Ο Κωνσταντίνος Μανίκας συνομιλεί με τον Νίκο Δαχρή, ιδρυτικό μέλος της Οντολογικής Εταιρείας, με αφορμή το Πρώτο Πανελλήνιο Συμπόσιο Αμπελοφυλλοσοφίας και την παρουσίαση του βιβλίου «Όλη η Αλήθεια για την Αλήθεια (εγχειρίδιον Αμπελοφυλλοσοφίας)» της Οντολογικής Εταιρείας, την Πέμπτη 20 Νοεμβρίου 2025, στις 20:00, στο Κ.Ο.Τ.Ε.Σ. (ex BOOZE Cooperativa).
Ο Νίκος Δαχρής, γνωστός ως εικονογράφος-γραφίστας του είδους του Φανταστικού και της Επιστημονικής Φαντασίας. Σύμβουλος Branding από Αγγλία.
1. Πώς θα χαρακτηρίζατε με μια φράση το «Όλη η Αλήθεια για την Αλήθεια (εγχειρίδιον Αμπελοφυλλοσοφίας)» και τι σας ώθησε να το γράψετε;
ΝΔ. Το δεύτερο καλύτερο βιβλίο Αυτοβελτίωσης που γράφτηκε ποτέ στα Ελληνικά.
(Όσο το διαβάζεις τόσο αυτοβελτιώνεται. Αυτό, όχι εσύ.)
(Το έχω γράψει και στο οπισθόφυλλο γιατί ήταν τόσο καλή φράση.)
Στην αρχή πήγαινε για τσελεμεντές για γνωσιακά ντολμαδάκια, αλλά δεν μου πήγαινε, ως γραφίστας και παραλιακός φίλος του Τζίμη που είχε υπαγορεύσει το αρχικό κείμενο σε πρόγραμμα φωνητικής πληκτρολόγησης του κινητού του, να στείλω σε τυπογραφείο ένα τέτοιο βιβλίο, έχοντας αναλάβει εγώ τον σχεδιασμό του. Θα ήταν κρίμα το δεντράκι που έγινε χαρτί για να τυπωθεί μια ακόμα αυτοέκδοση σαν τις χιλιάδες άλλες που κυκλοφορούν πλέον στην ελληνική αγορά χωρίς καμία αξιομνημόνευτη προσφορά στον πολιτισμό. Βέβαια, θα ήταν μέρος της ευρύτερης Αεροπατερικής κληρονομιάς που χτίζει ο Τζίμης ως καλλιτέχνης εδώ και 40 χρόνια, αλλά ακόμα και με την αυτή ιδιότητα, κρίμα το δεντράκι. Με τον Τζίμη είχαμε συνεργαστεί αρκετές φορές ώστε να υπάρχει επαρκής εμπιστοσύνη μεταξύ μας για να αναπτύξω την ιδέα του με τον δικό μου τρόπο, κι ας ήταν σοκαριστικό το αποτέλεσμα για εκείνον όταν του το πρωτοπαρουσίασα. Ως ένα βαθμό, ακόμα και τώρα, 12 μήνες αργότερα, έχω την αίσθηση ότι δεν έχει ξεπεράσει τελείως εκείνο το σοκ.
Το παραμύθι της Αλήθειας, που έγραψα και πρόσθεσα ενδιάμεσα στα ντολμαδάκια του Τζίμη, ξεκίνησε ως ένα τέχνασμα επηρεασμένο από το Principia Discordia (Greg Hill et al, 1963) που θεωρώ ότι συγγενεύει εννοιολογικά με τους Αέρα Πατέρα, την μπάντα του Τζίμη, και την Ηχώ της Αεραλάνδης, την «εφημερίδα» που κυκλοφορούσε μαζί με κάθε δίσκο τους μέχρι την πρόσφατη ταινία-ντοκιμαντέρ Αεραλάνδη. Μπαίνοντας όμως στο τριπ των λογοπαιγνίων του «μαγεμένου δάσους» της προσωποποιημένης Αλήθειας βρέθηκα σε ένα πολυσύμπαν βαθιάς φιλοσοφικής αλληγορίας που με ικέτευε από το φανταστικό υπερπέραν του να το εξερευνήσω και να το μοιραστώ οπωσδήποτε με τον Τζίμη και ίσως με όλη την υπόλοιπη χώρα. Από την πρώτη μας κιόλας συζήτηση κατόπιν της πρώτης εκείνης παρουσίασης και μετά το πρώτο εκείνο σοκ του Τζίμη (άκουγα μιάμιση ώρα βρίσιμο), αποφασίσαμε να εξελίξουμε την ιδέα της Οντολογικής Εταιρείας και της Αμπελοφυλλοσοφίας και να γράψουμε μια τριλογία. Η Αλήθεια είναι το πρώτο βιβλίο. Το δεύτερο, η Λογική, είναι σχεδόν έτοιμο και μάλλον θα κυκλοφορήσει κατά τα Χριστούγεννα ή με τον νέο χρόνο. Προς το παρόν ακόμα βρίσκουμε τα πατήματά μας, πέφτοντας, γκρινιάζοντας αλλά και διασκεδάζοντας με τη χημεία των εμπνεύσεων που προκαλούμε ο ένας στον άλλον, και διοργανώνοντας το 1ο Συμπόσιο Αμπελοφυλλοσοφίας (20 Νοέμβρη, ΚΟΤΕΣ_xBooze). Ελπίζουμε στο εγγύς μέλλον να έρθουν κι άλλοι συγγραφείς στο Αμπελοφυλλοσοφικοχώρι, καθότι η προκείμενη Αμπελοφυλλοσοφία δείχνει να έχει προδιαγραφές ευρύτερου λογοτεχνικού κινήματος και θα θέλαμε να ακούσουμε κι άλλες φωνές, να έχουμε κι άλλες συμμετοχές στο τρίτο και στο τέταρτο βιβλίο της τριλογίας.
2. Γιατί επιλέξατε τον συγκεκριμένο τίτλο;
ΝΔ. Ιδέα του Τζίμη. Δεν φταίω εγώ γι’ αυτό. Ο ίδιος λέει ότι μόλις αρχίσεις να αναρωτιέσαι για την όποια αλήθεια της όποιας Αλήθειας, εκεί αρχίζει η Οντολογία. Κι ο τίτλος φυσικά αυτό δείχνει ή σαρκάζει. Γραμμένος ανάποδα γιατί όλα του είναι θέμα του x καθρέφτη που κοιτάς.
3. Η αυτοβελτίωση κατέληξε μια μάστιγα; Πόσο όντως βοηθά και πόσο αποπροσανατολίζει από τα πραγματικά προβλήματα και τη λύση τους;
ΝΔ. Όχι, κατά τη δική μου άποψη. Η αυτοβελτίωση είναι καλό πράγμα. Αλλά αν σου πω: «άντε και αυτοβελτιώσου!» μπορεί και να προσβληθείς πολύ βαθιά. Είναι κι αυτό ένα κριτήριο αποτυχίας της παιδείας μας. Το πραγματικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε σαν Οντολογική Εταιρεία είναι η έλλειψη ευθύνης για τις λύσεις που δίνουμε οι ίδιοι στα προβλήματά μας. Τις έχουμε έτοιμες, αχνιστές και μυρωδάτες από το φούρνο μικροκυμάτων με τη μορφή αδιεξόδων σοφισμάτων, πακεταρισμένες με την ετικέτα «αμπελοφιλοσοφίες». Τις βάζουμε παντού για νοστιμιά και χάρη σε αυτές χάφτουμε τα πάντα. Ακριβώς όπως με τα αποφθέγματα των αρχαίων και σύγχρονων γκουρού που λένε το αυτονόητο, και τις παροιμίες που επιβεβαιώνουν το καθετί ανόητο. Όσο βοηθά η αυτοβελτίωση, τόσο αποπροσανατολίζει.
4. Είναι η σάτιρα ο πιο ασφαλής δρόμος προς την επαγρύπνηση;
ΝΔ. Ο μόνος δρόμος. Από την απαρχή της Φιλοσοφίας. Καθόλου ασφαλής, όμως. Ζούμε στο ίδιο κράτος που καταδίκασε τον Σωκράτη. Και μετά από αιώνες προσευχής σε κάτι άγιες παρθένες και πράσινα άλογα τον βάζει σήμερα διαγώνισμα στα παιδάκια στο σχολείο. Σάτιρα. Χαχαχά.
5. Ως Οντολογική Εταιρεία ποιον μαγικό δρόμο προς την αυτοπραγμάτωση έχετε να προτείνετε;
ΝΔ. Μαγικό δρόμο; Αυτοπραγμάτωση; Αυτόν! (Ένα – μηδέν. Αλλά δεν κάνω πλάκα.) Οντολογικά ερωτήματα είναι αυτά που εξετάζουν τι είναι τα πράγματα. Δηλαδή: Τι είναι αυτοπραγμάτωση; Αν μπορείς να απαντήσεις έχεις φτάσει εκεί. Αν όχι, ξεκίνα την προσπάθεια. Βήμα – βήμα. Και πρώτο βήμα, ως Οντολογική Εταιρεία, συστήνουμε τον αυτοσαρκασμό. Την αποδοχή, δηλαδή, της φάσης ότι ο ίδιος αντιφάσκεις κι ότι η φάση σου είναι η μισή αντίφαση κι ότι χωρίς αντίφαση δεν υπάρχει φάση. Αλλιώς δεν πας πουθενά. Αλλά ούτε κι έτσι πας κάπου.
6. Πώς χάθηκε η ισορροπία ανάμεσα στη φιλοσοφική αναζήτηση και την περιαυτολογία;
ΝΔ. Ακολουθώντας μαγικούς δρόμους. Σαν της προηγούμενης ερώτησης. Εκεί που νόμιζε η καημένη η ισορροπία ότι από τη φιλοσοφική αναζήτηση μπορεί να έφτανε ποτέ στην περιαυτολογία, έστριψε κατά λάθος στην αυτοαναφορικότητα κι έπεσε στην Αμπελοφυλλοσοφία.
