Γράφει ο Ελισσαίος Βγενόπουλος
Μια ζωή δίχως μυστήριο θα ήταν ύπνος χωρίς όνειρα, ένα σκοτάδι δίχως άγνωστα τέρατα θα ήταν μια τρύπα στο τίποτα, ένας βίος χωρίς φαντασία θα ήταν ένα ποδοβολητό χωρίς τον άνεμο. Γιατί τελικά όλοι προτιμούμε να ζούμε σε ένα κόσμο βουτηγμένο στο μυστήριο και το ονειρικό, παρά σ’ έναν κόσμο λειψό, στεγνό και μετρήσιμο με τις φτωχές μας αισθήσεις μας.
Η σειρά του ΑΝΤ1 «Η Μάγισσα» περιστρέφεται γύρω από δύο αντίπαλες οικογένειες, του Καπετάν Λάσκαρη και του Γερακάρη, των οποίων η μακροχρόνια βεντέτα είναι γνωστή στην κοινότητά τους.
Ωστόσο, ο απροσδόκητος γάμος μεταξύ παιδιών τους ενώνει αυτές τις αντιμαχόμενες φατρίες, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για μια εύθραυστη ισορροπία που στηρίζει την ένταση της ιστορίας. Αυτή και μόνο η ένωση αποτελεί ένα πλούσιο σκηνικό για τη διερεύνηση θεμάτων συμφιλίωσης, πίστης και της πολυπλοκότητας των ανθρώπινων σχέσεων.
Βρισκόμαστε στη Μάνη στα 1817 λίγα χρόνια πριν την επανάσταση. Η Θεοφανώ υπηρετεί με αφοσίωση την οικογένεια του καπετάνιου Μιχαήλ Λάσκαρη. Η οικογένεια ετοιμάζεται να γιορτάσει, το επερχόμενο σαράντισμα του νεότερου μέλους της. Το παιδί αυτό είναι το επιστέγασμα της φιλίας των οικογενειών του Καπετάν Λάσκαρη και της οικογένειας Γερακάρη. Ο πατέρας της νύφης, ο άγριος Σπήλιος Γερακάρης, συμφώνησε σ’ αυτόν τον γάμο σκοπεύοντας να μπει ανάμεσα στους σημαντικούς ανθρώπους της περιοχής και να έχει κι αυτός σημαντικό ρόλο όπως καπεταναίοι της Μάνης, παραμερίζοντας τις διαφορές που υπάρχουν ακόμα μεταξύ των οικογενειών.
Η εξαφάνιση του 40 ημερών εγγονού, λειτουργεί ως καταλύτης για τη διάλυση της ευαίσθητης ανακωχής μεταξύ των οικογενειών. Η εξαφάνιση αυτή ρίχνει ολόκληρη την κοινότητα σε αναταραχή, εντείνοντας τις υποβόσκουσες εντάσεις και τα μακροχρόνια παράπονα που φαινομενικά είχαν κατασταλάξει.
Παράλληλα το τούρκικο πλοίο με το οποίο ταξιδεύει ένας Έλληνας από την Οδησσό Αντρέι Σιντόροφ, κουρσεύεται από τους πειρατές του Σπήλιου, ο Έλληνας ταξιδιώτης κινδυνεύει να χάσει τη ζωή του και παράλληλα να χαθεί το σπουδαίο μυστικό που έχει μαζί του.
Η Θεοφανώ οδηγημένη από ένα όραμα βρίσκει το μωρό νεκρό κοντά στο ρέμα της περιοχής. Η μάνα του βρέφους θεωρεί την Θεοφανώ υπεύθυνη για το θάνατο του γιού της αλλά στο τέλος όλοι αποφασίζουν ότι πίσω από το φόνο του μωρού, ανεξάρτητα από τον φυσικό αυτουργό βρίσκονται οι Μπραϊτάνοι. Η σύρραξη είναι αιματηρή και οι ηττημένοι Μπραϊτάνοι δίνουν γη και ύδωρ στον Καπετάν Λάσκαρη και τη φαμίλια του.
Καθώς εξελίσσεται η ιστορία, οι θεατές μπορούν να περιμένουν να δουν τους χαρακτήρες να παλεύουν με την κοινή τους θλίψη και την καχυποψία που υποβόσκει μέσα στη δεμένη κοινότητά τους.
Η “Μάγισσα” φαίνεται έτοιμη να εξερευνήσει πώς η τραγωδία μπορεί να αποκαλύψει τα πιο σκοτεινά μυστικά και τις ανασφάλειες που κρύβονται κάτω από την επιφάνεια των φαινομενικά ενωμένων οικογενειών.
Το ιστορικό σκηνικό της Μάνης το 1817 προσθέτει ένα στρώμα αυθεντικότητας και βάθους στη σειρά, βυθίζοντας τους θεατές σε έναν κόσμο πλούσιο σε παραδόσεις, στα ήθη και στα έθιμα μιας άλλης εποχής και στις δεισιδαιμονίες που την διατρέχουν. Ο ίδιος ο τίτλος της σειράς, υποδηλώνει ότι το υπερφυσικό στοιχείο λειτουργεί καταλυτικά στην ανέλιξη της ιστορίας.
Η “Μάγισσα”, η τελευταία σειρά του ταλαντούχου συγγραφικού διδύμου Τσαμπάνη-Καλκοβάλη και του σκηνοθέτη Λευτέρη Χαρίτου, είναι ένα δράμα εποχής που θέλει να εμβαθύνει στις περιπλοκές της οικογενειακής δυναμικής, της αντιπαλότητας και της μυστηριώδους εξαφάνισης ενός εγγονού 40 ημερών. Η παράσταση διαδραματίζεται στο ιστορικό χωριό Μάνη το 1817 και συνδυάζει στοιχεία ιστορικού δράματος, αγωνίας και οικογενειακής σύγκρουσης με σκοπό να δημιουργήσει μια συναρπαστική αφήγηση. Σε δεύτερο επίπεδο σκοπός της σειράς είναι η εξερεύνηση της ανθρώπινης φύσης, της δυναμικής της κοινότητας και των σημείων στα οποία φτάνουν οι άνθρωποι μπροστά στις μεγάλες δυσκολίες και τις τεράστιες αντιξοότητες.
Οι βασικοί χαρακτήρες της σειράς
Θεοφανώ η Έλλη Τρίγγου
Είναι η πιστή υπηρέτρια της οικογένειας Λάσκαρη, την οποία υπηρετεί με αγάπη και αυταπάρνηση. Από βρέφος και χωρίς γονείς βρέθηκε στο μοναστήρι της περιοχής και μεγαλώνοντας μπήκε στην υπηρεσία των Λασκαραίων. Τα ανεξήγητα οράματα τη συνοδεύουν στη ζωή της και κάποιες φορές το χάρισμά της την μπλέκει σε μεγάλες δυσκολίες. Ο κρυφός έρωτας της Θεοφανώς για τον Μάρκο περιπλέκει τα πράγματα.
Μιχαήλ Λάσκαρης ο Γιώργος Γάλλος
Ο πανίσχυρος καπεταναίος της Μάνης. Έχει καράβια και κάνει εμπόριο στο Αιγαίο. Σκληρός, αλλά δίκαιος άντρας. Παντρεμένος με τη Δαμιανή, έχει αποκτήσει μαζί της τρεις κόρες κι έναν γιο. Τον Μάρκο όμως τον απέκτησε με την Αναστασία, μια γυναίκα που όπως το συνηθίζουν στην περιοχή, επιλέγεται για να γεννήσει τον διάδοχο όταν η σύζυγος καθυστερεί να τεκνοποιήσει ή να γεννήσει αγόρι. Οι ισορροπίες στον πύργο παρά τις δυσκολίες κρατούνται χάρις στην ευφυή και δίκαιη διαχείρηση από τον Λάσκαρη.
Δαμιανή Λάσκαρη η Κατερίνα Λέχου
Η Δαμιανή Λάσκαρη, σύζυγος του Μιχαήλ αναγκάστηκε να γίνει σύγκρια με την Αναστασία επειδή δεν είχε χαρίσει στον άνδρα της ένα γιο. Είναι ήρεμος και ευαίσθητος άνθρωπος και προσπαθεί να καταλαγιάσει τον πόνο της γιατί αναγκάστηκε να βιώσει αυτές τις συνθήκες. Νοιάζεται για τα παιδιά της και για τον Μιχαήλ.
Κανέλλος Λάσκαρης ο Νίκος Ψαρράς
Αδελφός του Μιχαήλ, συνεργάτης του και πιστός φίλος. Γεροντοπαλίκαρο, γλεντζές, έξω καρδιά, αλλά και μαύρο πρόβατο της οικογένειας. Έχει αναλάβει στην επιχείρηση το κομμάτι των εμπορικών συμφωνιών, λόγω των ικανοτήτων του. Μορφωμένος, με χιούμορ και ενσυναίσθηση.
Μάρκος Λάσκαρης ο Μάρκος Παπαδοκωνσταντάκης
Ο πρωτότοκος γιος του Μιχαήλ τον οποίο έκανε με την σύγκρια Αναστασία. Συνετός άνθρωπος, τολμηρός και γενναίος. Με τη Θεοφανώ συμπαθιούνται από μικρά παιδιά. Είναι ο γιος με τον οποίο ο Μιχαήλ θα προσπαθήσει να υλοποιήσει τις φιλοδοξίες του.
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΓΕΡΑΚΑΡΗ
Σπήλιος Γερακάρης o Τάσος Νούσιας
Ο επικεφαλής της οικογένειας Γερακάρη, ο οποίος δεν έχει την ισχύ και την αίγλη των Μιχαήλ Λάσκαρη, αλλά η φιλοδοξία του να γίνει κι αυτός καπεταναίος τον οδηγεί σε παράτολμες ενέργειες. Έχει πάθος με τη γυναίκα του, αλλά είναι σκληρός και αγροίκος κρατώντας τις συνήθειες των πειρατών, από την κάστα των οποίων κατάγεται.
Γερακίνα Γερακάρη η Μαρκέλλα Γιαννάτου
Η όμορφη και περήφανη σύζυγος του Σπήλιου Γερακάρη είναι όμορφη έξυπνη και δυναμική. Έχει ταπεινή καταγωγή και ο γάμος της με τον Σπήλιο συνετέλεσε να ανέβει κοινωνικό επίπεδο. Γρήγορα δημιούργησε με τον Σπήλιο μια πολυμελή οικογένεια.
Αντρέι Σιντόροφ ο Αναστάσης Ροϊλός
Ο πολύγλωσσος Ρώσος απόστρατος αξιωματικός του Τσαρικού στρατού, με μητέρα Ελληνίδα από την Οδησσό, είναι ένα μετρημένος, ευφυής, τολμηρός και σοβαρός άνθρωπος. Η αγάπη του για τους κατατρεγμένους Έλληνες τον έκανε μέλος της Φιλικής Εταιρείας. Φτάνει στη Μάνη με σχέδιο και πρόγραμμα, πολλά όμως θα ανατραπούν στην πορεία.
Η πιθανόν πιο φιλόδοξη αλλά σίγουρα πιο ακριβή σειρά της φετινής τηλεοτπικής σεζόν είναι η «Μάγισσα» με συνδημιουργούς τη Μελίνα Τσαμπάνη τον Πέτρο Καλκόβαλη μαζί ξανά με τον σκηνοθέτη Λευτέρη Χαρίτο. Έχουμε ένα δράμα εποχής το οποίο είναι γεμάτο πολέμους, μάχες, μαγεία, πολλά κοστούμια, κάστρα, δολοφονίες, έρωτες, απιστίες και μια επάλειψη με έντονο το μεταφυσικό στοιχείο. Όμως οι προθέσεις και οι επιδιώξεις πολύ απέχουν από το τελικό αποτέλεσμα.
Η πρώτη κιόλας φιλόδοξη σεκάνς η οποία μοιάζει να είναι όραμα της Μάγισσας έχει ήδη εκθέσει την παραγωγή και την νεότευκτη σειρά. Οι καπνοί και η παρουσία όλων των γνωστών ηθοποιών της σειράς δεν κρύβουν τις ερασιτεχνικές ξιφομαχίες, την χωρίς πρόβες κίνηση των ηθοποιών, ακόμα και οι φωτισμοί αποκαλύπτονται με κάθε κίνηση της κάμερας.
Από τα πρώτα επεισόδια φαίνεται η ακριβή παραγωγή, αλλά όχι τόσο ακριβή ώστε να καλύψει τις μεγάλες ανάγκες ενός τόσο μεγαλεπήβολου σχεδίου. Η «Μάγισσα» όπως σχεδόν όλες οι καθημερινές σειρές ψάχνει εναγωνίως για χρόνο. Έτσι παρατηρούμε το σενάριο να είναι χαλαρό και να υπάρχουν ανούσιες σκηνές που δεν προωθούν ούτε την ανέλιξη της ιστορίας, ούτε την ολοκλήρωση των χαρακτήρων, ούτε τη δράση και την ανάπτυξη της υπόθεσης. Κάποιες σκηνές θα μπορούσαν να λείπουν ολόκληρες, κάποιες άλλες θα έπρεπε να είναι πιο μαζεμένες και κάποιες άλλες πιο περιεκτικές. Οι περισσότερες σκηνές μάχης είναι αμήχανες, ερασιτεχνικές και τις αποτελειώνει το χωρίς πυξίδα μοντάζ. Η πειρατεία που βλέπουμε στα πρώτα επεισόδια είναι αστεία. Θα προτιμούσαμε να την έχει αφηγηθεί κάποιος ήρωας όλη αυτή τη σεκάνς παρά να βλέπουμε όλα αυτά τα ημιτελή, κακοφτιαγμένα και προχειροσχεδιασμένα για περίπου 15’, χωρίς νεύρο, χωρίς πειθώ, χωρίς μια σταλιά αγωνία. Πολλές σκηνές ολοκληρώνονται πριν πέσει το ψαλίδι του μοντέρ κι έτσι παρατηρούμε, ενώ έχουμε κατά βάση καλές ερμηνείες από την πλειονότητα των ηθοποιών, χάριν της απεγνωσμένης αναζήτησης χρόνου να υπάρχουν ουρές πλάνων και να μένουν οι ηθοποιοί μετέωροι, αμήχανοι και εκτεθειμένοι. Αλλά αυτή την αγωνία ανεύρεσης χρόνου λίγο πολύ τη συναντούμε σχεδόν σε όλες τις καθημερινές σειρές. Η συχνότητα προβολής των επεισοδίων, αλλά και το μέγεθός τους δεν δίνουν στους δημιουργούς και στους συντελεστές τον χώρο και τον χρόνο να υλοποιήσουν αυτό που σχεδιάζουν και είναι ικανοί να υλοποιήσουν. Ως δια μαγείας δεν ολοκληρώνονται οι καλές σειρές. Χρειάζεται πολύς χρόνος προετοιμασίας, μελέτη, φροντίδα και καλός σχεδιασμός. Όπως χρειάζεται και ένας ικανός χρόνος αφιερωμένος στα γυρίσματα. Δεν γίνεται η πίεση του χρόνου να καταστρέφει αυτό που θα μπορούσε να υλοποιηθεί από μια ικανή ομάδα συντελεστών, να ερμηνευθεί από μια σειρά σπουδαίων ηθοποιών και να ολοκληρώσει μια άλλη ομάδα εξ ίσου ικανή στο μοντάζ και στο post production της παραγωγής. Ο χρόνος είναι εκείνος που επηρεάζει και την καλλιτεχνική διεύθυνση, το μακιγιάζ, τα πάντα φροντισμένα αλλά και πάντα πεντακάθαρα κοστούμια.
«Η Μάγισσα» φαίνεται να έχει γίνει με σχετική προσοχή και σεβασμό προς το τελικό αποτέλεσμα, είναι μια ακριβή παραγωγή, γι αυτό παίρνουμε αφορμή να μιλήσουμε για όλο το τηλεοπτικό τοπίο και τα προβλήματα που το διατρέχουν από άκρη σ’ άκρη. Έχουμε κατακλυστεί από σειρές οι οποίες έρχονται να καλύψουν ατέλειωτες ώρες τηλεοπτικού προγράμματος και διαγκωνίζονται για τα περίφημα νούμερα. Μήπως και οι τηλεοπτικοί σταθμοί θα πρέπει να κάνουν κράτει και να προβούν σε λιγότερες και καλύτερες παραγωγές χωρίς ασφυκτικούς χρονικούς περιορισμούς και εξοντωτικούς ρυθμούς γυρισμάτων;
Η «Μάγισσα» συμπερασματικά δεν μπορεί να αποδώσει την ουσία μιας συναρπαστικής παραγωγής φαντασίας όπως αντίστοιχες παραγωγές του εξωτερικού.
Ενώ προσπαθεί να εμβαθύνει στο ιστορικό πλαίσιο της εποχής της, δυσκολεύεται να δημιουργήσει μια πραγματικά καθηλωτική ατμόσφαιρα που θα μας παρασύρει, 200 χρόνια πριν, στην προεπαναστατική Ελλάδα.
Ένα από τα κρίσιμα στοιχεία που λείπουν από τη σειρά είναι η ικανότητα να μας μεταφέρει πειστικά στον κόσμο που στοχεύει να απεικονίσει. Μια επιτυχημένη σειρά δεν θα πρέπει να εστιάζει μόνο στο ιστορικό υπόβαθρο, αλλά και να αναπλάθει σχολαστικά την ατμόσφαιρα, την οπτική, τα ήθη και τα έθιμα της εποχής. Δυστυχώς, η «Μάγισσα» αποτυγχάνει να το πετύχει αυτό, αφήνοντας μας σε μια απόσταση από τα τεκταινόμενα.
Η πλοκή μπορεί να είναι ενδιαφέρουσα, θα φανεί και στη συνέχεια, αλλά είναι απαραίτητο για μια σειρά αυτού του είδους να επιτυγχάνει απόλυτα στην οικοδόμηση του κόσμου που θέλει να απεικονίσει, την ανάπτυξη των χαρακτήρων και την κινηματογράφηση για να αφήσει το στίγμα της. Η «Μάγισσα» μπορεί να έχει τα προτερήματά της, δυσκολεύεται όμως πολύ να ανταποκριθεί στα υψηλά πρότυπα που θέτουν παρόμοιες παραγωγές φαντασίας.
Γιατί δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι το μυστήριο είναι στοιχείο όλων των καλών πραγμάτων, ακόμα και η καλοσύνη, η αρετή, η ομορφιά, η αλήθεια και η σπουδαία τέχνη είναι ευτυχώς μυστηριώδεις.