Γράφει ο Αριστείδης Ρούνης, Φοιτητής στο τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.
Πρόδηλο είναι, ότι το καθημερινό θέμα προς συζήτηση ανά τον κόσμο, αποτελεί ακόμα, αυτό της προστασίας από τον νέο ιό COVID- 19. Ανάλογα με την κάθε περιοχή, χώρα ή περιφέρεια, η νόσος ακολουθεί διαφορετική εξέλιξη. Ως εκ τούτου, οι κυβερνήσεις των κυρίαρχων κρατών λαμβάνουν τα απαιτούμενα από την σοβαρότητα της κατάστασης προληπτικά μέτρα προστασίας του ανθρώπινου πληθυσμού. Όσον αφορά την δικιά μας «πολιτισμική γειτονιά», την βαλκανική, καταγράφηκαν περίοδοι έξαρσης της νόσου, τόσο στο Ελληνικό κράτος, όσο και σε άλλα κράτη της νοτιοανατολικής Ευρώπης, όπως επί παραδείγματι στη Σερβία.
Προς αυτή την κατεύθυνση, στην Ελλάδα, αποφασίστηκε η μη πραγματοποίηση των πολιτισμικών εκδηλώσεων ανά την επικράτεια τη θερινή περίοδο του τρέχοντος έτους. Ως απόρροια αυτού του γεγονότος, το τμήμα αυτό της λαϊκής παράδοσης στο κράτος επηρεάστηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό. Για το συγκεκριμένο ζήτημα και περίπου στα τέλη της Άνοιξης, είχαμε αναρωτηθεί για το «τί μέλλει γενέσθαι». Ήταν ένα πολύ σημαντικό θέμα, που απασχόλησε αρκετά την ελληνική κοινή γνώμη και ιδιαίτερα τον πληθυσμό που διαβιεί στην επαρχία. Οι περισσότεροι αγωνιούσαν για την κατάληξη του ζητήματος. Η απόφαση, όμως λήφθηκε.
Ας μεταφερθούμε νοερά σε μια από τις περιφέρειες της χώρας, σ’ αυτή της Δυτικής Μακεδονίας, που παρουσιάζει πλήθος ιδιαιτεροτήτων, όπως λόγου χάρη, η τήρηση των παραδόσεων από τον πληθυσμό, που αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα του.
Η έννοια της «παράδοσης», εντάσσεται στον επιστημονικό τομέα της λαογραφίας, που μελετά τις εκδηλώσεις του «λαϊκού πολιτισμού», μέρος του οποίου είναι η παράδοση, και ειδικότερα η γνωστή ως «μουσική παράδοση».
Στην περιοχή αυτή της Ελλάδας, ως φυσικό επακόλουθο της κατάστασης, στην οποία έχει περιέλθει η δημόσια υγεία, ακυρώθηκαν πλήθος πολιτισμικών διοργανώσεων, που φέρουν τη γνωστή στους φίλους της ελληνικής χορευτικής παράδοσης ονομασία, τα «πανηγύρια».
Η ιστορική αυτή παραδοσιακή εκδήλωση, το πανηγύρι του χωριού, όπως το ξέρουν οι άνθρωποι της επαρχίας, περιλαμβάνεται στο πλαίσιο της μουσικής παράδοσης του τόπου αυτού. Εδώ όμως, δεν εντοπίζεται μόνο το στοιχείο της Δυτικομακεδονίτικης μουσικής παράδοσης, αλλά υφίσταται ένα «πολιτισμικό κράμα» από διάφορες τοπικές παραδόσεις, όπου κυριαρχούν η «χάλκινη» και η ποντιακή μουσική παράδοση. Με άλλα λόγια, αυτές οι παραδόσεις συναντώνται πιο συχνά στις χορευτικές εκδηλώσεις, αλλά δεν είναι σαφώς οι μόνες. Για τους κατοίκους της περιοχής, που έχουν μια ιδιαίτερη σχέση με τις εκδηλώσεις του λαϊκού πολιτισμού, καθώς προσδίδουν ιδιαίτερη βαρύτητα στην διασκέδαση μέσω της προαναφερθείσας μουσικής συνάρθροισης, ήταν ένα «παράπονο», αυτό που έμεινε, λόγω της ακύρωσης της ίσως κυριότερης διασκέδασης τους κατά τη διάρκεια του έτους.
Κυρίως οι ηλικιωμένοι, αλλά και οι νεότερες γενεές πλέον, έχουν συνηθίσει στην ιδέα του πανηγυριού και ως αποτέλεσμα αυτού, το αναμένουν κάθε χρόνο με ανυπομονησία. Προετοιμάζονται για αυτό, προσκαλούν τους συγγενείς και φίλους του. Το πιο αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό του γεγονότος αυτού όμως, είναι ότι για το πανηγύρι προσελκύονται επισκέπτες από την λεγόμενη ελληνική ομογένεια. Είναι τα μέλη του απόδημου Ελληνισμού, που δείχνουν να το στηρίζουν ένθερμα. Είναι γνωστό ότι η Ελλάδα έχει πάρα πολλούς μετανάστες, που ζούνε στο εξωτερικό. Περιμένουν όλο το έτος για να φθάσει η θερινή περίοδος και να καταφθάσουν στην πατρίδα τους, τόσο για τις ελληνικές θάλασσες, όσο και για τις περίφημες διακοπές στο χωριό, όπου συμμετέχουν σε οποιαδήποτε μορφή παραδοσιακής διασκέδασης με χαρά.
Καταλήγοντας, δυστυχώς η διασκέδαση περνά σε «δεύτερη μοίρα», παρόλο που ανάγεται σε σημαντικό γεγονός για το ελληνικό έθνος. Κύριο μέλημα στις μέρες του COVID-19, είναι η επιβίωση, μέσω της εύρεσης εργασίας, ώστε οι οικογένειες να «ορθοποδίσουν». Η μουσική όμως, ελληνική παράδοση δεν θα βρίσκεται συνεχώς «στον πάγο». Ήδη παραδοσιακοί σύλλογοι, ανά την Ελλάδα, πραγματοποιούν χορευτικές πρόβες, πάντοτε βέβαια με την τήρηση των μέτρων για την προστασία από τον νέο ιό.
