Συνέντευξη της ηθοποιού και συγγραφέως παιδικών βιβλίων Χριστίνας Κυρίτση στον Κωνσταντίνο Μανίκα.
- Ασχολείστε τόσο με το παιδικό θέατρο όσο και με το παιδικό βιβλίο. Ποιοι είναι οι λόγοι που σας έστρεψαν προς αυτό το είδος;
Η ενασχόλησή μου με το παιδικό θέατρο και το παιδικό βιβλίο είναι μια βαθιά προσωπική επιλογή, που πηγάζει από την αγάπη μου για τον κόσμο των παιδιών και την επιθυμία μου να συμβάλλω στη διαμόρφωση της φαντασίας τους. Από μικρή θυμάμαι πόσο με γοήτευαν οι ιστορίες και οι παραστάσεις που με ταξίδευαν σε άλλους κόσμους και μου έδιναν την ευκαιρία να σουλατσάρει το μυαλό μου εκεί που θέλει. Έπειτα με τις σπουδές μου στο Πανεπιστήμιο Καλών Τεχνών του Ναυπλίου ενισχύθηκε η θέληση μου να προσφέρω και εγώ στα παιδιά μέσα από τη δουλειά μου αυτά που έχω λάβει και έχω δει. Το θέατρο και το βιβλίο είναι για μένα εργαλεία με τα οποία μπορώ να επικοινωνήσω με τους μικρούς αναγνώστες (και οχι μόνο), να τους μιλήσω για σημαντικά θέματα με τρόπο πιο χρωματιστό και ενδιαφέρον. Βλέποντας τη χαρά και τον ενθουσιασμό στα μάτια των παιδιών όταν συμμετέχουν σε μια θεατρική παράσταση ή όταν διαβάζουν μια ιστορία, νιώθω ότι αυτός ο δρόμος που επέλεξα είναι αυτό που με γεμίζει. Άλλωστε λατρεύω να τρέφω και εγώ το παιδί που έχω μέσα μου.
- Πώς θα μπορούσε να αναδειχτεί η παιδαγωγική διάσταση του θεάτρου; Τι πρωτοβουλίες θα πρέπει να παρθούν ώστε το εκπαιδευτικό σύστημα να αξιοποιήσει αποτελεσματικότερα αυτά τα εργαλεία;
Σε έναν ιδανικό κόσμο η παιδαγωγική διάσταση του θεάτρου θα μπορούσε να ενσωματωθεί πιο ουσιαστικά στο εκπαιδευτικό σύστημα, με στόχο την ολόπλευρη ανάπτυξη των παιδιών. Ένας τρόπος είναι η δημιουργία θεατρικών μαθημάτων που ενθαρρύνουν και αναπτύσσουν κριτική σκέψη, συναισθηματική νοημοσύνη και κοινωνικές δεξιότητες. Για παράδειγμα , ο παιδαγωγός Augusto Boal, με το σύστημά του «Θέατρο του Καταπιεσμένου», προτείνει τη χρήση του θεάτρου ως εργαλείο για την κατανόηση και την αντιμετώπιση κοινωνικών καταστάσεων, δίνοντας στα παιδιά τη δυνατότητα να εκφράσουν τις απόψεις τους και να συμμετέχουν ενεργά στη μάθηση. Προτείνω, λοιπόν, να εισαχθούν εργαστήρια που βασίζονται στις αρχές του Boal και όχι μόνο ,όπου τα παιδιά θα μπορούν να εμπλακούν δημιουργικά, να εξερευνήσουν διαφορετικούς ρόλους και να καλλιεργήσουν την ενσυναίσθηση τους. Παράλληλα, η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στις θεατρικές μεθόδους θεωρώ πως είναι αναγκαία και θα βοηθήσει να αξιοποιηθεί πλήρως η δύναμη του θεάτρου στην εκπαίδευση, ενισχύοντας τη δημιουργικότητα και την προσωπική ανάπτυξη των μαθητών.Τέλος ένα φεστιβάλ παιδιών θα ήταν το ιδανικό σχέδιο για μια ολοκληρωμένη χρονιά.
- Ποια είναι τα άμεσα θεατρικά και εκδοτικά σχέδια σας;
Φέτος ολοκλήρωσα το πρώτο μου θεατρικό έργο με τίτλο “Norlove” το οποίο μιλά για την ιστορία της Μαρίνας , μιας νεαρής κοπέλας που τα παιδικά της χρόνια ήταν βυθισμένα στη βία και τη κακοποίηση. Το κείμενο αυτό πήρε μέρος στο Θεατρικό φεστιβάλ OFF OFF με την νεοσύστατη ομαδα «Κιμωλίες». Στόχος μας είναι η συνέχεια αυτής της παράστασης καθώς και για η έκδοση του έργου. Παράλληλα είμαι στη διαδικασία έρευνας και συγγραφής ταινίας μετά τη σεζόν μου στη Λέρο. Αυτό το νησί με ενέπνευσε πολύ και αξίζει να γεννηθεί μια ιστορία, γιατί κουβαλά πολλές! Είμαι πολύ χαρούμενη γιατί θα συμμετέχω για δεύτερη χρονιά στο παιδικό •ΜΕΤΑΞΟΥΛΗΣ• στο θέατρο CORONET στο ρόλο της Ρούνας , ένα έργο που μιλά για τη διαφορετικότητα και τον παιδικό εκφοβισμό. Εργάζομαι ως εμψυχώτρια και βοηθός συγγραφής στην ομάδα «ΣΑΠΟΥΝΟΦΟΥΣΚΑ» ,στόχος μας είναι να καταφέρουμε να δημιουργήσουμε το δικό μας χώρο το επόμενο διάστημα! Τέλος έχω τη τύχη να συνεργάζομαι με την ομάδα JAZZ NOMADS με την οποία δημιουργούμε προγράμματα εκπαιδευτικού χαρακτήρα και φετος καταλάβαμε το βραβείο PET AWARDS σε συνεργασία με τη PURINA.
- Ποιο είναι το μεγαλύτερο καλλιτεχνικό σας όνειρο;
Να μη σβήσει ποτέ αυτή η επιθυμία για καλλιτεχνικά όνειρα. Θα ήθελα να έχω το δικό μου χώρο , να δημιουργήσω παιδαγωγικές μεθόδους και θεατρικές τεχνικές που θα εμπνεύσουν μικρούς και μεγάλους. Να καταφέρω να ακουστούν όλες αυτές οι ανείπωτες ιστορίες. Να έχουμε να τις λέμε και σε αλλά παιδιά , να έχουμε να διαβάζουμε. Ιδανικά θα ήθελα μέσα σε όλο αυτό το ρομαντικό σύννεφο να ταξιδέψω και να ρουφήξω κάθε εμπειρία ζωής. Να με δοκιμάσω. Πριν ανέφερα τις ομάδες που συνεργάζομαι , δεν θα μπορούσα να πορεύομαι μόνη σε όλο αυτό. Οπότε ένα ακόμη -πες το καλλιτεχνικό – όνειρο είναι να καταφέρνω κάθε μέρα να έχω τους πιο πιστούς ναύτες πάνω στο πλήρωμα ! Όνειρο μου είναι ένα festival για παιδιά και μεγάλους , όπου το λιθαράκι θα το έχουν βάλει νέα άτομα του χώρου με ιδέες και όρεξη για δουλειά!
- Το θέατρο παραμένει πάντα προτεραιότητα για έναν ηθοποιό σε σχέση με την τηλεόραση και τον κινηματογράφο;
Η αλήθεια είναι πως επιλέγω το θέατρο , όχι γιατί δεν επιλέγω τον κινηματογράφο. Και οι δυο τέχνες αποτελούν μέρος της δουλειάς μου. Στο θεατρο δεν έχεις τη δυνατότητα της δεύτερης λήψης ενώ στο κινηματογράφο δεν έχεις τη δυνατότητα του χρόνου. Κάτι κερδίζεις κάτι χάνεις. Προσωπικά προσπαθώ να είμαι επιλεκτική χωρίς όμως η επιλεκτικότητα μου να έχει κουτάκια. Καλώς η κακώς πέφτουμε στη παγίδα της επιβίωσης γιατί η αλήθεια είναι πως κανένας καλλιτέχνης δεν θέλει πραγματικά να κάνει δουλειές που δεν αφορούν το επάγγελμα του. Ας μη γελιόμαστε , είμαστε ένας χώρος που πάσχει αν όχι υποφέρει.
- Πώς κρίνετε την εγχώρια και διεθνή παραγωγή παιδικού βιβλίου;
Η παιδική λογοτεχνία έχει εξελιχθεί σημαντικά με το πέρασμα των χρόνων, και αυτό είναι κάτι που με συγκινεί ιδιαίτερα. Αν πάρουμε ως παράδειγμα παλιούς συγγραφείς όπως η Άλκη Ζέη στην Ελλάδα και ο Roald Dahl διεθνώς, μπορούμε με σιγουριά να πουμε πως έθεσαν τις βάσεις για βιβλία που συνδυάζουν φαντασία με βαθιά κοινωνικά μηνύματα. Στο σήμερα, βλέπω με ενθουσιασμό τη δουλειά των νέων συγγραφέων, όπως η Μαρία Παπαγιάννη στην Ελλάδα και η Katherine Rundell στο εξωτερικό, που συνεχίζουν αυτή την παράδοση, αλλά με έναν φρέσκο, σύγχρονο τρόπο. Έχουμε ανάγκη από βιβλία που αγγίζουν θέματα τα οποία απασχολούν τα παιδιά σήμερα, όπως η διαφορετικότητα, η φιλία και η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση, ενώ παράλληλα διατηρούν την αίσθηση της μαγείας και της περιπέτειας. Αισθάνομαι ότι οι νέοι συγγραφείς τιμούν την κληρονομιά των παλαιότερων, ενώ προσφέρουν στα παιδιά σημερινές ιστορίες που αντανακλούν τον κόσμο στον οποίο μεγαλώνουν. Νιώθω τυχερή γιατί είχα την ευκαιρία να συνεργαστώ με την κ. Γιολάντα Τσορώνη όπως και με τον κ.Βαγγέλη Ηλιόπουλο. Τέλος η συνεργασία μου με τον Σταύρο Μιχαλακάκο ως βοηθός συγγραφής, μου έχει δώσει την ευκαιρία να γνωρίσω πολλές τεχνικές για έναν πολύ πιο σύγχρονο τρόπο γραφής.
- Πόσο δύσκολο είναι στην εποχή μας να αναδειχτεί ένας νέος καλλιτέχνης. Δίνονται οι ανάλογες ευκαιρίες;
Στην εποχή μας, η ανάδειξη ενός νέου καλλιτέχνη είναι σίγουρα μια πρόκληση, κάτι που έχω βιώσει προσωπικά. Παρά την ευκολία που προσφέρουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να προωθήσεις τη δουλειά σου, ο ανταγωνισμός είναι τεράστιος και συχνά χρειάζεται να ξεχωρίσεις μέσα από έναν ωκεανό ταλέντου και όχι μόνο. Οι ευκαιρίες υπάρχουν, αλλά δεν είναι πάντα ισότιμες ή προσιτές. Συχνά χρειάζεται να δημιουργήσεις μόνος σου τις συνθήκες για να ακουστεί η φωνή σου, είτε μέσω ανεξάρτητων πρωτοβουλιών, είτε συνεργαζόμενος με μικρότερες ομάδες και καλλιτεχνικούς χώρους. Ωστόσο, πιστεύω ότι με αφοσίωση, πάθος και επιμονή, ένας νέος καλλιτέχνης μπορεί να βρει το δρόμο του και να αφήσει το στίγμα του, ακόμη και σε μια απαιτητική και γεμάτη προκλήσεις εποχή. Χαμόγελο , δυναμικό χαμόγελο!