Η φωτογράφος και συγγραφέας Όλγα Μπακοπούλου απαντά στις 10+1 Ερωτήσεις του Κωνσταντίνου Μανίκα, με αφορμή την κυκλοφορία του νέου της μυθιστορήματος “Lipstick”.

1. Πώς θα περιγράφατε συνοπτικά το νέο σας μυθιστόρημα “Lipstick”;

To lipstick είναι ένα μοντέρνο μυθιστόρημα που περιστρέφεται γύρω από έναν ομοφυλόφιλο παράφορο έρωτα. Όταν η Αγγελική συνειδητοποιεί ότι είναι ερωτευμένη με τη Θάλεια, αναγκάζεται να αντιμετωπίσει την πραγματικότητά της κάτω από ένα διαφορετικό πρίσμα. Ξεπερνάει φόβους, προκαταλήψεις, κοινωνικούς περιορισμούς και επαναπροσδιορίζει την ταυτότητά της. Ουσιαστικά οδηγείται στην ενηλικίωσή της. Στην ίδια κατεύθυνση κινούνται και οι παράπλευρες ιστορίες της Κατερίνας και της Θάλειας. Η Κατερίνα, με αφορμή τον καρκίνο του μαστού, αναζητά μία καλύτερη ζωή για την ίδια και το παιδί της. Η Θάλεια από την άλλη μεριά, μία πετυχημένη ποινικολόγος, αποφασίζει για το εάν η μητρότητα είναι η μοναδική δυνατότητα που έχει για να γίνει πραγματικά ευτυχισμένη.

2. Ποια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά των βασικών ηρωίδων του βιβλίου;

Οι ηρωίδες του βιβλίου έχουν ένα βασικό κοινό χαρακτηριστικό: αντιπροσωπεύουν, μέσα από τις ιστορία τους, τους κοινωνικούς περιορισμούς και τα αδιέξοδα που αντιμετωπίζουν οι σύγχρονες γυναίκες λόγω φύλου. Συνειδητοποιούν τη θέση τους και αποφασίζουν, η κάθε μία με τον τρόπο της, να διεκδικήσουν τη ζωή τους και τις επιθυμίες τους. Οδηγούνται σε μία διαδικασία αυτογνωσίας για να καταλήξουν στην προσωπική τους αλήθεια.

3. Τι θέλετε να αποκομίσει, ως κεντρικό μήνυμα, ο αναγνώστης;

Το βιβλίο θίγει πολλά καίρια ζητήματα στον πυρήνα των οποίων βασίζεται η προσωπική μου αντίληψη ότι παρότι ο κάθε ένας από εμάς έχει τις ιδιαιτερότητές του, η ουσία μας είναι ίδια. Όλοι είμαστε άνθρωποι και κάτω από αυτό το πρίσμα δεν χωράνε κακοποιητικές συμπεριφορές, όπως ο ρατσισμός ή η απόρριψη. Την ταυτότητά μας την καθορίζουν οι πράξεις και η σχέση μας με τον εαυτό μας.

4. Λείπει, ακόμη και σήμερα, από την ελληνική λογοτεχνία η ανοιχτή αναφορά στην ομοφυλοφιλία;

Αναφορά στην ομοφυλοφιλία έχει γίνει σε αρκετά βιβλία. Η πλειονότητα των βιβλίων αυτών αναφέρεται κυρίως στην αντρική ομοφυλοφιλία. Ταυτόχρονα, κάποια που έχουν μια ξεκάθαρη αναφορά σε λεσβιακές σχέσεις, έχουν γραφτεί από άντρες. Δυστυχώς, δεν γνωρίζω με ακρίβεια πόσες Ελληνίδες γυναίκες συγγραφείς έχουν ασχοληθεί ευθέως με το θέμα του λεσβιακού έρωτα, με εξαίρεση την «Ερωμένη της» της Ντόρας Ρωζέτη που δημοσιεύτηκε το 1929 (!) με ψευδώνυμο.

Ένα βασικό ζητούμενο όμως, είναι αν τα συγκεκριμένα βιβλία διαβάζονται κυρίως από ομοφυλόφιλους ή καταλήγουν στο ευρύτερο αναγνωστικό κοινό, και τι σημαίνει αυτό. Η ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα έχει κάνει τα τελευταία χρόνια αισθητή την παρουσία της, διεκδικώντας δικαιώματα και την κοινωνική αποδοχή στο σύνολό της. Το βασικό ερώτημα είναι πώς αντιδρούμε ως κοινωνία σε αυτά τα ερεθίσματα και πόσο έτοιμοι ή ώριμοι είμαστε για να αποδεχτούμε τα διαφορετικά είδη σεξουαλικότητας. Η λογοτεχνία αντικατοπτρίζει το κοινωνικό ή προσωπικό βίωμα και οδηγεί στην επικοινωνία. Θεωρώ πως έχουν γίνει αρκετές ανοιχτές λογοτεχνικές προσεγγίσεις στην ομοφυλοφιλία, αλλά ως θεματολογία επιδέχεται ακόμη διερεύνηση και προβληματισμό.

5. Ποιο ήταν το ερέθισμα για να ασχοληθείτε με την συγγραφή;

Το ερέθισμα μού δόθηκε μέσα από ένα σενάριο. Το «Μία Ανάσα Πριν» που είναι το πρώτο μου μυθιστόρημα, δημιουργήθηκε, όταν συνειδητοποίησα ότι η ιστορία που είχα σκεφτεί, θα μπορούσε να αποτυπωθεί εξίσου λογοτεχνικά όσο και κινηματογραφικά. Στο «lipstick» που ακολούθησε, εξερεύνησα ακόμη περισσότερο τη σχέση μου με τις λέξεις και την οπτική μου, όσον αφορά τη γυναικεία ψυχοσύνθεση.

6. Η έμπνευση ή η σκληρή δουλειά, παίζει το σημαντικότερο ρόλο, στη συγγραφή ενός βιβλίου;

Η έμπνευση είναι η σπίθα. Είναι η αφορμή. Μπορεί να εξελιχθεί ή όχι . Το μυθιστόρημα, ειδικά λόγω της έκτασης και του χρόνου που απαιτείται για την ολοκλήρωσή του, βασίζεται κυρίως στη σκληρή, συστηματική δουλειά. Πολλές φορές υπερτονίζουμε την έμπνευση ή το ταλέντο, θεωρώντας τα ως τις κινητήριες δυνάμεις πίσω από μία δημιουργία. Προσωπικά πιστεύω ότι χωρίς τη σκληρή και πειθαρχημένη εργασία, ένα μυθιστόρημα δεν είναι εύκολο να ολοκληρωθεί. Δεν αναφέρομαι μόνο στην διαδικασία της συγγραφής, αλλά και στο στάδιο της έρευνας και της προετοιμασίας που, κατά τη γνώμη μου, αποτελούν πολύ σημαντικό στοιχείο της δημιουργικής έκφρασης.

7. Ένας μήνας “καραντίνα”. Ποια είναι τα πέντε βιβλία που θα θέλατε μαζί σας;

Θα διάλεγα τη «Μεταμόρφωση» του Κάφκα, τον «Εραστή» της Μαργερίτ Ντιράς, «Τον θεό των μικρών πραγμάτων» της Αρουντάτι Ρόι, «Τη ζωή εν τάφω» του Στρατή Μυριβίλη και το «Στο φάρο» της Βιρτζίνια Γουλφ. Είναι μερικά από τα βιβλία που με επηρέασαν σε διάφορες φάσεις της ζωής μου και θα ήθελα να τα ξαναδιαβάσω με φρέσκια ματιά και άλλη εμπειρία.

8. Διαλέγετε παρέα για ολιγοήμερη απόδραση. Ποιους λογοτέχνες, ανεξαρτήτως ιστορικής περιόδου δράσης, θα συμπεριλαμβάνατε;

Υπάρχουν πολλοί λογοτέχνες που θα ήθελα να έχω την ευκαιρία να γνωρίσω από κοντά και να απολαύσω μία συζήτηση μαζί τους. Θα διάλεγα τη Βιρτζίνια Γουλφ, την Έμιλυ Ντίκινσον, τη Μαρκερίτ Ντιράς, την Σιμόν ντε Μποβουάρ και τον Ρέιμοντ Κάρβερ.

9. Ποια θεωρείτε την πιο χαρακτηριστική φράση από το βιβλίο σας;

Να γίνεις εσύ η γυναίκα που θα ήθελες να ερωτευτείς.

10. Με ποιο τραγούδι ή και άλμπουμ θα “ντύνατε” μουσικά ένα έργο σας;

Η μουσική γενικά παίζει πολύ μεγάλο ρόλο κατά τη διάρκεια της συγγραφής, καθώς πάντα γράφω ακούγοντας το μουσικό είδος που πιστεύω ότι ταιριάζει με τη συναισθηματική διάσταση του βιβλίου μου. To «lipstick» θα το επένδυα μουσικά με ήχους μελωδικής τζαζ όπως το Last tango του Steve Khuhn και το Almost Blue του Chet Baker.

11. Χρειάζεται περισσότερος ρομαντισμός ή ρεαλισμός στις ζωές μας;

Νομίζω ότι στην καθημερινότητά μας δεν διαθέτουμε ούτε ρεαλισμό ούτε ρομαντισμό. Πολλές φορές κρυβόμαστε πίσω από ιδέες ή αντιλήψεις θεωρώντας ότι είμαστε ρεαλιστές, ενώ στην πραγματικότητα έχουμε αναπτύξει διάφορους μηχανισμούς άμυνας, για να δικαιολογήσουμε τις συμπεριφορές και τις προκαταλήψεις μας. Αυτό που πραγματικά χρειαζόμαστε, είναι μία τίμια διαδρομή με τον εαυτό μας.