Ο ποιητής Βαγγέλης Κοκκάρης απαντά στις ερωτήσεις που του θέτει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, με αφορμή την κυκλοφορία της ποιητικής του συλλογής “Κάπου στην πόλη”.
Κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Ιωλκός το νέο βιβλίο σας «Κάπου στην πόλη». Πώς θα το περιγράφατε συνοπτικά
Θα έλεγα πως αποτελεί μια ποιητική συλλογή, η οποία φιλοδοξεί να θέσει στο επίκεντρο τον άνθρωπο της εποχής μας και να θέσει διάφορα ζητήματα που τον απασχολούν, τόσο υπαρξιακά όσο και ευρύτερα. Αυτό επιχειρείται μέσα από την ύπαρξή του εντός της πόλης ως μια έννοια που περιλαμβάνει την πολλαπλότητα και το πολυδιάστατο.
Ποια ζητήματα επιθυμείτε να θίξετε με αυτό σας το έργο και πώς προέκυψε η συγκεκριμένη έμπνευση;
Θα ήθελα να αντλήσω αφορμή από την εποχή μας, να συνομιλήσω μαζί της αλλά και να θέσω ζητήματα που απασχολούν τους ανθρώπους διαχρονικά. Η έμπνευση για το συγκεκριμένο βιβλίο προέκυψε μέσα από διάφορες βόλτες στην πόλη καθώς και στη θάλασσα.
Τι πιστεύετε ότι θα αποκομίσει ως απόσταγμα ο αναγνώστης;
Η αλήθεια είναι πως δεν μπορώ να απαντήσω με σιγουριά. Θα επιθυμούσα πάντως όσοι άνθρωποι έρθουν σε επαφή με το βιβλίο να νιώσουν ότι έχουν διαβάσει ένα βιβλίο που μιλάει τη γλώσσα τους, που τους αφορά και που σε καμία περίπτωση δεν στέκεται με διδακτισμό απέναντί τους.
Ποιο ήταν το ερέθισμα για να ασχοληθείτε με τη συγγραφή;
Η μουσική. Ως μαθητής έπαιζα κιθάρα και θέλοντας να γίνω ροκ σταρ (κάτι που τελικά απέτυχε παταγωδώς) ξεκίνησα να γράφω στίχους. Με το πέρασμα του χρόνου και περνώντας στο τμήμα Φιλολογίας του ΑΠΘ κινήθηκα προς την ποίηση και γενικά προς τη γραφή.
Τι ρόλο έχει πλέον το βιβλίο, στον ψηφιακή μας κόσμο; Πόσο επηρεάζεται από τις εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη;
Πιστεύω πως έχει ό,τι ρόλο είχε και στον αναλογικό κόσμο. Σίγουρα οι συνθήκες επηρεάζουν τη λογοτεχνία και το βιβλίο, όμως επί της ουσίας ο άνθρωπος μένει ως ύπαρξη ο ίδιος. Έτσι μπορεί να αλλάζουν οι όροι διανομής, συζήτησης και οι όροι όλων των περιφερειακών ζητημάτων σχετικά με το βιβλίο, όμως η ουσία του πράγματος μένει η ίδια. Το βιβλίο (όπως και η τέχνη συνολικά) κάνουν, έκαναν και θα κάνουν τον άνθρωπο να στοχάζεται γύρω από την ύπαρξή του. Όσον αφορά την τεχνητή νοημοσύνη θεωρώ ότι είναι ένα εργαλείο και ότι ως τέτοιο θα πρέπει να αντιμετωπίζεται. Φυσικά οι ανησυχίες που διατυπώνονται από τον καλλιτεχνικό κόσμο σχετικά με τη διασφάλιση των εργασιακών του δικαιωμάτων είναι απόλυτα βάσιμες. Ωστόσο το πως εντέλει η ανθρωπότητα θα διαχειριστεί την τεχνητή νοημοσύνη είναι σε τεράστιο βαθμό ζήτημα πολιτικών επιλογών, καθώς αυτές είναι που θα θέσουν το πλαίσιο.
Ποιον ορισμό θα δίνατε στην έννοια της λογοτεχνίας;
Προσωπικά την ορίζω ως την τέχνη που αξιοποιεί τη γλώσσα με τέτοιο τρόπο που φτιάχνει μια νέα δική της πραγματικότητα
Γιατί οι Έλληνες διαβάζουν λογοτεχνία λιγότερο από τον μέσο Ευρωπαίο;
Θεωρώ πως το ελληνικό αναγνωστικό κοινό διαβάζει σήμερα περισσότερο από κάθε άλλη εποχή. Το γεγονός ότι ενδέχεται να διαβάζει λιγότερο από τον μέσο όρο της Ευρώπης (για τον οποίο δεν έχω βέβαια ακριβή εικόνα) θεωρώ πως δεν επιδέχεται εύκολες ερμηνείες και μονοδιάστατες απαντήσεις, καθώς το ζήτημα της φιλαναγνωσίας είναι αρκετά σύνθετο. Αν θα έπρεπε να πω δύο βασικούς λόγους πάντως θα έλεγα πως οφείλεται στο ότι, αφενός το εκπαιδευτικό σύστημα περιστρεφόταν για χρόνια γύρω από μια ξύλινη διδασκαλία του μαθήματος της λογοτεχνίας και αφετέρου στο γεγονός ότι το βιβλίο δεν έγινε αρκετά pop ως προς την προβολή του ως είδος, κάτι που ευτυχώς αλλάζει, ιδίως με τα social media.
Πιστεύετε στη μοίρα ή στην τύχη;
Και στα δύο.
Ένας μήνας “καραντίνα”. Ποια είναι τα πέντε βιβλία που θα θέλατε μαζί σας;
Δύσκολη ερώτηση. Λοιπόν θα διάλεγα τον Κάφκα στην ακτή του H. Murakami, την Ειδική απεσταλμένη του J. Echenoz, το Confiteor του J. Cabré και τα ποιήματα των Κ.Π. Καβάφη και Κ.Γ. Καρυωτάκη. Αν θα μπορούσα να προσθέσω και μερικά ακόμη, αυτά θα ήταν το 2666 του R. Bolaño, το Η ζωή δεν είναι μυθιστόρημα της Σούζαν Κούπερ του S. Garlier αλλά και το Ζωή οδηγίες χρήσεως του G. Perec .
Χρειαζόμαστε περισσότερο ρομαντισμό ή ρεαλισμό στην εποχή μας;
Θα έλεγα έναν συνδυασμό. Σίγουρα χρειαζόμαστε περισσότερο ρομαντισμό που θα διασφαλίσει αξίες, θα θέσει ζητήματα και θα βοηθήσει τα πράγματα να προχωρήσουν. Ωστόσο εάν ο ρομαντισμός δεν συνδυάζεται με ρεαλισμό ως προς την υλοποίηση του δεν νομίζω ότι μπορεί να καταλήξει πουθενά.
