Η Ξανθή Κουγιάλη συνομιλεί με τον Κωνσταντίνο Μανίκα, με αφορμή την έκδοση της ποιητικής της συλλογής “Πρόσθιος θάλαμος”.

1) Κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ιωλκός η ποιητική σας συλλογή “Πρόσθιος θάλαμος”. Πώς θα την περιγράψατε συνοπτικά;

Μέσα από το βιβλίο μου παρουσιάζω τις αντιθέσεις που υπάρχουν στην ζωή και το πως η ανθρώπινη εμπειρία γεννά φιλοσοφικά ερωτήματα. Όλα αυτά μπορούν να συνθέσουν τέχνη και να βοηθήσουν τον άνθρωπο να βγει πιο δυνατός και να αναγεννηθεί από τις δυσκολίες και τις ματαιώσεις του μέσα στον περιοριστικό χωροχρόνο που μας δίνεται.

2) Ποια ζητήματα επιθυμείτε να θίξετε με αυτό σας το έργο και πώς προέκυψε η συγκεκριμένη έμπνευση;

Τα ζητήματα που επιθυμώ να θίξω είναι ο έρωτας, ο θάνατος και η ζωή, η μοναξιά και η θλίψη, ο ρομαντισμός και η ανάγκη που υπάρχει για την διατήρησή του, την τέχνη ως μια μορφή έκφρασης επηρεασμένη από τις πρώιμες αλληλεπιδράσεις μας, σε μια ραγδαία μεταβαλλόμενη κοινωνία και την θεραπευτική λειτουργία της. Ο συνδυασμός αυτών των θεμάτων δημιουργεί το κλίμα του βιβλίου μου.

Η συγκεκριμένη έμπνευση προέκυψε σε βάθος χρόνου και μέσα από ποικίλα βιώματα. Πιστεύω πως κάπως έτσι προκύπτει η ποίηση και η τέχνη γενικότερα στον άνθρωπο. Κάθε έργο είναι ένα απόσταγμα και ένα κομμάτι του εαυτού μας την συγκεκριμένη χρονική περίοδο επηρεασμένο από αυτά που ζήσαμε.

3) Τι πιστεύετε ότι θα αποκομίσει ως απόσταγμα ο αναγνώστης;

Αυτό εξαρτάται από το πως αντιλαμβάνεται και δέχεται την τέχνη σε οποιαδήποτε μορφή της. Δεν είμαι σίγουρη πως όλοι θα αποκομίσουν το ίδιο και το βρίσκω λογικό και σύμφωνο με αυτά που ήθελα να πετύχω.

4) Ποιο ήταν το ερέθισμα για να ασχοληθείτε με τη συγγραφή;

Ο τρόπος σκέψης και η ανάγκη μου για έκφραση ήταν αυτά που με ώθησαν στην συγγραφή. Τα ζητήματα που θίγω στο βιβλίο και οι δυσκολίες που υπάρχουν στην σημερινή κοινωνία, είναι αυτά που με προβληματίζουν και μου δίνουν την έμπνευση να γράφω.

5) Τι ρόλο έχει πλέον το βιβλίο, στον ψηφιακό μας κόσμο; Πόσο επηρεάζεται από τις εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη;

Το βιβλίο έχει την αξία ενός ζωντανού έργου τέχνης. Όπως ο κινηματογράφος, η ζωγραφική, η γλυπτική ή η μουσική δεν μπορούν να αποδοθούν με τον ίδιο τρόπο μέσα από ψηφιακές εικόνες, έτσι και το βιβλίο διατηρεί τη μοναδικότητά του ως εμπειρία. Γι’ αυτό εξακολουθούν να υπάρχουν μουσεία, κινηματογράφοι, θέατρα και συναυλίες.

Υπάρχουν άνθρωποι – και είμαι ένας από αυτούς, παρά τη νεότητά μου – που κουράζονται να διαβάζουν μέσα από οθόνες, και αυτό αποτελεί έναν ακόμη λόγο που αναδεικνύει την αναγκαιότητα του βιβλίου.

Σίγουρα το βιβλίο επηρεάζεται από την εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης και εκεί έγκειται το πως την χρησιμοποιεί ο καθένας και πόσο της επιτρέπει να παρεμβαίνει στη ζωή και τα έργα του.

6) Ποιον ορισμό θα δίνατε στην έννοια της λογοτεχνίας;

Ετυμολογικά η λέξη σημαίνει τέχνη του λόγου αλλά το να το θέσω σαν ορισμό το βρίσκω επιφανειακό και ανεπαρκές. Θα έλεγα λοιπόν, πως η λογοτεχνία είναι μια από τις τέχνες που με την βοήθεια του γραπτού λόγου μας δίνει την δυνατότητα να εκφραστούμε, να επικοινωνήσουμε τις ανάγκες, τα συναισθήματα μας κτλ. και να ταξιδέψουμε μέσα στον κόσμο, τον χρόνο, τις ιδέες και τις προσωπικότητες.

7) Γιατί οι Έλληνες διαβάζουν λογοτεχνία λιγότερο από τον μέσο Ευρωπαίο;

Η αλήθεια είναι πως δεν ξέρω ακριβώς σε τι οφείλεται αυτό. Μια υπόθεση που μπορώ να κάνω είναι ότι εξαιτίας των απαιτήσεων σε εργασιακό επίπεδο και πολλά άλλα, καταλήγουμε να είμαστε πολύ κουρασμένοι και να μην έχουμε όρεξη τον λιγοστό χρόνο που απομένει να τον διαθέσουμε στην ανάγνωση και μάθηση. Άλλη μια υπόθεση είναι η οικονομική δυσκολία που περνάμε και έχουμε περάσει κατά καιρούς που απομακρύνει τον κόσμο από το βιβλίο από την άποψη ότι τα χρήματα που διαθέτει προτιμάει να τα ξοδέψει με διαφορετικό τρόπο και να τα διαθέσει σε πιο σημαντικές προτεραιότητες. Μια τελευταία υπόθεση είναι το ότι κάποιοι άνθρωποι δεν βρίσκουν καμία μαγεία και ενδιαφέρον στην ανάγνωση.

8) Πιστεύετε στη μοίρα ή στην τύχη;

Στην μοίρα πιστεύω από την ψυχαναλυτική οπτική. Είμαστε προδιατεθειμένοι να κάνουμε κάποιες επιλογές με βάση τις πρώιμες αλληλεπιδράσεις μας, τις εμπειρίες μας από τα πρώτα κιόλας χρόνια της ζωής μας, τα μοντέλα που είδαμε και αναπτύξαμε. Δεν θεωρώ όμως πως είμαστε έρμαιο αυτής της κατάστασης και ότι δεν έχουμε την ικανότητα να την αλλάξουμε.

Στην τύχη δεν ξέρω αν μπορείς να πιστεύεις γιατί είναι τύχη. Εννοώ, το ότι κερδίζεις μια φορά το λαχείο δεν σημαίνει ότι κάθε φορά που παίζεις θα το κερδίζεις. Πιο πολύ για την τύχη πιστεύω ότι όσο διαρκεί και σε πηγαίνει ευχαριστήσου το.

9) Ένας μήνας “καραντίνα”. Ποια είναι τα πέντε βιβλία που θα θέλατε μαζί σας;

Θα ήθελα βιβλία που δεν έχω ακόμη διαβάσει και όχι βιβλία που έχω διαβάσει και θεωρώ σημαντικά. Άρα θα έπαιρνα μαζί μου

1)Ντοστογιέφσκι- Αδελφοί Καραμάζοβ

2)Μπακούνιν- Κριτική της υπάρχουσας κοινωνίας

3)Σαίξπηρ- Η τρικυμία

4)Φρόιντ- Πέρα από την αρχή της ηδονής

5)Erich Fromm- Φόβος μπροστά στην ελευθερία

Αυτά είναι τα βιβλία που θέλω έτσι και αλλιώς να διαβάσω στο άμεσο μέλλον, με ή χωρίς καραντίνα.

10) Χρειαζόμαστε περισσότερο ρομαντισμό ή ρεαλισμό στην εποχή μας;

Στην εποχή μας η μαγκιά είναι ο συνδυασμός και των δυο. Ποτέ δεν πίστευα μόνο στο ένα ή στο άλλο και το σωστό σε τέτοια θέματα είναι κάπου στην μέση. Οι καλλιτέχνες είμαστε ρομαντικά πλάσματα κατά βάση και χωρίς ρομαντισμό δεν υπάρχει μαγεία στην ζωή. Είναι στιγμές όμως και καταστάσεις που ο ρεαλισμός χρειάζεται επειγόντως και είναι αναγκαίος για να δούμε την πραγματικότητα και να ανταποκριθούμε.