Γράφει ο Γιώργος Σταφυλάς *
Πήγα και είδα τον Άνθρωπο του Θεού, την πιο πολυσυζητημένη ταινία ου φετινού καλοκαιριού.
Θα ξεκινήσω με αυτό: πρόκειται για χοντρό ράπισμα στους κριτικούς κινηματογράφου αλλά και στην κουλτούρα της κριτικής που ανθεί τα τελευταία χρόνια και αφορά καθε είδος και προϊόν. Υπάρχουν άνθρωποι που καθοδηγούνται στην κυριολεξία από τις κριτικές και τους κριτικούς. Άνθρωποι που αγοράζουν ενα βιβλίο η βλέπουν μια ταινία με βάση τις κριτικές. Επίσης υπάρχουν αυτοί που περνούν την ώρα τους διαβάζοντας κριτικές για παπούτσια του μπάσκετ, για μηχανάκια, για τηλεοράσεις, για ξυραφάκια, για οτιδήποτε. Βλέποντας λοιπόν την ταινία το πρώτο που μου ήρθε στο μυαλό να γράψω ειναι : άνθρωποι μην εμπιστεύεστε τις κριτικές και μην αγοράζετε προϊόντα και υπηρεσίες με βαση αυτές. Εμπιστευτείτε το ένστικτο σας αντε και την γνώμη των καλών σας φίλων. Όχι του κάθε ειδικού η ”ειδικού” οχι της Κίτσας της Πίπιτσας. Οι κριτικές κατά κανόνα ειναι υποκειμενικές. Όταν δεν είναι υποκειμενικές είναι ποικιλοτρόπως εξαγορασμένες. Αντικειμενική κριτική δεν υπάρχει.
Και μετα από αυτό το ίντρο πάμε στην ουσία. Οι ”ειδικοί ” έθαψαν την ταινία της Πόποβιτς και βλέποντας την καταλαβαίνω πολυ καλά το γιατι. Τα μίντια έχουν κατηληφθεί από μια δράκα κατά φαντασίαν εστέτ που αντιλαμβάνονται ως αποστολή τους και ύψιστο καθήκοντα θάβουν κάθε τι που δεν κοινωνεί το γλυκερό ομογενοποιημένο μήνυμα της πολιτικής ορθότητας. Αν η ταινία αναφερόταν στην ζωή ενός παπά που αγαπούσε τους LGBT και πάντρευε gay ζευγάρια να είστε σίγουροι οτι οι ίδιοι άνθρωποι θα την βαθμολογούσαν με άριστα.
Τεχνικά η ταινία είναι πολύ καλή. Είναι κάπως αμήχανη και άνευρη στην αρχή αλλά ανεβάζει στροφές σιγά σιγά .
Ειδικά το κομμάτι που αφηγείται την ζωή του Νεκτάριου στο νησί της Αίγινας ειναι το πιο δυνατό και όμορφο. Η φωτογραφία είναι κάποιες στιγμές εξαιρετική. Η σκηνή με τον Νεκτάριο να σηκώνει μόνος του καλάθι με τις πέτρες και να ανεβαίνει το βουνό υπο τον καυτό καλοκαιρινό ήλιο του, ειναι από τις καλύτερες της ταινίας.
Επίσης και οι ερμηνείες είναι από επαρκείς μέχρι εξαιρετικές Ο Σερβετάλης αποδεικνύεται ο κατάλληλος άνθρωπος γι αυτόν τον ρόλο. Αποδίδει ιδανικά έναν άγιο άνθρωπο, πράο σχεδόν άυλο. Αυτο το βλέμμα του αγίου κανείς δεν θα μπορούσε να το αποδώσει καλύτερα. Ειναι δε καλύτερος όταν δεν μιλάει. Παίζει με τα ματια και με την ασκητική, ρικνή του φιγούρα. Η φωνή ίσως ξενίσει κάποιους που θα περίμεναν κατι πιο μπάσο αλλα η φωνή ενός ανθρώπου της αγάπης δεν μπορεί να ηχεί αν εκείνη ενός βιβλικού προφήτη που μοιράζει κεραυνούς από τον ουρανό. Ολο το υπόλοιπο καστ ειναι απολύτως επαρκές.
Η Πόποβιτς ηθελε να διηγηθεί την ζωή ενός σύγχρονου Αγίου και το πέτυχε. Η ταινία περνάει μηνύματα και αγγίζει ψυχές. Το Χόλιγουντ ίσως θα ήθελε συγκρούσεις εσωτερικές και εξωτερικές. Ισως ενας χολιγουντιανός σκηνοθέτης να επέμενε στην εκκλησιαστική ίντριγκα) η ίσως πάλι να ήθελε εναν Νεκτάριο γεμάτο αντιφάσεις. Και αυτο θα ηταν ωραίο δεν αμφιβάλλω και πιο ανθρώπινο ίσως αλλά δεν είμαστε όλοι γηινοι.
Αυτό είναι το μήνυμα της ταινίας. Υπάρχουν άνθρωποι που είναι πλασμένοι για τον ουρανό.
Από το ίδιο υλικό με μας αλλα με άλλο χάρισμα. Ουράνιο. Και από αυτούς τους ανθρώπους μαθαίνεις και συ και γίνεσαι καλύτερος άνθρωπος, μαθαίνεις να έχεις πίστη και να μην φοβάσαι. Πόθεν ο φόβος, πόθεν η τόση δυστυχία αφου ο θεός ειναι απέραντος και τα δωρα του άφθονα; Ο Νεκτάριος έχει την απάντηση: απλη ζωή και πίστη. Λιγότερες επιθυμιες και περισσότερη πίστη είναι ο δρόμος για την εσωτερική γαλήνη. Αυτή είναι σε τελική ανάλυση η ανώτερη ευτυχία που μπορούμε να κατακτήσουμε ζώντας στον κόσμο.
Υπάρχουν λοιπόν άγιοι σήμερα; Ναι υπάρχουν. Είναι δύσκολο αυτο να το αποδεχτεί ο νους των ανθρώπων που σκέφτονται μόνο τα γήινα. Η μάνα της αρραβωνιασμένης μοναχής κράζει σαν λυσσασμένη στον άγιο άνθρωπο : ”θα σε δω στην κόλαση” χωρίς να καταλαβαίνει ότι αυτή η ίδια βρίσκεται ηδη εκεί. Η δημοτική αρχή και ο χωροφύλακας ραπίζουν τον Άγιο και διαλύουν το μοναστήρι προκειμένου να βρουν κατι επιλήψιμο. Και ο άγιος δεν αντιδρά. Εμπιστεύεται στον Θεό. Απλότητα, πίστη, υπομονή, καρτερία. Το μήνυμα της ταινίας, ειναι ταυτόχρονα και η ουσία της χριστιανικής στάσης ζωής. Εφικτό; Δεν ξέρω. Αυτό που όμως πιστεύω ακράδαντα ειναι πως ο Θεός αγαπάει τον καθένα μας ξεχωριστά και δεν αφήνει κανέναν να χαθεί. Είναι ο άνθρωπος που απομακρύνεται από τον Θεό και όχι ο Θεός που απομακρύνεται από τον άνθρωπο.
Εν τέλει λοιπόν η ταινία είναι χριστιανική. Είναι φτιαγμένη από χριστιανούς για χριστιανούς. Είναι κακό λοιπόν αυτό και δεν άρεσε στους ”ειδικούς ‘ ;
Δεν είναι κακό, ασφαλώς. Άλλωστε έχουμε συνηθίσει τα τελευταία χρόνια σε ταινίες στρατευμένες στο πλευρό της πολιτικής ορθότητας. Αυτό που πείραξε τους ”ειδικούς” ηταν το ίδιο το μήνυμα οχι το γεγονός οτι ενα φιλμ εμπεριείχε μήνυμα. Αν ήταν Αλμοδοβάρ κάποια από τις ταινίες του ισπανού μετρ μερικές εκ των οποίων είναι φτιαγμένες από gay για gay θα έπρεπε σύμφωνα με τους ”ειδικούς” να μας αρέσει και να την θεωρούμε αριστούργημα. Γι ακόμα μια φορά όμως το λαϊικό ένστικτο ακύρωσε τους ‘ειδικούς” και απέδωσε στην Πόποβιτς και στον Σερβετάλη τα εύσημα που τους αξίζουν γεμίζοντας τα θερινά σινεμά. Αυτό ειναι ενα αισιόδοξο μήνυμα. Καθε φορά που ραπίζεται η πολιτική ορθότητα και η ειδικοκρατία υπάρχει ενα λόγος να πανηγυρίζουμε. Τωρα έχουμε εναν έξτρα λόγο. Μια εξαιρετική χριστιανική ταινία με μηνύματα που ανακουφίζουν την ψυχή οπως το νερό τον οδοιπόρο της ερήμου.
Δείτε την!
- Ο Γιώργος Σταφυλας εινα δημοσιογράφος και συγγραφέας,. Διηγήματα του έχουν δημοσιευτεί σε πολλά λογοτεχνικά περιοδικά κάποια εξ αυτών και βραβευμένα. Εχει εκδώσει τρία αστυνομικά μυθιστορήματα Η Συγκάλυψη (οΟελότος 2018) Το Κύκλωμα (Όστρια 2019) και η Προσωπική υπόθεση (2019) και ένα φαντασίας. Το μυθιστόρημα του Η Συγκάλυψη δημοσιεύτηκε σε συνέχειες στην εφημερίδα Δημοκρατία