Η σκηνοθέτης Έφη Μεράβογλου και η ηθοποιός Σοφία Πασπαλιάρη, που συμμετέχουν στην παράσταση “Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα” η οποία παρουσιάζεται κάθε Παρασκευή στις 21:15 στον Τεχνοχώρο Εργοτάξιο, μιλούν στον Κωνσταντίνο Μανίκα.

Έφη Μεράβογλου 

Πόσο μεγάλη πρόκληση είναι η σκηνοθεσία ενός τόσο κλασικού έργου και ποια είναι τα ιδιαίτερα στοιχεία της προσέγγισή σας;

Το συγκεκριμένο έργο ήθελα αρκετά χρόνια πριν να το ανεβάσω και αγαπώ και την συγγραφή του Λόρκα. Η προσέγγιση μου δεν έχει να κάνει με το αν ένα έργο είναι κλασσικό ή όχι. Έχει μια ιστορία ο συγγραφέας γράψει που τις περισσότερες φορές αφορούν την εποχή που έδρασε. Οπότε αυτό που έχω να μελετήσω είναι το κοινωνικό πολιτικό πλαίσιο της εποχής και να μελετήσουμε μαζί με τους ηθοποιούς τους χαρακτήρες. Δεν δουλεύω με το είδος του έργου αλλά με την ιστορία που έχει να μας πει. Ήθελα να είναι η παράσταση μας όσο πιο άμεση γίνεται και χωρίς πολλούς συμβολισμούς. Η ιδιαιτερότητα που έχει το σκηνικό , μας δημιουργεί την αίσθηση του εγκλεισμού αλλά και ο θεατής γίνεται παρατηρητής μιας οικογενειακής τραγωδίας.

Ποιες ήταν οι βασικές σκηνοθετικές σας οδηγίες και πού υπήρξαν δυσκολίες στην πραγμάτωση της οπτική σας;

Δουλεύω μεθοδικά με έρευνα και με στόχους. Ευτυχώς με τις ηθοποιούς της παράστασης μας δουλεύουμε χρόνια και δεν είχαμε να χτίσουμε το δέσιμο μιας ομάδας αλλά να ανακαλύψουμε τους χαρακτήρες και ποια είναι η θέση της καθεμίας στην οικογένεια. Δυσκολίες δεν προέκυψαν γιατί από την αρχή ήξερα τι ήθελα να δώσω σκηνοθετικά. Η ιστορία για εμάς που βρισκόμαστε πάνω στην σκηνή δεν ξεκινάει την ώρα που ανοίγουν τα φώτα , αυτά αφορούν τον θεατή. Για εμάς έχει ξεκινήσει αρκετή ώρα πριν , θα έλεγα αρκετά χρόνια πριν. Με τον τρόπο που δουλεύουμε , μεταφερόμαστε πνευματικά σε μια άλλη πραγματικότητα , που για εμάς υπάρχει είναι αληθινή ! Ξέρουμε ότι ο θεατής μας πετυχαίνει απλά σε μια χρονική μας στιγμή !

Τι θέλετε να αναδείξετε και τι να στιγματίσετε μέσα από το έργο, σε σχέση με τις κοινωνικές προτεραιότητες και τις αξίες; 

Το μόνο που ήθελα είναι να δούμε για άλλη μια φορά ότι όσο κλασσικά και να θεωρούμε κάποια έργα , τα θέματα που αγγίζουν είναι τόσο διαχρονικά σαν να γράφτηκαν τώρα. Το έργο ενώ διαδραματίζεται σε μια πατριαρχική κοινωνία , στο σπίτι της Μπερνάρντα επικρατεί η Μητριαρχία. Είναι βαθιά χαραγμένες οι αξίες και οι πεποιθήσεις των γυναικών με αποτέλεσμα να αλληλοκρίνονται και να μην υποστηρίζονται στα δικαιώματα τους.

Χρειάζεται επικαιροποίηση των κλασικών έργων, σύγχρονες εκδοχές ή μπορεί να χαρακτηριστεί ως ιεροσυλία η έντονη παράβαση στο πρωτότυπο σκηνικό; 

Για αυτό κάνουμε τέχνη και δεν χρειαζόμαστε επικαιροποίηση από κανέναν . Οι σκηνοθέτες εμπνέονται από την ιστορία του συγγραφέα και οραματίζονται πως θα ήθελαν να πραγματοποιηθεί. Όταν έχεις καταλάβει την ιστορία και έχεις κάνει μια καλή έρευνα , δεν πρόκειται να παρεκκλίνεις από την ιδέα του συγγραφέα. Ίσα ίσα αναδεικνύεις και φωτίζεις σπουδαία κομμάτια του έργου. Η Τέχνη είναι δημιουργία και ελευθερία. Δεν είναι φασόν.

Σοφία Πασπαλιάρη

Ποιο είναι το πιο σημαντικό στοιχείο στο οποίο έπρεπε να επικεντρωθείτε για να αποδώσετε όσο πιο πιστά γίνεται το ρόλο σας;

Όταν προσπαθώ να προσεγγίσω έναν ρόλο, συνήθως αναζητώ το ιστορικό και κοινωνικό του υπόβαθρο. Ανατρέχω σε ιστορικές πηγές, ώστε να γνωρίσω την ιστορία του τόπου που ζει ο χαρακτήρας τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή και τον αντίκτυπο που έχουν η πολιτική,

κουλτούρα, τα ήθη και έθιμα στην κοινωνική δομή του τόπου. Αυτό παράλληλα με αυτά που δίνει το ίδιο το κείμενο, μέσω του συγγραφέα, με βοηθούν να συλλέξω τις πληροφορίες που χρειάζομαι, ώστε να γνωρίσω τον άνθρωπο που καλούμαι να υποδυθώ.

Τι χαρακτήρας είναι η Πονθία και τι εκφράζει κοινωνικά, μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο του έργου;

Πόνθια είναι μια γήινη φιγούρα, που παλεύει ανάμεσα στο καλό και στο κακό. Ενώ βλέπουμε τα αρνητικά της συναισθήματα προς τις υπόλοιπες γυναίκες του σπιτιού, την βλέπουμε και να νοιάζεται, να είναι αφοσιωμένη, πιστή. Η ζωή δεν της χαρίστηκε. Πάλεψε πολύ για να επιβιώσει μέσα σ αυτή την κλειστή και τόσο καταπιεστική για τις γυναίκες κοινωνία και τα κατάφερε. Είναι η γυναίκα της διπλανής πόρτας. Δυνατή, γεμάτη αντιφάσεις και έντονα συναισθήματα. Άλλωστε οι άνθρωποι δεν είμαστε μόνο ένα πράγμα!

Το κλασικό ρεπερτόριο απαιτεί μια ξεχωριστή διαδικασία για να αποδοθεί με τρόπο που ταυτόχρονα θα σέβεται την παράδοση αλλά θα διαθέτει και κι; σύγχρονη έκφανση;

Το κλασικό ρεπερτόριο ήταν, είναι και θα είναι πάντα διαχρονικό. Ένα κλασικό έργο μπορεί κάλλιστα να εκφράσει κοινωνικές καταστάσεις του σήμερα και να κάνει τον θεατή να ταυτιστεί. Η απόδοση σίγουρα απαιτεί σεβασμό στο κείμενο, μπορεί όμως να διαθέτει και σύγχρονη έκφανση, φτάνει να μην προσβάλλει την αισθητική του έργου και των θεατών.

Ποια είναι τα επόμενα σχέδια σας και πιο το μεγαλύτερο καλλιτεχνικό σας όνειρο;

Θα ήθελα να μπορέσω μέσα από αυτή την υπέροχη ομάδα ’’Mariposa ‘’και με την καθοδήγηση της αγαπημένης μας σκηνοθέτιδος Εφης Μεράβογλου, να ερμηνεύσω όσους περισσότερους ρόλους μπορώ, μιας και ανακάλυψα αυτή τη μεγάλη αγάπη για το θέατρο λίγο αργά!