγονός που δυσκόλευε την κατασκευή. Η βασιλική του Λιζιέ είναι ο δεύτερος πιο δημοφιλής τόπος θρησκευτικού προσκυνήματος στη Γαλλία μετά τη Λούρδη, με σχεδόν ενάμισι