Ο Στέφανος Κοζάνης απαντά στις ερωτήσεις που του θέτει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, με αφορμή την κυκλοφορία του δίσκου “Asterismyth” και ην παρουσίασή του στις 12 Δεκεμβρίου στο Μέγαρο Μουσικής.

1. Κυκλοφόρησε το άλμπουμ σας με τίτλο “Asterismyth” από τη Jazz Breeze Records. Ποιο είναι το κυρίαρχο στοιχείο αυτής της δουλειάς; 

Πρόκειται για μία προσπάθεια να συνυπάρξουν αρμονικά μουσικές που διαχρονικά έχω αγαπήσει, με πρώτη και μεγάλη αγάπη την κλασική μουσική, έπειτα την jazz την οποία προσπαθώ να υπηρετώ τα τελευταία χρόνια, και τέλος, την ελληνική παράδοση, τα ακούσματα δηλαδή με τα οποία έχουμε μεγαλώσει όλοι, και είναι αυτή που δίνει το κάτι διαφορετικό, αυτό με το οποίο μπορεί να μιλήσει η ελληνική δημιουργία στο διεθνές καλλιτεχνικό στερέωμα. Για αυτόν το σκοπό προσπάθησα να φέρω κοντά μουσικούς από διαφορετικούς χώρους, μουσικούς που θαυμάζω και πάντα ήθελα να συνεργαστώ μαζί τους. Τον Δημήτρη Μαργαρίτη, κλασικό βιολονίστα, την Κατερίνα Κωνσταντίνου, τραγουδίστρια που κινείται με μεγάλη άνεση σε διαφορετικά είδη μουσικής, με ταυτότητα στην ερμηνεία της Ελληνικής παραδοσιακής και λαϊκής μουσικής με λυρικά χρώματα που φτάνουν στα όρια του κλασικού τραγουδιού, τον Νίκο Σιδηροκαστρίτη στα τύμπανα ο οποίος ως μουσικός είναι ο ίδιος μία κατηγορία μουσικής, καθώς ο τρόπος που εκφράζεται είναι μοναδικός, παίζοντας με μία ξεχωριστή μελωδικότητα και πνευματικότητα τα τύμπανα και τα κύμβαλα. Την ομάδα συμπληρώνει ο Κώστας Πατσιώτης, κοντραμπασίστας από τους κορυφαίους στον χώρο της jazz, αλλά με κλασικές επίσης σπουδές και ίσως με τον καλύτερο ήχο δοξαριού που μπορείς να βρεις σε jazz κοντραμπάσο. Αυτά όσον αφορά στο κυρίαρχο μουσικό στοιχείο. Ως άλμπουμ με θεματική (concept album), είναι μουσική εμπνευσμένη από τους Αστερισμούς και τους Αρχαίους Ελληνικούς Μύθους που είναι συνδεδεμένοι με αυτούς.

2. Πόσο μεγάλη πρόκληση είναι να συνδυαστεί ο αρχαιοελληνικός μύθος με πιο σύγχρονες μουσικές φόρμες;

Πέρα από τη μυθολογία, πάντα με γοήτευε ο έναστρος ουρανός, το διάστημα, τα ουράνια σώματα και το σύμπαν. Πηγή έμπνευσης για κάποιο μουσικό έργο μπορεί είναι οτιδήποτε, έτσι και για μένα το σύμπαν και οι μύθοι με γεμίζουν με όνειρα και η συγκεκριμένη μουσική είναι κατά κάποιον τρόπο το “soundtrack” που οραματίστηκα για αυτά! Οι φόρμες υπηρετούν την μουσική, έτσι η ίδια θεματική μπορεί να εκφραστεί με πολλούς διαφορετικούς τρόπους, θα μπορούσε για παράδειγμα να είναι μία σύνθεση ηλεκτρονικής μουσικής, όπως οι ιδιοφυείς συνθέσεις του Βαγγέλη Παπαθανασίου για το διάστημα. Η μουσική jazz με την ελευθερία της και τον αυτοσχεδιασμό δίνει εργαλεία έκφρασης που μπορούν να περιγράψουν τον ψυχισμό των μυθικών ηρώων αλλά και της αίσθησης της παρατήρησης των αστεριών. Οι “Asterismyth” έχουν πολλά μικρά μυστικά, θα σας αποκαλύψω ένα: στον αστερισμό – μύθο του Ηρακλή που μιλάει για τον ίσως πιο ταλαιπωρημένο ήρωα της μυθολογίας, ο αυτοσχεδιασμός κτίζεται σε 12 επαναλήψεις ενός οκτάμετρου, όσοι οι δώδεκα άθλοι! Ένα οκτάμετρο με βαριές και ορισμένες φορές διάφωνες συγχορδίες, επιχειρώντας να μεταφέρει την αίσθηση του Ήρωα μέχρι την λύτρωση στον ακροατή.

3. Ποια θέλετε να είναι η μουσική ταυτότητά σας και πόσο ανοιχτή είστε σε διαφορετικές επιρροές; 

Αγαπώ πολλές μουσικές, τις λόγιες Δυτικοευρωπαϊκές μουσικές του 18ου και 19ου αιώνα, τις μουσικές του 20ου και του 21ου αιώνα, συμπεριλαμβανομένης της jazz και της rock,αλλά και τις μουσικές του κόσμου. Ως ενεργός μουσικός έχω ασχοληθεί με την κλασική  μουσική κυρίως σε σχήματα μουσικής δωματίου, ενώ τα τελευταία χρόνια αρκετά με την jazz με διαφορετικά μουσικά σχήματα, έχω συνυπάρξει όμως και με τραγουδιστές και μπάντες που κινούνται στην ελληνική έντεχνη μουσική. Θα έλεγα πως με ενδιαφέρουν οι δημιουργικές μουσικές που περιλαμβάνουν και το στοιχείο του αυτοσχεδιασμού. Ωστόσο αν έπρεπε να υιοθετήσω κάποια μουσική ταυτότητα, αυτή μάλλον δεν θα συσχετιζόταν τόσο με μουσικά είδη, όσο με τον τρόπο που προσπαθώ να φέρω σε συνάντηση διαφορετικά μουσικά χρώματα, αλλά και με το να συνθέσω παρέες από μουσικούς διαφορετικών χώρων. Αυτό έχει να κάνει και με την προσωπική μου ιδιοσυγκρασία με την οποία προσπαθώ να κάνω ανθρώπους να συναντιόνται, να γνωρίζονται και να ενώνονται.

4. Είναι η τζαζ ένα “παρεξηγημένο” είδος στην Ελλάδα; 

Η τζαζ είναι μία ομπρέλα που περιλαμβάνει από μουσικές σχεδόν easy listening που παίζονται σε λόμπι ξενοδοχείων, σε πιο “hot” μουσικές χορού με ξέφρενους ρυθμούς που σε παρασέρνουν, μέχρι δύσκολες μουσικές ακρόασης που απαιτούν εξοικείωση και προσήλωση από τον ακροατή. Έχει φανατικούς οπαδούς σε όλο τον κόσμο αλλά και στην Ελλάδα, και φιλοξενεί μουσικούς υψηλού επιπέδου που την υπηρετούν. Πουθενά δεν είναι το κυρίαρχο ρεύμα (υπήρξε κάποτε στη δεκαετία του 1920-30, κατά το “jazz age”), ωστόσο χαίρει σεβασμού ειδικά από τους μουσικόφιλους. Στην Ελλάδα αυτό που συμβαίνει είναι πως η mainstream κουλτούρα είναι αδηφάγα και σαρωτική και δεν αφήνει χώρο ούτε καν για την καλή Ελληνική μουσική. Συνέπεια είναι πως λίγοι χώροι επενδύουν σε τέτοιες μουσικές και παρόλο το επίπεδο και την πίστη των μουσικών, ελάχιστοι μπορούν να βιοποριστούν στο πλαίσιο του μουσικού επαγγέλματος. Το αποτέλεσμα είναι πως αν και υπάρχουν ακροατές που αγαπάνε την μουσική δεν μπορούν να βρουν εύκολα τον δρόμο στην ζωντανή μουσική. «Παρεξηγημένο είδος» δεν θα το αποκαλούσα πάντως.

5. Τα επόμενα σχέδια περιλαμβάνουν κάποιο νέο single ή τη δημιουργία ενός επόμενου άλμπουμ; 

Τα άμεσα σχέδια όσον αφορά στο άλμπουμ “Asterismyth” είναι η παρουσίασή του, η οποία θα γίνει στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών στην αίθουσα της βιβλιοθήκης «Λίλιαν Βουδούρη», την Πέμπτη 12 Δεκεμβρίου στις 21:00. Στη συνέχεια προσδοκούμε να παρουσιάσουμε την δουλειά μας ευρύτερα σε μουσικά φεστιβάλ αλλά και σε συνέδρια ή εκδηλώσεις, ακόμα και με περιεχόμενο που δεν είναι αμιγώς μουσικό, π.χ. Αστρονομίας ή Αρχαιολογίας. Σχεδιάζουμε δύο τραγούδια (Παρθένος και Ανδρομέδα) να βγουν ως single με τη μορφή κάποιου θεματικού video clip. Όσον αφορά τον «Βόρειο Στέφανο» (Corona Borealis) ετοιμάζουμε μία συνεργασία με την Graphic Novelist Μαρία Ολυμπία Ντακογιάννη για την μουσική επένδυση της ιστορίας της Αριάδνης και του Διονύσου. Ακόμα είναι πολύ νωρίς για να μιλήσουμε για επόμενο άλμπουμ, ωστόσο στο παρόν άλμπουμ ασχοληθήκαμε με τους 12 από τους 88 αστερισμούς που αναγνωρίζει η Διεθνής Αστρονομική Ένωση, οπότε έχουμε αρκετό πρωτογενές υλικό για δύο τρία άλμπουμ ακόμα! Σε σχέση με άλλα σχέδια πέρα από τους “Asterismyth”, ετοιμάζω συνθέσεις για ένα album με έργα για solo piano, δημιουργούμε επίσης υλικό με την Karina Rubinstein για την έκδοση δεύτερου άλμπουμ με τη Νάσια Γκόφα και τους “Jazz Tales” (το πρώτο ήταν το “Herkyna”). Και πολλές άλλες συνεργασίες στα σκαριά, μεταξύ αυτών με την ταλαντούχα συνθέτρια και Jazz Vocalist Κατερίνα Αδαμοπούλου.

6. Πόσο δύσκολο είναι πλέον, στα πλαίσια του ψηφιακού μας κόσμου, για ένα καλλιτέχνη να του δοθούν οι ανάλογες ευκαιρίες να αναδείξει το ταλέντο του;

Η εποχή μας, μέσω του ψηφιακού κόσμου που αναφέρετε, έχει ένα βασικό προτέρημα: Η μουσική παραγωγή είναι προσιτή σε όλους, οικονομική και μπορεί να γίνει και από το σαλόνι του σπιτιού μας ή και από την κρεβατοκάμαρα μας (βλ. bedroom studio). Ακόμα και στα επαγγελματικά στούντιο με την υιοθέτηση της ψηφιακής τεχνολογίας το κόστος είναι σε ιδιαίτερο ελκυστικό επίπεδο. Επιπλέον οι μουσικοί έχουν την δυνατότητα να ενορχηστρώσουν τα έργα τους με χρήση ψηφιακών εργαλείων και με τις δυνατότητες επικοινωνίας μπορούν να κάνουν recording session από διαφορετικούς χώρους ή και χώρες! Παρόλα αυτά, με τον ουσιαστικό θάνατο της παραδοσιακής μορφής της δισκογραφίας, όλη η διαδικασία της παραγωγής από την εξεύρεση πόρων, την ηχογράφηση αλλά και την κυκλοφορία και την προώθηση, έχει περάσει στους καλλιτέχνες. Έτσι κάποιος μουσικός δεν αρκεί να κάνει την τέχνη του, αλλά απαιτείται να έχει και χίλιες δύο άλλες δεξιότητες. Το τελικό αποτέλεσμα μπορεί να είναι μία άρτια μεν δουλειά, αλλά λόγω της υπερπληθώρας πρακτικά δωρεάν μουσικής και παρόλο της δυνατότητας άμεσης διανομής στο κοινό, τελικά δύσκολα φτάνει σε αυτό. Επιπλέον οι υπηρεσίες streaming αποζημιώνουν ελάχιστα, δημιουργώντας μία όχι τόσο βιώσιμη κατάσταση.

7. Τα μουσικά talent show δίνουν μια ουσιαστική διέξοδο, ώστε να συστηθεί κάποιος στο κοινό; 

Αν και δεν παρακολουθώ τηλεόραση, νομίζω πως οτιδήποτε σου δίνει ένα αρχικό momentum, μπορείς μέσω κατάλληλων περιστάσεων και με σκληρή δουλειά να το πας παραπέρα. Δεν είμαι αφοριστικός σε τίποτα, αν και τα συγκεκριμένα show είναι φθηνός τηλεοπτικός χρόνος και δυστυχώς πολλοί αναλώνουν το ταλέντο τους σε αυτά, υπάρχουν αρκετοί που κάπως έτσι ξεκίνησαν την πορεία τους και καταξιώθηκαν στο βάθος του χρόνου. Υπάρχουν παραδείγματα όπως η Γλυκερία, μία από τις πιο αξιοσέβαστες καλλιτέχνιδες που ξεκίνησε από talent show της τότε εποχής, το «Να η ευκαιρία». Φυσικά υπάρχουν και άλλοι δρόμοι για να ξεκινήσει κάποιος το ταξίδι του, τα πάντα είναι θεμιτά αν σου ταιριάζουν και δεν γίνονται εις βάρος άλλων ανθρώπων.

8. Ποιο είναι το πιο μεγάλο καλλιτεχνικό σας όνειρο; 

Είναι πολλά, τα περισσότερα δεν είναι ρεαλιστικά, το μεγαλύτερο όμως που είχα και το πραγματοποίησα ήταν να παίξω μαζί με τον Νίκο Σιδηροκαστρίτη! Και γενικότερα ονειρεύομαι και άλλες τέτοιες όμορφες συναντήσεις ανθρώπων και μουσικών που μπορεί να καταλήξουν σε συνεργασίες. Ντρέπομαι να αναφέρω συγκεκριμένα ονόματα, αλλά δεν μπορώ να μην πω ένα ενός καλλιτέχνη που θαυμάζω ιδιαίτερα: της Σαβίνας Γιαννάτου.

9. Είναι οι ζωντανές εμφανίσεις και η διάδραση με τον κόσμο, απαραίτητη συνθήκη για την καταξίωση ενός καλλιτέχνη; 

Είναι αυτό για το οποίο ζουν και υπάρχουν οι καλλιτέχνες, για την στιγμή που επικοινωνούν το πόνημα τους με τον κόσμο. Δεν ξέρω για καταξίωση, ωστόσο για να παραμείνει ζωντανή η μουσική είναι απαραίτητη η ζωντανή μουσική!

10. Ποια είναι η άποψή σας για τα νέα μουσικά ρεύματα, που είναι εξαιρετικά δημοφιλή στη νεολαία; 

Έχω χάσει λίγο την επαφή με την σύγχρονη μουσική δημιουργία, με τον υπερπληθωρισμό του mainstream το οποίο περνούσε και καλύτερες εποχές κάποτε. Είναι δύσκολο να βρεις τα διαμαντάκια, τα οποία όμως πάντα υπάρχουν. Και πάντα υπήρχαν νέοι άνθρωποι που αναζητούσαν και τα έβρισκαν, όμως η σημερινή mainstream κουλτούρα που απευθύνεται στο μεγάλο κομμάτι του κοινού, έχει φτάσει σε ένα σημείο αυτοαναίρεσης και θέλω να είμαι αισιόδοξος πως κάτι νέο και ενδιαφέρον θα ξεπηδήσει!

11. Ένας μήνας “καραντίνα”. Ποιοι είναι οι πέντε δίσκοι που θα θέλατε μαζί σας;

Στην εποχή του streaming είναι πολύ εύκολο να έχουμε όλους τους δίσκους μαζί μας! Αν υποθέταμε όμως, πως με κάποιο τρόπο «βγαίναμε από την πρίζα», ορίστε 5 δίσκοι που αγαπάω και είναι οι πρώτοι που σκέφτηκα αυθόρμητα: Το κονσέρτο στην Κολωνία με τον Keith Jarrett, OK Computer των Radiohead, The Dark Side of The Moon των Pink Floyd, Τα Μπαράκια του Βαγγέλη Γερμανού και τα Τραγούδια της Χαρούλας του Μάνου Λοΐζου