Η Ζωή Χατζηγεωργίου απαντά στις ερωτήσεις που τις θέτει ο Κωνσταντίνος Μανίκας με αφορμή την κυκλοφορία της ποιητικής της συλλογής “Απόντες του Μεθοδευμένου”.
Κυκλοφόρησε η ποιητική σας συλλογή “Απόντες του Μεθοδευμένου” από τις εκδόσεις Άνω Τελεία . Γιατί επιλέξατε αυτόν τον τίτλο;
Ο τίτλος είναι από στίχο του ποιήματος “Επί πίνακι”. Το ποίημα είναι γραμμένο για τους ανθρώπους που έχουν Αρχές και είναι πιστοί σε αυτές . Για όσους δεν χρησιμοποιούν αθέμιτα μέσα προκειμένου να εξυπηρετήσουν εαυτούς και ημετέρους. Για εκείνους εν τέλει που απέχουν των μεθοδεύσεων.
Ποιες είναι οι πηγές της έμπνευσης και κατά πόσο προσαρμόζεται την τεχνική της γραφής σας σε αυτές;
Τα γεγονότα της ζωής μου είναι σημαντική πηγή έμπνευσης . Στόχος βέβαια πάντοτε είναι τα ποιήματα να ξεφεύγουν από το ατομικό βίωμα και να αφορούν το συλλογικό. Έμπνευση επίσης αποτελεί η κοινωνική πραγματικότητα και τα προβλήματά της αλλά και τα ¨αιώνια ¨ θέματα όπως είναι αυτό του Θανάτου ή της Αλήθειας . Πάντως, όταν ξεκινώ να γράψω ξέρω καλά τί θέλω να πω και όσο περισσότερο δουλεύω τα εκφραστικά μου μέσα καταλήγω να το λέω και καλύτερα . Η τεχνική εξελίσσεται νομίζω με τον χρόνο και την δουλειά και δεν εξαρτάται τόσο από την θεματική.
Τι πιστεύετε ότι θα αποκομίσει ως απόσταγμα ο αναγνώστης;
Ξεκάθαρες θέσεις δοσμένες , ελπίζω , άρτια . Στα ποιήματα, όπως και στον βίο μου δεν διστάζω να τοποθετηθώ και δεν μιλάω ποτέ για θέματα που δεν με αφορούν ή δεν με προβληματίζουν.
Βρίσκεται στα σκαριά κάποιο επόμενο έργο και πότε να περιμένουμε την έκδοση του;
Η μεγάλη μου αγάπη είναι η ποίηση και παρόλο που ο στόχος είναι το επόμενο έργο – σε κανένα χρόνο από τώρα , ώστε να έχουν διανύσει ικανοποιητικό δρόμο οι ¨ Απόντες του Μεθοδευμένου ¨ – να είναι μια συλλογή διηγημάτων , η συγγραφή τους συχνά διακόπτεται από την δημιουργία νέων ποιημάτων . Έτσι, δεν είμαι σίγουρη ποια από τις δύο συλλογές τελικά θα προηγηθεί .
Ποιο ήταν το ερέθισμα για να ασχοληθείτε με τη συγγραφή;
Η μεγάλη αγάπη, ήδη από τα μαθητικά μου χρόνια, για την λογοτεχνία . Αυτός ήταν άλλωστε ο λόγος που αποφάσισα να γίνω φιλόλογος. Επίσης η αίσθηση πως το έργο αυτό καθαυτό είναι μια μικρή νίκη επί της θνητότητας.
Ποιον ορισμό θα δίνατε στην έννοια της λογοτεχνίας;
Τον ετυμολογικό . Είναι δηλαδή η Τέχνη του Λόγου και τα δημιουργήματά της, πριν από όλα τα άλλα, στοχεύουν στην καλλιτεχνική αξία και υπηρετούν την αισθητική απόλαυση.
Γιατί οι Έλληνες διαβάζουν λιγότερο από τον μέσο Ευρωπαίο και ειδικά ποίηση παρά τα δύο Νόμπελ που έχει κατακτήσει η χώρα μας;
Η αντίληψη που κυριαρχεί για την ποίηση και ίσως προέκυψε από συγκεκριμένα ρεύματα και τους εκπροσώπους τους, είναι ότι πρόκειται για είδος σκοτεινό προορισμένο για λίγους και μυημένους. Έτσι τα ποιητικά βιβλία είναι σαφώς λιγότερο ευπώλητα . Πάντως και οι μεγάλοι νομπελίστες ποιητές μας που αναφέρετε έγιναν γνωστοί στον πολύ κόσμο κυρίως μέσω της μελοποίησής τους από τους μεγάλους συνθέτες . Ήταν εξάλλου ιδιαίτερη και η ιστορική συγκυρία. Στις μέρες μας, η διδασκαλία των νεοελληνικών κειμένων γίνεται πια με γνώμονα τις πανελλήνιες και αφού τα παιδιά δεν έχουν την ευκαιρία να μελετήσουν σε βάθος πολλά ποιήματα και να γνωρίσουν πολλούς ποιητές, είναι δύσκολο να ενδιαφερθούν για την ποίηση ως ενήλικες . Μην ξεχνάμε πως η επιλογή ενός ποιήματος του Τίτου Πατρίκιου ως θέμα στις πανελλήνιες παρουσιάστηκε από πολλά ΜΜΕ σχεδόν σαν παγίδα για τους υποψηφίους.
Τι ρόλο έχει πλέον το βιβλίο, στην ψηφιακή εποχή μας;
Το βιβλίο μοιάζει να αντέχει στην ψηφιακή εποχή σε αντίθεση ας πούμε με ό,τι συνέβη στην μουσική . Οι άνθρωποι που διαβάζουν αγαπούν την μυρωδιά των βιβλίων και την αίσθηση που αφήνει η φυλλομέτρηση των σελίδων τους . Γράφουν συχνά την ημερομηνία που πρωτοδιάβασαν το έργο και το συνδέουν έτσι με τις προσωπικές τους αναμνήσεις . Συχνά υπογραμμίζουν φράσεις ή κρατούν σημειώσεις στο περιθώριο. Κι όλα αυτά συνθέτουν μια συνήθεια που δύσκολα θα ξεφτίσει. Προσωπικά καταφεύγω στα ¨ακουστικά ¨ βιβλία όταν έχω πρόβλημα χρόνου. Τα βρίσκω μια πολύ βολική επιλογή .
Ένας μήνας “καραντίνα”. Ποια είναι τα πέντε βιβλία που θα θέλατε μαζί σας;
Ξεκινώντας από την ποίηση , τα ποιήματα του Καβάφη και του Καρυωτάκη αλλά και την ¨ Χλόη θερμοκηπίου ¨ της Δημουλά . Από πεζογραφία δύο πολύ πρόσφατα έργα που μου έκαναν ωστόσο μεγάλη εντύπωση : τα ¨Πρωτοβρόχια ¨ του Κιοσσέ και τον ¨ Κήπο των ψυχών ¨ του Τσιαμπούση.
Πιστεύετε στη μοίρα ή στην τύχη;
Δεν μου αρέσει η μοιρολατρική στάση ζωής. Από την άλλη δεν μπορώ να παραβλέψω πως οι άνθρωποι έχουμε πεπερασμένα όρια. Όσο δεν μπορώ να εκλογικεύσω μέσα μου τραγικά -γιατί εκεί είναι η δυσκολία- γεγονότα, όπως ας πούμε η αρρώστια και ο θάνατος ενός νηπίου, δεν μπορώ να αρνηθώ την σημασία του τυχαίου, αν όχι μοιραίου, στη ζωή μας.
Χρειαζόμαστε περισσότερο ρομαντισμό ή ρεαλισμό στις ζωές μας;
Δεν μου αρέσει πολύ ο ρομαντισμός . Ούτε ως καλλιτεχνικό κίνημα ούτε αυτό που κατέληξε να σημαίνει σαν άποψη ζωής. Πιστεύω στον ρεαλισμό με μπόλικες δόσεις μαγείας . Έτσι νομίζω πως ισορροπούμε οι άνθρωποι, έτσι η καθημερινότητα γίνεται ανεκτή.
Ευχαριστώ πολύ για την φιλοξενία και την αναφορά στην ποιητική μου συλλογή ¨ Απόντες του Μεθοδευμένου ¨ από τις εκδόσεις Άνω Τελεία .