Μάνος Λοΐζος: ο επαναστάτης μουσικός

Γράφει η Πολυξένη Ζαρκαδούλα

Ο αγαπημένος μουσικοσυνθέτης Μάνος Λοΐζος γεννήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 1937 στη Λάρνακα. Λίγο μετά μετανάστευσαν στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου για μια καλύτερη ζωή. Ο πατέρας του ήταν Κύπριος και η μητέρα του Ροδίτισα. Από την παιδική του ηλικία ανακάλυψε την αγάπη του για τη μουσική, μόλις στα 7 έτη άρχισε να μαθαίνει βιολί και αμέσως μετά μπήκε στο Εθνικό Ωδείο της Αλεξάνδρειας.

Η επιστροφή στην Ελλάδα

Αργότερα ήρθε στην Ελλάδα να σπουδάσει. Αρχικά γράφτηκε στη Φαρμακευτική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και μόλις που την ξεκίνησε την παράτησε για την Ανώτατη Εμπορική αμέσως μετά μπήκε στη Σχολή Βακαλό για να μάθει ζωγραφική. Στο διάστημα αυτό για να ζήσει έκανε διάφορες δουλειές παράλληλα τραγουδούσε και σε διάφορες μπουάτ.

Τα πρώτα του βήματα

Γράφτηκε στο Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας. Το 1962 ο Μίκης Θεοδωράκης τον διορίζει διευθυντή της χορωδίας του Συλλόγου Φίλων της Ελληνικής Μουσικής στις παραστάσεις της Όμορφης Πόλης. Μέλη της ήταν ο Διονύσης Σαββόπουλος, ο Μάνος Ελευθερίου, ο Χρήστος Λεοντής, η Μαρία Φαραντούρη και άλλα γνωστά ονόματα. Εκείνη την περίοδο ηχογράφησε και τον πρώτο του τραγούδι «Το τραγούδι του δρόμου» σε στίχους Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα και με ελληνικούς στίχους από τον Νίκο Γκάτσο και ερμηνεία από τον Γιώργο Μούτσιο.

Η μεγάλη επιτυχία

Επιπλέον ασχολήθηκε και με τη μελοποίηση τραγουδιών για τον κινηματογράφο και το θέατρο. Κάποιες από τις συνεργασίες του στον κινηματογράφο και το θέατρο ήταν: με την Αλίκη Βουγιουκλάκη στην ερμηνεία και τον Λευτέρη Παπαδόπουλο στον στίχο για το τραγούδι «Πόσο σ’ αγαπώ», με τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ στην ερμηνεία και με τον Λευτέρη Παπαδόπουλο στον στίχο για τα τραγούδια «Τζαμάικα», και «Όταν κλαίει ένας άνδρας», με την Άννα Φόνσου στην ερμηνεία τον Λευτέρη Παπαδόπουλο στον στίχο για το τραγούδι «Στον ύπνο μου».

Στη διάρκεια της μουσικής του πορείας συνεργάστηκε μεγάλα ονόματα και στον χώρο του τραγουδιού που ερμήνευσαν (αλλά και έγραψαν στίχους για) τις μουσικές του, όπως ήταν: ο Γιάννης Πουλόπουλος (Το φεγγάρι έρημο, Μικρός ο κόσμος γύρω μου), η Μαρία Φαραντούρη (Στον πόλεμο ο Τζο, Κρίμα σ’ εσένα, νέγρο Μπιγκ), η Χάρις Αλεξίου (Ο φαντάρος, Όλα σε θυμίζουν, Τέλι, τέλι, τέλι), ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου (Χαράματα Ομόνοια, Γερνάς και σκοτεινιάζει), η Δήμητρα Γαλάνη (Σε ψάχνω, Καρτ ποστάλ), ο Στέλιος Καζαντζίδης (Όταν βλέπετε να κλαίω, Δε θα ξανά αγαπήσω), ο Γιάννης Πάριος (Ένα γέρικο καράβι), η Μαρινέλλα (Πού να σε βρω, Έλα, λεβέντη μου) και πολλοί άλλοι ακόμη.

Ο γάμος και η οικογένεια

Ο Μάνος Λοΐζος έκανε δύο γάμους. Ο πρώτος του γάμος ήταν με τη μετέπειτα συγγραφέα Μάρω Λήμνου με την οποία απέκτησε και μία κόρη, τη Μυρσίνη και ο δεύτερος με την ηθοποιό Δώρα Σιτζάνη.

Η πολιτική διάσταση στο έργο του

Το 1967 με την επιβολή της Χούντας κατέφυγε στην Αγγλία καθώς πολλές φορές θεωρήθηκε ύποπτος λόγω των αριστερών πολιτικών του πεποιθήσεων και έφυγε προκειμένου να μη φυλακιστεί. Σε αυτές τις δύσκολες στιγμές βρήκε στήριξη στο πρόσωπο του Λευτέρη Παπαδόπουλου. Αυτή ήταν και η αφορμή μιας μεγάλης καλλιτεχνικής συνεργασίας. Μετά από λιγότερο από έναν χρόνο επέστρεψε στην Ελλάδα. Στο διάστημα της δικτατορίας (1967 – 1974) έπεσε πολλές φορές θύμα της λογοκρισίας με αποτέλεσμα κάποια τραγούδια του να μην μπορούν να ηχογραφηθούν. Για αυτό και όχι άδικα το μουσικό του έργο συνδέθηκε με την πολιτική της εποχής. Το 1972 αποτέλεσε ένα από τα ιδρυτικά μέλη της «Ένωσης Μουσικοσυνθετών και Στιχουργών Ελλάδος» (ΕΜΣΕ) και το 1978 έγινε πρόεδρος της ένωσης. Ο μεγάλος μουσικός είχε συνθέσει το 1973 τον ύμνο του ΠΑΣΟΚ «Καλημέρα, ήλιε» και σε στίχους δικούς του σε ένα ντουέτο με τον Κώστα Σμοκοβίτη και την Αλέκα Αλιμπέρτη.

Ο θάνατός του

Δυστυχώς, στις 17 Σεπτεμβρίου 1982 έφυγε από τη ζωή μετά από το δεύτερο εγκεφαλικό επεισόδιο που είχε υποστεί και αφού νοσηλεύτηκε στη Μόσχα για δέκα ημέρες.

Πηγές: