Γράφει ο Διονύσης Ασημιάδης, υποψήφιος διδάκτωρ πολιτικών επιστημών

Το βιβλίο Τι είναι Πολιτική Φιλοσοφία; – Τα Τρία Κύματα της Νεωτερικότητας του Leo Strauss, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ζήτρος, αποτελεί μια από τις πιο διεισδυτικές εισαγωγές στη σύγχρονη πολιτική σκέψη.

Δεν πρόκειται για μια απλή θεωρητική αναδρομή, αλλά για ένα κάλεσμα σε διανοητική επαγρύπνηση και στοχασμό πάνω στα θεμέλια της πολιτικής ύπαρξης.

Ο Strauss αντιμετωπίζει την πολιτική φιλοσοφία όχι ως ακαδημαϊκή άσκηση, αλλά ως υπαρξιακή δοκιμασία, ως μια διαδικασία μέσα από την οποία ο άνθρωπος αναζητά τη συνοχή ανάμεσα στη σκέψη και στην πράξη, ανάμεσα στην ελευθερία και στη δικαιοσύνη, ανάμεσα στην ιστορικότητα και στην ηθική του αυτοσυνείδηση. Στο πλαίσιο αυτό, το έργο του αποκτά τον χαρακτήρα μιας πορείας αυτογνωσίας του πολιτικού λόγου  μιας προσπάθειας να επαναπροσδιοριστεί η θέση της φιλοσοφίας μέσα σε έναν κόσμο που δοκιμάζει διαρκώς τα ίδια του τα νοήματα.

Η έννοια των «τριών κυμάτων της νεωτερικότητας» προσφέρει στον αναγνώστη ένα εξαιρετικά στοχαστικό εργαλείο για να κατανοήσει τη μετάβαση της Δύσης από τον κλασικό στοχασμό στην κρίση του σύγχρονου πολιτικού νοήματος.

Ο Strauss ανιχνεύει τις βαθιές μετατοπίσεις της σκέψης, από την αισιοδοξία του Διαφωτισμού έως την απομυθοποίηση του 20ού αιώνα, δείχνοντας πώς η ίδια η φιλοσοφία, επιδιώκοντας να απελευθερωθεί από την παράδοση, έχασε την πίστη της στη δυνατότητα του αληθινού.

Το αποτέλεσμα είναι μια οξυδερκής κριτική της νεωτερικότητας, που δεν εκφράζει νοσταλγία για το παρελθόν, αλλά αγωνίζεται να ανασύρει το χαμένο βάθος της πολιτικής εμπειρίας.

Η γλώσσα του Strauss διατηρεί τη νηφαλιότητα του κλασικού φιλοσόφου, αλλά και τη ζωντάνια ενός στοχαστή που αναμετριέται με τα όρια της εποχής του. Μέσα από αυστηρά δομημένη επιχειρηματολογία και καθαρό στοχαστικό ρυθμό, ο αναγνώστης οδηγείται σταδιακά να αντιληφθεί πως η πολιτική φιλοσοφία δεν είναι ένα απολίθωμα της ιστορίας των ιδεών· είναι ένας συνεχής αγώνας για να διατηρηθεί η σκέψη ικανή να μιλήσει για το δίκαιο, το αγαθό και το αληθινό.

Ιδιαίτερη σημασία έχει η συμβολή του Σπύρου Μακρή, ο οποίος υπογράφει την επιστημονική επιμέλεια της ελληνικής έκδοσης. Με ακρίβεια, φιλοσοφική ευαισθησία και βαθιά γνώση του έργου του Strauss,  καθισταται  το βιβλίο προσιτό χωρίς να αλλοιώνεται  η δυσκολία του. Η παρουσία του λειτουργεί ως γέφυρα ανάμεσα στο πρωτότυπο και τον σύγχρονο ελληνικό αναγνώστη, διατηρώντας ανέπαφο τον πυρήνα του κειμένου, αλλά ταυτόχρονα προσαρμόζοντάς το στα συμφραζόμενα μιας άλλης γλωσσικής και πολιτισμικής πραγματικότητας. Χάρη στην παρέμβασή του, η σκέψη του Strauss αποκτά μια καθαρότητα που καθιστά τη μελέτη του όχι μόνο φιλοσοφικά χρήσιμη, αλλά και αισθητικά ευχάριστη.

Εξίσου ουσιαστική είναι η συμβολή του Ηλία Βαβούρα, ο οποίος επιμελείται τη μετάφραση. Η απόδοσή του συνδυάζει πιστότητα και ευαισθησία, αποδίδοντας με αξιοθαύμαστη ακρίβεια το ύφος και τη σκέψη του Strauss. Η μετάφραση δεν επιχειρεί να «εξημερώσει» τον στοχασμό, αλλά να διατηρήσει τη φιλοσοφική του πυκνότητα και το ρυθμό του πρωτοτύπου. Χάρη στη δουλειά του Ηλία Βαβούρα, ο λόγος του Strauss διατηρεί τη μουσικότητα και τη διαύγειά του, επιτρέποντας στον αναγνώστη να παρακολουθήσει τις λεπτές αποχρώσεις ενός στοχαστή που έμαθε να σκέφτεται με σεβασμό προς το κείμενο και την αλήθεια του.

Η ελληνική έκδοση, καρπός συνεργασίας δύο στοχαστικών προσωπικοτήτων, δεν περιορίζεται σε μια πιστή μεταφορά ενός κλασικού έργου αλλά λειτουργεί ως αναστοχασμός πάνω στην ίδια τη σημασία της φιλοσοφικής μετάφρασης και επιμέλειας. Το αποτέλεσμα είναι ένα βιβλίο που διατηρεί το κύρος του πρωτοτύπου, αλλά αποκτά παράλληλα μια ιδιαίτερη ελληνική φωνή, ικανή να συνομιλήσει με τα ερωτήματα της εποχής μας.

Το Τι είναι Πολιτική Φιλοσοφία; δεν είναι απλώς μια μελέτη για τη σκέψη του Strauss,  είναι μια πρόσκληση να δούμε την πολιτική φιλοσοφία ως τρόπο ζωής, ως αγώνα αυτογνωσίας και πνευματικής ευθύνης.

Σε μια εποχή όπου ο πολιτικός λόγος συχνά εκπίπτει σε ρητορική επιφάνεια, το βιβλίο αυτό υπενθυμίζει ότι η αληθινή πολιτική αρχίζει εκεί όπου ο άνθρωπος τολμά να σκεφτεί με συνέπεια τι σημαίνει να ζει μαζί με τους άλλους.