Γράφει ο Πέτρος Χατζησωτηρίου, φαρμακοποιός – κριτικός λογοτεχνίας
Υπάρχουν τα βιβλία μυθοπλασίας που γράφονται προς τέρψη του αναγνώστη και μόνο κι υπάρχουν και τα βιβλία μυθοπλασίας που θέλουν και κάτι να πουν, κάτι να καταγγείλουν, κάτι να στηλιτεύσουν ίσως. Εδώ πρόκειται ξεκάθαρα για την δεύτερη περίπτωση.
Ως καμβάς του έργου επιλέχθηκε η Γεωργία (πρώην δημοκρατία της ΕΣΣΔ), τα χρόνια λίγο πριν την πτώση του τείχους του Βερολίνου, την κατάρρευση της ΕΣΣΔ και την διακήρυξη της ανεξαρτησίας της ως αυτοτελούς κράτους πλέον. Κεντρική ηρωίδα είναι μια νεαρή δημοσιογράφος σε μια μικρή εφημερίδα της Τυφλίδας που αναλαμβάνει να διερευνήσει και να διαλευκάνει στην ουσία μια αεροπειρατεία που αποπειράθηκαν να κάνουν τέσσερις στενοί φίλοι της η οποία θα αποδειχθεί στημένη από το καθεστώς, την οποία και έπνιξε στο αίμα και συγκάλυψε με σιδηρά πυγμή. Με την κατάρρευση του καθεστώτος και την επιβολή της Γκλασνόστ (διαφάνεια) από τον Γκορμπατσόφ θα καταφέρει να μάθει την πικρή και σκληρή αλήθεια.
Παρ’ ότι πρόκειται για μυθιστόρημα ελάχιστα μόνο στοιχεία των γεγονότων έχουν αλλοιωθεί και φυσικά χρησιμοποιήθηκαν εικονικά ονόματα.
Όλα τα υπόλοιπα που περιγράφονται είναι απολύτως αληθινά και με ιστορική συνέπεια (για παράδειγμα το πυρηνικό ατύχημα του Τσερνόμπιλ κι οι διεθνείς αντιδράσεις, τα τοπωνύμια, νόμοι του πρώην καθεστώτος κλπ). Αυτό έδωσε τη δυνατότητα στη συγγραφέα να αναδείξει πτυχές της ζωής των κατοίκων της Σοβιετικής Γεωργίας αλλά και της Σοβιετικής Ρωσίας σε πλήρη αντίστιξη με το δυτικό τρόπο ζωής την ίδια εποχή και να δώσει έτσι και το πλαίσιο μέσα στο οποίο γεννήθηκε και φούντωσε η επιθυμία των τριών φοιτητών και της μιας φοιτήτριας να επιχειρήσουν τη φυγή στη Δύση με κάθε κόστος. Εντυπωσιακό στοιχείο που δεν πρέπει να παραλείψουμε είναι η ανάδειξη του δράματος των γονέων και των τεσσάρων φοιτητών που δεν διανοούνται να σκεφτούν, όχι να πουν, κάτι ενάντια στο Κόμμα που τους εκτέλεσε τα παιδιά για κάτι που είχε ήδη υπονομευτεί, πρακτικά χωρίς δίκη, χωρίς να τους δώσουν καν να κηδεύσουν τις σορούς τους κι εξαγοράζοντας τη σιωπή των επιζησάντων του «συμβάντος». Ακόμη και μετά την πτώση του καθεστώτος ο φόβος κι η καχυποψία δεν μπορούν να τους εγκαταλείψουν για να θρηνήσουν για τα αδικοχαμένα παιδιά τους. Τραγικό. Στα όρια της παράνοιας.
Ο ψυχικός κόσμος και τα αισθήματα των τεσσάρων «αεροπειρατών» και της κεντρικής ηρωίδας αποτυπώνονται πολύ γλαφυρά αλλά όχι ρηξικέλευθα. Παρακολουθούμε τη ζωή του καθένα ξεχωριστά και σε συνάφεια με τους υπόλοιπους και έτσι είμαστε σε θέση να νιώσουμε την οργή, την αγανάκτηση και τη βίαιη ματαίωση των ονείρων τους. Ο δρόμος που μας οδηγεί εκεί διέρχεται μέσα από την περιγραφή της καθημερινότητάς τους, αναδρομές του παρελθόντος (flashbacks) καθώς και καταγραφή αρκετών εκδηλώσεων του αποτρόπαιου προσώπου του Καθεστώτος χωρίς όμως ανούσιους λυρισμούς και πλατειάσματα. Όλα αυτά γίνονται με τρόπο ώστε να τηρείται η συνέπεια κι η αληθοφάνεια αλλά διατηρώντας ταυτόχρονα και τη συναρπαγή του αναγνώστη.
Ναι, η Τριανταφύλλου στο βιβλίο αυτό μοιραία παίρνει πολιτική θέση, ουσιαστικά καταγγέλει τον προηγούμενο καθεστώς της ΕΣΣΔ, το χλευάζει, το απογυμνώνει και το περιγελά.
Αυτό γίνεται όμως με το γνωστό οξύ πνευματώδες χιούμορ της, τον πικρό αυτοσαρκασμό της κεντρικής ηρωίδας και τον οξυδερκή χειρισμό του λόγου που κατέχει άριστα. Προχωράει βέβαια και κάτω από την επιφάνεια για να μας πει τι είναι η «ηθική ατροφία», το «εισιτήριο του λύκου» κλπ (τα εισαγωγικά της συγγραφέως).
«Το λούνα παρκ στο ιερό βουνό» είναι το τρίτο βιβλίο μιας εν εξελίξει ουσιαστικά τετραλογίας για τη Σοβιετική Ένωση. Είναι η κριτική ματιά της Τριανταφύλλου πάνω στην σύγχρονη Ιστορία, τα εθνικιστικά κινήματα, και τις τεκτονικές σεισμικές πολιτικές δονήσεις που οδήγησε η εκτόνωσή τους. Είναι ένα βιβλίο, σύγχρονο, πνευματώδες και ταυτόχρονα συναρπαστικό στην επιβεβαίωση των όποιων υποψιών μας. Είναι ένα βιβλίο που πρέπει να διαβάσουμε.
4,0/5,0
