Γράφει η Μαρία Σκαμπαρδώνη

Η ώρα έχει περάσει. Όλοι έχουν παραδοθεί στο γλυκό διάλειμμα του ύπνου, μόνο λίγο φως φαίνεται δειλά από το μικρό δωμάτιο ενός σπιτιού μέσα στο σκοτάδι που θα έχει απλωθεί.

Σε ένα μικρό τραπεζάκι, κάθονται γύρω του παθιασμένοι χαρτοπαίκτες που προσπαθούν να μαντέψουν τον κρυμμένο άσσο που θα τους φέρει νίκη και χρήμα.

Οι παθιασμένοι χαρτοπαίκτες πουλάνε ακόμα και τις κάλτσες τους, κοιτάνε κλεφτά τα χαρτιά των συμπαικτών τους, προσπαθώντας να μαντέψουν την επόμενη κίνησή τους.

Η χαρτοπαιξία συναντάται διαχρονικά σε πολλούς λαούς, εποχές και είναι σημαντική απασχόληση πολλών ανθρώπων. Το πόσο αξιόλογη, επικίνδυνη ή μη είναι αυτή είναι ένα διαφορετικό ζήτημα που εγείρει πολλές συζητήσεις.

Ως μία ενασχόληση καλλιεργεί το μυαλό, δημιουργεί εντάσεις, ανάβει γρήγορα τα αίματα και συνηθίζεται σε μεγάλες παρέες πχ, οι παραδοσιακές καφετέριες που συνήθιζαν να μαζεύονται οι άνδρες και να χαρτοπαίζουν.

Το χαρτί μυρίζει ωραία, όμως έχει οδηγήσει πολλούς ανθρώπους στο τέλμα και την καταστροφή. Δημιουργεί μία εξάρτηση, η οποία κυριαρχεί στη ζωή του χαρτοπαίκτη και επηρεάζει όλους τους τομείς της ζωής του και τη δημιουργικότητά του.

Όπως είναι λογικό, δε θα μπορούσε ο χαρτοπαίκτης να μην απασχολήσει την τέχνη, να μην αποτυπωθεί στα έργα ζωγραφικής, τη λογοτεχνία και τον κινηματογράφο.

Οι χαρτοπαίκτες έχουν αποτυπωθεί πολλές φορές σε πίνακες του Καραβάτζιο, του Έντβαρντ Μουνκ, του Πωλ Σεζάν.

Ο Πωλ Σεζάν το 1893 ζωγραφίζει τους χαρτοπαίκτες, ένας πίνακας με ρεαλισμό και ζωηρά χρώματα που αποτυπώνει το πάθος του παιχνιδιού.

Δύο άνδρες με καπέλο, μουστάκι, καπνίζουν πίπα και φαίνονται αφημένοι στην τρέλα του παιχνιδιού.  Φαίνονται απορροφημένοι στη φιλοσοφία του χαρτιού, ακίνητοι επειδή αποκρυπτογραφούν τα κρυμμένα δυνατά σημεία της τράπουλας.

Η αναπαράσταση της πραγματικότητας, η έντονη σκοτεινότητα, η ύπαρξη μπουκαλιού με ποτό συμβολίζει ότι οι παίκτες έχουν αφεθεί άνευ δισταγμών στα πάθη τους, το κάπνισμα, το χαρτί, το ποτό και έχουν αποδεσμευτεί από τις ηθικές τους αντιρρήσεις.

Ο Σεζάν αποτυπώνει με αντιθέσεις τους δύο χαρτοπαίκτες, ο ένας φοράει πιο σκοτεινό σακάκι σε αντίθεση με το λευκό που φοράει ο χαρτοπαίκτης που κάθεται δεξιά. Αυτή η αντίθεση ανάμεσα στα χρώματα προσφέρει μία ισορροπία στη γενικότερη “σκοτεινιά” του έργου.

Ο Σεζάν σε μία από τις ωραιότερες καλλιτεχνικές του αποτυπώσεις, η οποία απεικονίζει μία στιγμή της καθημερινότητας τόσο πιστά και με ένταση.