Η Διονυσία Αδαμοπούλου απαντά στις ερωτήσεις που της θέτει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, με αφορμή την κυκλοφορία της νέας της ποιητικής συλλογής με τίτλο “Τα χρώματα της μητρότητας”.
1. Κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Γραφή η ποιητική συλλογή σας «Τα χρώματα της μητρότητας». Πώς θα την περιγράφατε συνοπτικά;
Είναι μια προσπάθεια να μετατρέψω το προσωπικό σε καθολικό, χρησιμοποιώντας τον φακό της τέχνης για να αποδομήσω και να ξαναχτίσω το νόημα του να φέρνεις στον κόσμο κάτι που δεν σου ανήκει, αλλά φέρει τα ίχνη σου. Είναι ποιητική συλλογή; Εικαστικό λεύκωμα; Κάτι ανάμεσα, αλλά και τι σημασία έχει;
2. Γιατί επιλέξατε το συνδυασμό ποιημάτων με εικαστικά έργα;
Η εικόνα και η λέξη είναι δύο μορφές αναπαράστασης που προσεγγίζουν διαφορετικά τον κόσμο, αλλά μοιράζονται μια κοινή ουσία: τη δύναμη να προκαλούν συναισθήματα. Πολλοί εικαστικοί μπορεί να μην δώσουν καν τίτλο στο έργο τους. Δεν είναι ότι ήθελα μια επεξήγηση για τα έργα μου. Απλά το να τα συνδυάσω προέκυψε ως μια φυσική επιλογή, ήταν ένας τρόπος να δείξω το συναίσθημα που με κατέκλυζε στην ολότητά του και να κρατήσω τη στιγμή πιο ισχυρή στη μνήμη μου μέσω της διπλής διατύπωσης.
3. Πόσο εξαρτάται η ταυτότητα μιας γυναίκας από τη μητρότητα;
Ζούμε σε έναν κόσμο που τείνει να περιορίζει τη γυναικεία ύπαρξη σε έναν ρόλο, και αυτό είναι ένα σφάλμα που πρέπει να αναγνωρίσουμε. Μια γυναίκα μπορεί να είναι πολλά πράγματα ταυτόχρονα. Η μητρότητα είναι μόνο μία από τις πιθανότητες. Φυσικά είναι μια εμπειρία που σε αλλάζει ως άνθρωπο και προσθέτει κάτι ακόμα στην ταυτότητα σου ως άτομο, αλλά αυτό ισχύει και για γυναίκες και για άντρες αν επιλέξουν να αναλάβουν το ρόλο του γονιού στη ζωή τους.
4. Τι πιστεύετε ότι θα αποκομίσει ως απόσταγμα ο αναγνώστης;
Αυτό το βιβλίο είναι μια προσωπική καταγραφή. Ο αναγνώστης ίσως δει τον εαυτό του να καθρεφτίζεται σε ορισμένα σημεία — στους φόβους, στις χαρές. Ίσως κάνει συγκρίσεις ή αναδρομές. Αλλά το μεγαλύτερο ερώτημα που αναδύεται για μένα είναι τι μπορούμε να μάθουμε ως ενήλικες από τα παιδιά μας. Τα παιδιά μας είναι δάσκαλοι· μας θυμίζουν πώς να βλέπουμε τον κόσμο με γενναιότητα, πώς να μένουμε ανοιχτοί στην παιδικότητα, όχι ως παθητική νοσταλγία, αλλά ως ενεργή δύναμη μεταμόρφωσης.
Αν αυτό το βιβλίο καταφέρει να προκαλέσει συγκίνηση, να αναμοχλεύσει μνήμες ή να καλλιεργήσει την ιδέα ότι μπορούμε να επανασυνδεθούμε με αυτό το χαμένο θάρρος, τότε έχει εκπληρώσει τον σκοπό του.
5. Ποιο ήταν το ερέθισμα για να ασχοληθείτε με τη συγγραφή;
Η ανάγκη να καταλάβω και να επικοινωνήσω. Η συγγραφή, όπως κάθε τέχνη, είναι ένας τρόπος να διευρύνεις την κατανόηση του κόσμου και του εαυτού και να δεις την πραγματικότητα από οπτικές που δεν είναι προφανείς.
Έγραφα από μικρή αλλά όχι οργανωμένα. Η σκέψη να γράψω κάτι ολοκληρωμένο και να το συνδέσω με τη ζωγραφική προέκυψε μέσα από μια άσκηση σε ένα σεμινάριο που έκανα για την διακαλλιτεχνικότητα.
6. Ποιον ορισμό θα δίνατε στην έννοια της λογοτεχνίας;
Η λογοτεχνία είναι η τέχνη της σκέψης μέσω της γλώσσας. Δεν είναι μόνο μέσο έκφρασης, αλλά και εργαλείο ανατροπής, ένας τρόπος να αποδομήσουμε τις προκαταλήψεις και τις πεποιθήσεις μας.
7. Γιατί οι Έλληνες διαβάζουν λογοτεχνία λιγότερο από τον μέσο Ευρωπαίο;
Ίσως επειδή η λογοτεχνία απαιτεί έναν χώρο εσωτερικής σιωπής που η σύγχρονη ζωή καταπνίγει. Πάντως η φιλαγνωσία είναι σίγουρα κάτι που καλλιεργείται από μικρή ηλικία και συχνά η ανάγνωση δεν είναι συνδεδεμένη με τη χαρά και την προσωπική καλλιέργεια, αλλά παρουσιάζεται ως υποχρέωση ιδιαίτερα στα χρόνια του σχολείου.
8. Πιστεύετε στη μοίρα ή στην τύχη;
Πιστεύω στη βαρύτητα της συνθήκης. Αυτό που συχνά αποκαλούμε μοίρα ή τύχη δεν είναι τίποτα άλλο από τις συνθήκες μέσα στις οποίες ζούμε και δρούμε. Δεν είναι απόλυτα προκαθορισμένες, αλλά δεν είναι και απόλυτα ελεύθερες.
9. Ενας μήνας “καραντίνα”. Ποια είναι τα πέντε βιβλία που θα θέλατε μαζί σας;
Ποίηση του Ελύτη: Ήταν το πρώτο μου βιβλίο ποίησης που έχει όλα του τα γνωστά κείμενα και μου το είχε κάνει δώρο ο παππούς μου. Έχει συναισθηματική αξία για μένα.
The story of art without men της Katy Hessel: Η ιστορία της τέχνης έχει αδικήσει τις γυναίκες καλλιτέχνιδες τόσο πολύ. Αξίζει λοιπόν να διαβαστεί.
Interviews with Francis Bacon Paperback του David Sylvester: Δεν το έχω διαβάσει, αλλά θα ήθελα γιατί είναι από τους αγαπημένους μου καλλιτέχνες.
Ο κόσμος της σοφίας του Jostein Gaarder: Μου αρέσει το γεγονός ότι εισάγει τον αναγνώστη στον κόσμο της φιλοσοφίας με ένα ψυχαγωγικό και εύληπτο τρόπο. Νομίζω το χρειαζόμαστε κι αυτό.
Για το πνευματικό στην τέχνη του Wassily Kandinsky: Γιατί με συνδέει με την πνευματική διάσταση της τέχνης.
10. Χρειαζόμαστε περισσότερο ρομαντισμό ή ρεαλισμό στην εποχή μας;
Χρειαζόμαστε περισσότερη αλήθεια. Ο ρομαντισμός και ο ρεαλισμός είναι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Ο ένας μας οδηγεί στο όνειρο, ο άλλος μας γειώνει. Η ισορροπία είναι απαραίτητη, αλλά στην εποχή της παραπληροφόρησης, ο ρεαλισμός είναι ηθική υποχρέωση.