Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, συγγραφέας
Θα μπορούσε κανείς να απορήσει για τον τίτλο του νέου βιβλίου της Ιωάννας Καρυστιάνη από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Τι συμβολίζουν τα “ψιλά γράμματα” στη ζωή μας ή έστω τι αντιπροσωπεύουν για τον κεντρικό ήρωα;
Για τον Μιχάλη, ψιλά γράμματα μοιάζει να είναι κάθε πτυχή του βίου του. Όσα τετριμμένα ομορφαίνουν την καθημερινότητά μας. Όσα σημαντικά διαμορφώνουν το αξιακό πλαίσιο και τις κατευθυντήριες γραμμές μας. Ένας αντιήρωας που δεν βρίσκει ικανοποίηση σε ότι τον περιβάλλει αλλά ταυτόχρονα δεν παριστάνει και τον ψευτοεπαναστάτη που θεωρεί ότι με κραυγές και παλιμπαιδισμούς θα αλλάξει τον κόσμο. Ίσως, να μη τον νοιάζει κιόλας γιατί τον θεωρεί ήδη χαμένη υπόθεση.
Δείχνει να παραμένει ένας στωικός ,συνεπής διαβατάρης της ματαιότητας και να απολαμβάνει τη μοναχικότητα περισσότερο από τη ρηχότητα της κοσμικότητας.
Πάντα στο παρασκήνιο, πάντα παρατηρητής των μεγάλων στιγμών, των ανδραγαθημάτων άλλων. της λάμψης άλλων. Του αδερφού, του πατέρα, του αγωνιστή θείου, της Ελευθερίας από την εξέγερση του Πολυτεχνείου που συνεχίζει να την αναζητά με το σκουφί της ακόμη στα χέρια του. Κι ο ίδιος αδυνατώντας να εισέλθει στη σχολή Ικάρων να παρακολουθεί νοερά τις πτήσεις των αγαπημένων του αεροπλάνων σκαλίζοντας τα μηχανολογικά τους μέρη.
Αρκεί ένας θάνατος και η ψηλάφιση της μνήμης για να αναδειχθούν όλα εκείνα τα “ψιλά γράμματα” που τον καταδυναστεύουν, να τα αποδεχτεί όπως είναι και να τα τοποθετήσει στη θέση που τους αρμόζουν;
Η παράλληλη αφήγηση δένει το ιστορικό πλαίσιο με τα ιδιωτικά γεγονότα. Η εναλλαγή ανάμεσα στο πρώτο και το τρίτο πρόσωπο αφήγησης αποτυπώνει τον εξομολογητικό τόνο σε αντιδιαστολή με την περιγραφική, αντικειμενική καταγραφή. Η Καρυστιάνη αναδεικνύει το υπαρξιακό τέλμα με τρόπο αφοπλιστικό. Μας υπενθυμίζει ότι οι προσωπικότητες διαμορφώνονται από τα “ψιλά γράμματα” περισσότερο από τις φανταχτερές “επικεφαλίδες”.