/Οδυσσέας Ελύτης: Η αγάπη του για την Ελλάδα άλλαξε την ελληνική ποίηση

Οδυσσέας Ελύτης: Η αγάπη του για την Ελλάδα άλλαξε την ελληνική ποίηση

Ο Οδυσσέας Ελύτης γεννήθηκε στις 2 Νοεμβρίου του 1911 στο Ηράκλειο της Κρήτης, ενώ έλκει την καταγωγή του από την Μυτιλήνη. Το Ελύτης ήταν το ψευδώνυμο του καθώς το πραγματικό του όνομα ήταν Οδυσσέας Αλεπουδέλης.

Γνωστότερα ποιητικά του έργα είναι τα Άξιον Εστί, Ήλιος ο πρώτος, Προσανατολισμοί και άλλα πολλά. Θεωρείται ένας από τους ποιητές που ανανέωσαν την ελληνική ποίηση. Πολλά ποιήματά του μελοποιήθηκαν και φυσικά οι ποιητικές συλλογές του μεταφράστηκαν σε δεκάδες ξένες γλώσσες.

Σε ηλικία 3 ετών, η οικογένεια του μετακόμισε στην Αθήνα. Το φθινόπωρο του 1924 άρχισε να συνεργάζεται με το περιοδικό «Η Διάπλασις των Παίδων», χρησιμοποιώντας διάφορα ψευδώνυμα. Λατρεύει την φύση, τα ταξίδια, την άθληση και την λογοτεχνία.

Η οικογένειά του τον πιέζει να σπουδάσει χημικός, αλλά τελικά το 1930 γράφεται στη Νομική. Το 1935 γνωρίζει τον Σεφέρη, τον Κατσίμπαλη, τον Θεοτοκά και τον Καραντώνη, οι οποίοι εκδίδουν το περιοδικό «Νέα Γράμματα», όπου τον Νοέμβριο δημοσιεύει μια σειρά ποιημάτων με το ψευδώνυμο «Ελύτης» για πρώτη φορά και το οποίο θα κρατήσει για την υπόλοιπη ζωή του.

Με την έναρξη του πολέμου ο Ελύτης κατατάσσεται στον στρατό. Στις 13 Δεκεμβρίου 1940 μετατέθηκε στη ζώνη πυρός και στις 26 Φεβρουαρίου του επόμενου χρόνου μεταφέρθηκε με σοβαρό κρούσμα κοιλιακού τύφου στο Νοσοκομείο Ιωαννίνων και γλιτώνει από θαύμα.

Στη διάρκεια της κατοχής υπήρξε ένα από τα ιδρυτικά μέλη του «Κύκλου Παλαμά», που ιδρύθηκε στις 30 Μαΐου του 1943. Το 1945 διορίζεται  Διευθυντής Προγράμματος στο Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας, έπειτα από σχετική σύσταση του Σεφέρη, που ήταν διευθυντής του πολιτικού γραφείου του Αντιβασιλέα Αρχιεπισκόπου Αθηνών Δαμασκηνού. Το 1948 εγκαθίσταται στο Παρίσι, όπου παρακολούθησε μαθήματα φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης.

Το καλοκαίρι του 1950 ταξίδεψε στην Ισπανία ενώ κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Λονδίνο, από τα τέλη του 1950 μέχρι τον Μάιο 1951, συνεργάστηκε με το BBC. Λίγο νωρίτερα είχε ξεκινήσει τη σύνθεση του Άξιον Εστί. Το 1953 ανέλαβε και πάλι για έναν χρόνο τη Διεύθυνση Προγράμματος του Ε.Ι.Ρ., διορισμένος από την κυβέρνηση Παπάγου. Στο τέλος της χρονιάς, έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Πολιτισμού στη Βενετία και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του θεάτρου Τέχνης του Κάρολου Κουν.

Το 1958, μετά από μία δεκαπενταετή περίπου περίοδο ποιητικής σιωπής, δημοσιεύτηκαν αποσπάσματα από το Άξιον Εστί στην Επιθεώρηση Τέχνης. Το έργο εκδόθηκε τον Μάρτιο του 1960 από τις εκδόσεις Ίκαρος. Μάλιστα, απέσπασε για το Άξιον Εστί το Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης.

Το 1964 ξεκίνησε η ηχογράφηση του μελοποιημένου Άξιον Εστί από τον Μίκη Θεοδωράκη, ενώ η συνεργασία του Ελύτη με τον συνθέτη είχε ξεκινήσει ήδη από το 1961. To 1965 του απονεμήθηκε από τον Βασιλέα Κωνσταντίνο το παράσημο του Ταξιάρχου του Φοίνικος. Το 1978 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ενώ το 1979 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.

Οι βραβεύσεις συνεχίστηκαν τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, μεταξύ των οποίων  η απονομή φόρου τιμής σε ειδική συνεδρίαση της Βουλής των Ελλήνων, το Χρυσό Μετάλλιο Τιμής του Δήμου Αθηναίων, η αναγόρευσή του σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου της Σορβόνης, η ίδρυση έδρας νεοελληνικών σπουδών με τίτλο «Έδρα Ελύτη» στο πανεπιστήμιο Rutgers του Νιου Τζέρσεϊ, καθώς και η απονομή του αργυρού μεταλλίου Benson από τη Βασιλική Φιλολογική Εταιρεία του Λονδίνου.

Πέθανε στις 18 Μαρτίου του 1996 από ανακοπή καρδιάς στην Αθήνα.

ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ ΟΤΙ…

– Το πραγματικό του όνομα ήταν Οδυσσέας Αλεπουδέλλης

– Διακρίθηκε το 1960 με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης

– Είναι ο δεύτερος και τελευταίος μέχρι σήμερα Έλληνας που τιμήθηκε με βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.

ellines