Γράφει ο Πέτρος Χατζησωτηρίου, φαρμακοποιός – κριτικός λογοτεχνίας
Όταν κανείς πιάσει στα χέρια του βιβλίο της Δήμητρας Παπαναστασοπούλου γνωρίζει ότι θα διαβάσει είτε ένα ιστορικό μυθιστόρημα, είτε ένα μυθιστόρημα που σίγουρα θα έχει ιστορικές αναφορές.
Πράγματι κι εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα μυθιστόρημα που βρίθει ιστορικών αναφορών που όπως προδίδει και το εξώφυλλο βασίζεται σε αληθινή ιστορία. Παρακολουθούμε τη ζωή μιας εκ τριών αδελφών πολύ δυναμική και χειραφετημένη για την εποχή της καθώς κινείται μεταξύ Θεσσαλονίκης, Παρισιού, Βυρητού, Χαλεπίου και Κωνσταντινούπολης. Μέσα από την πραγματικά πολυκύμαντη ζωή της έχουμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε τη ζωή στις χώρες αυτές καθώς και τις ιδιαίτερες πολιτικοκοινωνικές συνθήκες που επικρατούν κάθε φορά.
Το βιβλίο θα μπορούσαμε να πούμε ότι χωρίζεται άτυπα σε δύο μέρη.
Στα πρώτα δύο τρίτα του προσομοιάζει περισσότερο με ένα ρομαντικό μυθιστόρημα με τα απαραίτητα flash backs βέβαια για να δένεται η κεντρική ιστορία και στο άλλο ένα τρίτο γίνεται σχεδόν ένα ρεπορτάζ για τα τεκταινόμενα στις χώρες της Μέσης Ανατολής με επεξηγήσεις κι αναλύσεις που σίγουρα διέπονται από ιστορική συνέπεια κι ακρίβεια αλλά απομακρύνουν ίσως το κείμενο απ’ την αρχή του υφή.
Η συγγραφέας μας ταξιδεύει με μια πολυσχιδή ιστορία, δοσμένη με αρκετά παραστατικές περιγραφές, χαρακτήρες ρεαλιστικούς – πώς θα μπορούσε να ήταν διαφορετικά άλλωστε αφού είναι βασισμένο σε αληθινή ιστορία ξαναλέμε – επιλέγοντας την πικαρέσκα αφήγηση που εγγυάται τη ζωντάνια στο κείμενο και τη συναρπαγή του αναγνώστη. Χρησιμοποιεί κοινότυπο κι όχι εξεζητημένο και πάντως προσεγμένο λεξιλόγιο προσιτό στο μέσο αναγνώστη που βοηθάει στο γρήγορο ρυθμό της ανάγνωσης. Οι διάλογοι εντάσσονται πλήρως στην εποχή και στο κοινωνικό πλαίσιο μέσα στα οποία λαμβάνουν χώρα κάθε φορά.
Ενώ στο πρώτο μέρος του βιβλίου μπορεί να διακρίνει κανείς το συνεσταλμένο σχόλιο της συγγραφέως πάνω στις κρατούσες κοινωνικές δομές της Ελλάδας του περασμένου αιώνα, τα εμφύλια μίση και πάθη που την ταλάνισαν αλλά και στις αλλαγές της ανθρωπογεωγραφίας που συντελούνταν, στο δεύτερο μέρος η συγγραφέας λαμβάνει μέριμνα ώστε να παραμένει στην ουδέτερη καταγραφή των ιστορικών γεγονότων και μόνο. Ο αναγνώστης που θα καταφέρει να παρακολουθήσει την εξέλιξη των γεγονότων του Μεσανατολικού που παρατίθενται με εξαντλητικές λεπτομέρειες θα αποζημιωθεί με μια συνολική εικόνα που θέματος που πολύ δύσκολα θα μπορούσε να αποκομίσει από οπουδήποτε αλλού. Είναι προφανές ότι τα στοιχεία έχουν δοθεί από πρόσωπο που έζησε από κοντά αυτά τα γεγονότα (το οποίο είναι πράγματι η Λιντά η πρωταγωνίστρια του βιβλίου) αλλά σίγουρα θα πρέπει να εξάρουμε και την σημαντική έρευνα που έκανε η συγγραφέας γράφοντας το βιβλίο αυτό και που αφορά και στα δύο μέρη του.
Πρόκειται λοιπόν για ένα εξαιρετικό βιβλίο που στέκει πολύ πάνω από το μέσο όρο άλλων Ελληνικών πονημάτων συναφούς θεματολογίας.
Κάποια θέματα επιμέλειας είναι περισσότερο από απλώς αντιληπτά και γι’ αυτό επισημαίνονται δεν είναι όμως ικανά να θαμπώσουν το συνολικό αποτέλεσμα.
Σε κάθε περίπτωση «Η Φωτιά Της Ψυχής» είναι ένα πολυεπίπεδο μυθιστόρημα που θα συναρπάσει και θα καθηλώσει τόσο τους αναγνώστες που αναζητούν συναρπαστικές ιστορίες και πλούσιες περιγραφές όσο κι αυτούς θέλγονται από ιστορικές καταγραφές δοσμένες όμως με προσκόλληση στην αλήθεια και σεβασμό στον αναγνώστη. Δεν πρέπει να το προσπεράσουμε χωρίς να αξιοποιήσουμε τον πλούτο του.
4,0/5,0