Γράφει ο Πέτρος Χατζησωτηρίου, φαρμακοποιός – κριτικός λογοτεχνίας
Υπάρχουν βιβλία κι ιδίως δοκίμια που οφείλεις να τα κρίνεις διαφορετικά ανάλογα με την εποχή που τα διαβάζεις. Εδώ πρόκειται ακριβώς για μία τέτοια περίπτωση. Όταν ξεκίνησε να γράφεται το βιβλίο ήταν μια φωνή «βοώντος εν τη ερήμω» αντίθετα στο ρεύμα ενώ σήμερα θα μπορούσε να πει κανείς ότι έρχεται να τεκμηριώσει τους λόγους για τους οποίους πλέον η Woke κουλτούρα αρχίζει ν’ «αποκαθηλώνεται» ή τουλάχιστον με αυτή τη διακήρυξη εκλέχτηκαν αρκετές Κυβερνήσεις χωρών τελευταία και άλλες μετέστρεψαν άποψη και συντάχθηκαν μ’ αυτό το πνεύμα.
Το δοκίμιο του Πανόπουλου δεν εστιάζει λεπτομερώς μόνο πάνω στο woke κίνημα και τις επιπτώσεις του στην κοινωνία παρά το εντάσσει σε ένα γενικότερο πλαίσιο «ιδεολογιών» που έρχονται κι απαιτούν να επιβληθούν με καταστροφικές συνέπειες ενάντια σε όποιον διανοηθεί ν΄ αρθρώσει μια επιφύλαξη.
Ναι, σωστά σας ήρθε αμέσως η λέξη Φασισμός στο μυαλό. Συνεπώς εξετάζονται θέματα όπως το κίνημα #metoo, και πως αυτό οδήγησε στην στρέβλωση της απόδοσης Δικαιοσύνης αφού πλέον η καταγγελία και μόνο έγινε απόδειξη ενοχής, την καταδυνάστευση της κοινωνίας από την φανατική εμμονή των μελών της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας να επιβάλλουν τη σεξουαλικοποίηση των πάντων αρκεί να κινούνται ενάντια στη Φύση και τη λογική, για παράδειγμα αναγνώριση κι υποστήριξη των 6χρονων παιδιών που δήλωσαν ότι αισθάνονται δυσφορία φύλου, την υποστήριξη της φυλομετάβασης σε παιδιά από τα 10 τους ακόμη (θεραπείες αναστολής της ήβης και χειρουργικές επεμβάσεις αμέσως μετά), απαγόρευση της χρήσης των όρων όπως «γυναίκα», τις νομικές μάχες που διεξήχθησαν ώστε να μπορεί ένας άνδρας να αυτο-αποκαλείται έτσι και να χρησιμοποιεί την αρσενική αντωνυμία ή ένας κανονικός καθ’ όλα άνδρας να παίρνει μέρος σε αθλήματα σωματικής ρώμης αγωνιζόμενος ενάντια σε κανονικές γυναίκες ή να μπαινοβγαίνει σε χώρους προοριζόμενους αποκλειστικά για γυναίκες απλά και μόνο επειδή δήλωσε ότι αισθάνεται γυναίκα (βέβαια δεν θα αυτο-αποκαλείται έτσι διότι είπαμε ότι ο όρος είναι «κόκκινο πανί» και «αιτία πολέμου» για το woke κίνημα). Φυσικά θίγονται κι άλλα θέματα που άπτονται αυτής της αντίληψης, απλά εδώ αναφέρθηκαν κάποια ενδεικτικά για να έχει μια εικόνα ο επίδοξος αναγνώστης.
Αναμφισβήτητα τα θέματα που διαπραγματεύεται το βιβλίο αποτελούν τα πιο ακανθώδη και τέτοια που πολώνουν και διχάζουν την κοινωνία ενώ καταστρέφουν εύκολα κι ασύστολα ανθρώπους, συνειδήσεις, καριέρες κλπ. κι έτσι χρειάστηκε αρκετό θάρρος ο Πανόπουλος ν’ αποφασίσει να καταπιαστεί με την έρευνα γύρω από κάτι τόσο ευαίσθητο κι αιχμηρό. Εν τούτοις ο λόγος του παραμένει νηφάλιος και συχνά προσεκτικά διανθισμένος με υποδόριες ενέσεις βιτριολικού χιούμορ ικανές να κάμψουν τις αντιστάσεις του αντικειμενικού αναγνώστη ενώ την ίδια στιγμή να κάνουν τον εμπαθή και μεροληπτικό αναγνώστη ν΄ αντιδράσει. Η γλώσσα του κειμένου είναι απλή και ρέει πολύ εύκολα ενώ δεν είναι δυνατόν να μην παρατηρήσει κανείς την πρόνοια του συγγραφέα ν’ αποφύγει πομπώδεις εκφράσεις, τη χρήση σπάνιων όρων και φανφαρονισμών κενών περιεχομένου απλά προς εντυπωσιασμό. Η τεκμηρίωση του κειμένου κρίνεται ικανοποιητική και παρούσα σχεδόν για κάθε φράση του κειμένου με τον νεοτερισμό μάλιστα να παρατίθεται κάθε πηγή δίπλα από την επίμαχη φράση με τη μορφή QR code στο περιθώριο της σελίδας και που οδηγεί σ’ αυτήν. Εντυπωσιακό εύρημα, καινοφανές και πολύ λειτουργικό ταυτόχρονα. Ας είμαστε ειλικρινείς, με τον παλιό τρόπο παράθεσης των πηγών κανείς δεν ανατρέχει έστω και σε μία. Ενώ έτσι όλο και θα μπει ο αναγνώστης στον πειρασμό ν΄ ανοίξει κάποιο σύνδεσμο όταν βρίσκεται ένα κλικ μακριά, απ’ το κινητό που βρίσκεται δίπλα του. Εκεί τελειώνει κι η εύκολη κι επιδερμική ακύρωση του πονήματος από όποιον τυχόν ήθελε να το κάνει.
Η αλήθεια είναι ότι όσο προχωράει το κείμενο γίνεται αντιληπτή η θέση που παίρνει ο συγγραφέας πάνω στα υπό διαπραγμάτευση θέματα και στο τέλος μάλιστα του πονήματος το αναφέρει απερίφραστα.
Αυτό ίσως δώσει το δικαίωμα σε κάποιους να σταθούν κριτικά απέναντι στο βιβλίο διότι έτσι υπονομεύτηκε η αντικειμενικότητα του συγγραφέα και διακυβεύτηκε το κύρος του πονήματός του, αλλά αντικειμενικά δεν επηρεάζει σε τίποτα τη «δύναμη» που βγάζει το κείμενο και τις πτυχές που φωτίζει. Σαν αντίστιξη, θα παρατηρήσουμε μόνο το πόσο εύκολο είναι να εξοργίσει το woke κίνημα ακόμα και τον ψύχραιμο δοκιμιογράφο-ερευνητή.
Αποτιμώντας συνολικά το πόνημα του Πανόπουλου θα λέγαμε ότι αξίζει και πρέπει να διαβαστεί απ’ όλους τους αναγνώστες σε όποια πλευρά του woke κινήματος κι αν βρίσκονται, συντασσόμενοι ή πολέμιοι, ακόμα κι αν το δοκίμιο δεν είναι το είδος της λογοτεχνίας που προκρίνουν ως το αγαπημένο τους.
4,5/5,0
