Η Σοφία Βγενοπούλου, σκηνοθέτιδα της παράστασης “Εγώ κι Εσύ” που έκανε πρεμιέρα στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, μιλά στον Κωνσταντίνο Μανίκα.

1. Σκηνοθετείτε την παράσταση «Εγώ κι Εσύ» που έκανε πρεμιέρα στις 7 Νοεμβρίου στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης. Πώς θα τη χαρακτηρίζατε συνοπτικά;

Εγώ εστιαζω στο ψυχικό ταξίδι δύο παιδιών που, όσο κι αν το κρύβουν πίσω από την επίφαση της νεανικής αδιαφορίας, αναζητούν απεγνωσμένα νόημα στα πράγματα, κατεύθυνση και μια αλήθεια που να αντέχει στον χρόνο και στις αμφιβολίες τους.

Ο καθενας έχει τη δική του εσωτερική δυναμική και διαφορετικό προορισμό – συναντιούνται, συγκρούονται, φοβούνται, αλλά τελικά ενώνουν τις σιωπές, τις ανάγκες και τις επιθυμίες τους. Είναι μια ιστορία συνάντησης: με τον άλλον, αλλά κυρίως με το ποιος είσαι όταν δεν μπορείς πια να κρυφτείς από τον ίδιο σου τον εαυτό.

2. Τι ήταν αυτό που σας γοήτευσε εξαρχής στο κείμενο της Lauren Gunderson;

Με συγκίνησε ο τρόπος που οι ήρωες παλεύουν να ανακαλύψουν τι σημαίνει πραγματικά να ζεις∙ όχι απλώς να επιβιώνεις ή να κυνηγάς κάποιο προσωπικό τρόπαιο, αλλά να σταθείς απέναντι στη ζωή με καθαρό βλέμμα. Αυτό είναι κάτι που με αφορά βαθιά και προσωπικά. Κάποια στιγμή όλοι ερχόμαστε αντιμέτωποι με το ερώτημα: ποιος είμαι όταν δεν με κοιτά κανείς;

Παράλληλα, μέσα από το έργο γνώρισα καλύτερα το αριστούργημα του Walt Whitman, Το τραγούδι του εαυτού μου. Με συγκλόνισε η βαθιά του πίστη ότι η εσωτερική αναζήτηση δεν είναι μια πράξη απομόνωσης, αλλά ένας δρόμος για να ενωθείς βαθύτερα με τον κόσμο. Εκεί ένιωσα να συναντιέμαι προσωπικά με το κείμενο: στην πεποίθηση ότι η ζωή αποκτά νόημα όταν παύεις να κοιτάς μόνο μέσα σου και αρχίζεις να κοιτάς και γύρω σου.

3. Τι ενώνει και τι διαφοροποιεί τους δύο πρωταγωνιστικούς χαρακτήρες;

Χωρίς να κάνω spoiler, αυτό που τους διαφοροποιεί είναι η συνθήκη μέσα στην οποία βρίσκεται ο καθένας τους – μια συνθήκη που αλλάζει όλη την οπτική τους για τον κόσμο.

Κι όμως, έχουν ένα κοινό θεμέλιο: τη βαθιά αίσθηση ότι δεν ανήκουν πουθενά. Αναζητούν αποδοχή, αγάπη, έρωτα, πίστη ότι τα όνειρά τους έχουν χώρο να ανθίσουν. Χρειάζονται έναν άνθρωπο να τους δει – πραγματικά, όχι επιφανειακά. Και μέσα σε αυτό το βλέμμα, μπορούν ίσως να καταλάβουν ποιοι είναι και ποιοι θέλουν να γίνουν.

4. Στη σημερινή εποχή, είναι η τέχνη ικανή να δώσει πειστικές απαντήσεις στα υπαρξιακά μας διλήμματα;

Για μένα, η τέχνη είναι ο μόνος χώρος που μπορεί να το κάνει αυτό. Αλλά δεν δίνει «έτοιμες» απαντήσεις, οποτε έχει σημασία αν κι εμείς είμαστε έτοιμοι να κοιτάξουμε μέσα μας και να ρωτήσουμε τι έχει σημασία για μένα; Η τέχνη δεν προσφέρει βεβαιότητες∙ προσφέρει αλήθεια. Και η αλήθεια, όσο προσωπική κι αν είναι, έχει πάντα έναν τρόπο να γίνεται κοινή, ανθρώπινη.

5. Ποιο είναι το βασικό μήνυμα που πιστεύετε ότι θα αποκομίσουν οι θεατές – κυρίως οι νεότεροι;

Δεν σκέφτομαι με όρους «μηνυμάτων». Με συγκινεί όμως το να γεννιούνται ερωτήματα, όταν ένα έργο αφήνει κάτι ανοιχτό μέσα σου.

Αν κάτι κουβαλάει αυτό το έργο, είναι η αίσθηση ότι η ζωή είναι ένα δώρο από την πρώτη ως την τελευταία μας ανάσα. Και ότι αξίζει να τη γεμίζουμε με ανθρώπινες σχέσεις, αγάπη, φροντίδα, ακόμα κι όταν παλεύουμε τις πιο δύσκολες μάχες μας.

6. Λείπουν οι πρωτότυπες ιδέες από τις σύγχρονες παραστατικές τέχνες;

Όχι. Νέα ιδέα γεννιέται κάθε φορά που ένας καλλιτέχνης νιώθει πραγματικά ότι έχει μια ιστορία που πρέπει να ειπωθεί. Μπορεί η ιστορία να μην είναι “καινούρια” ως πλοκή, αλλά όταν πηγάζει από μια προσωπική αυθεντική σύνδεση με μια ιστορία, γίνεται νέα. Η πρωτοτυπία δεν είναι ζήτημα εξωτερικής μορφής, αλλά εσωτερικής αναγκαιότητας

7. Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας; Και ποιο το μεγαλύτερο καλλιτεχνικό όνειρό σας;

Αυτήν τη στιγμή είμαι τόσο χωμένη σε αυτή την παράσταση που είναι δύσκολο να δω πέρα από αυτό. Υπάρχει μια στοίβα έργων στο γραφειο μου που ονειρεύομαι να κάνω – ιστορίες που περιμένουν υπομονετικά να ειπωθούν.

Το μεγάλο μου όνειρο; Η δημιουργία θεατρικών χώρων ανοιχτών στους νέους∙ χώρων που δεν προσφέρουν απλώς μια σκηνή, αλλά ένα περιβάλλον ελεύθερης έκφρασης, αναζήτησης, πειραματισμου… Έχω πάρει ήδη μια μικρή γεύση αυτού του ονείρου, και θέλω πολύ να το δω να αποκτά διάρκεια και βιωσιμότητα.