Γράφει ο Δημοσθένης Δαββέτας, Καθηγητής Φιλοσοφίας της Τέχνης, ποιητής, εικαστικός, γεωπολιτιστικός αναλυτής
Είμαστε στο 2021 κι αν ρίξουμε μια πολιτική ματιά γύρω μας θα δούμε οτι ο κόσμος παραμένει, παρα τις εντυπωσιακές ανακαλύψεις και βελτιώσεις του, βουτηγμένος στην βία, τους πολέμους, τον φόβο, την ανασφάλεια, την χρηματολαγνεία η κερδολαγνεία και βέβαια την αγωνία για καθημερινή επιβίωση. Οι λιγές στιγμές χαράς σκιάζονται γρήγορα από στιγμές λύπης κι ανησυχίας για το μέλλον (οικονομικό, πολιτικό, εθνικό, πολιτιστικό κλπ).
Δύο βασικές φιλοσοφίες δοκιμάστηκαν από τον δέκατο όγδοο αιώνα..
Η πρώτη είναι αυτή του Αγγλικού Ωφελιμισμού. Κατ’ αυτην το ενδιαφέρον για τον άλλον στηρίζεται στο συμφέρον. Γιατί ο αλτρουισμός κάποιου στηρίζεται κατά βάθος στην εγωιστική του αντίληψη ότι για να ‘ναι ο ίδιος καλά χρειάζεται να κάνει καλό στον άλλον.
Η δεύτερη είναι η Ρεπουμπλικανική ηθική. Κατ’ αυτήν στο όνομα της ηθικής ( του moral ) θα πρέπει να ξεριζώσουμε από μέσα μας τον φυσικό εγωισμό μας για να στραφούμε με καθήκον στο καλό του πλησίον μας.
Υπάρχει όμως και μια τρίτη οδός, μια άλλη φιλοσοφία, η οποία πάει πέρα από το συμφέρον η το καθήκον. Είναι η φιλοσοφία της Αγάπης. Η φιλοσοφία που δεν έρχεται να καταστρέψει η να καταργήσει αλλά να ολοκληρώσει. Είναι η φιλοσοφία ως πλήρωση, ως πλήρωμα.
Κατ’ αυτην δεν υπάρχουν νόμοι που θα υποχρεώσουν μια μητέρα να πράξει όπως νομίζει με φυσικό τρόπο για να καλύψει τις ανάγκες του παιδιού της. Αν αγαπούσαμε τους πλησίον μας όπως αγαπούμε τα παιδιά μας , τότε είναι βέβαιο ότι οι πόλεμοι θα ‘χαν εκλείψει. Τότε ειναι βέβαιο οτι δεν θα υπήρχαν διακρίσεις, ρατσισμός, πολίτες δεύτερης κατηγοριας. Δεν πρόκειται εδώ για ωραία ουτοπικά λόγια. Αντιθέτως αυτό που θέλω να τονίσω είναι ότι η Αγάπη μπορεί και υπερπηδά την παγίδα της κοινότητας που ορίζει ως δικαιούχους στην” ευτυχία ” μόνο τα μέλη της . Η Αγάπη είναι μια μορφή παγκόσμιας Δημοκρατίας όπου οι άνθρωποι δεν παγιδεύονται στον ναρκισσισμό της κοινότητας του “Ιδιου: γιατί ξέρουν μέσω αυτής ν’ αγαπουν και τον άλλον, τον διαφορετικό. Η Αγάπη είναι η πιο ισχυρή αξιοκρατία γιατί απευθύνεται στην ανθρωπιά κι όχι στον οίκτο, απευθυνετσι στην αξία κι όχι στην νομική η ηθική αξιοκρατία. Η Αγάπη ειναι η πραγματική παγκοσμιοποίηση γιατι στηρίζεται στο Αριστο κι οχι στο εξ ανάγκης συμφέρον η στο εξ ηθικού νόμου καλό.
Το Άριστον της Αγάπης δεν είναι το υψηλότερο υποχρεωτικά σε μια βαθμολογική κλίμακα που βάζει κάποια κυβέρνηση ή κάποιος διεθνής οργανισμός.
Το Άριστον της Αγαπης ειναι το καλύτερο του εαυτου του καθενα που μπορει να δώσει με φυσικό κι οχι καταναγκαστικό τρόπο. Αν μπορούσαμε μονο να μπούμε στην θέση του άλλου ,του διαφορετικού,του πλησίον με τα ματια της Αγάπης, τοτε ειναι βεβαιο οτι ο κόσμος θα ‘ταν διαφορετικός.
Και για να γίνει κάτι τέτοιο και να μην μου πείτε ότι είμαι ουτοπιστής, θα μπορούσα να σας βεβαιώσω ότι με βάση πολλές έρευνες, η παιδεία μπορεί πολύ να βοηθήσει κάποιον να βρει και ν’ απελευθερώσει τον καλύτερο του εαυτό . Ειναι θέμα πολιτικής βούλησης να δοθεί βάρος στην παιδεία. Μόνο τότε η παγκοσμιοποίηση θα χει ένα νόημα και δεν θα είναι η άδικη εκμετάλλευση των ολιγαρχων σε βάρος των λαών. Με τα μάτια της Αγάπης ο κόσμος μπορεί ν’ αλλάξει ξεπερνώντας δίπολα αριστεράς και δεξιάς, ισορροπώντας φυσικό και κοινωνικό στοιχείο και βάζοντας στο κέντρο της πολιτικής ,την τέχνη της δικαιοσύνης ανάμεσα στο υλικό κέρδος, την ηθική ανάγκη και την πνευματική δύναμη.
