/Βιβλιοκριτική: Θύματα (Λία Νικολάου)

Βιβλιοκριτική: Θύματα (Λία Νικολάου)

Γράφει ο Πέτρος Χατζησωτηρίου, φαρμακοποιός – κριτικός λογοτεχνίας

Άλλο ένα βιβλίο από τη Λία Νικολάου που κινείται εξ ολοκλήρου πάνω στις ράγες του ΛΟΑΤΚΙ+ κινήματος. Άλλο ένα βιβλίο όπου όλοι οι ήρωές του ανήκουν σ’ αυτήν την κοινότητα κι όλες οι ιστορίες του αποτελούν ουσιαστικά θέματα που απασχολούν την κοινωνία μας σήμερα.

Το βιβλίο ξεκινάει εστιάζοντας πάνω στη ζωή δύο αδερφών από την Αλβανία, του Μάριο και της Εράντα, που θα περάσουν παράνομα στην Ελλάδα αναζητώντας μια καλύτερη τύχη και μια καλύτερη ζωή. Σύντομα όμως θα διαπιστώσουν με σκληρό τρόπο ότι η μοίρα τους επιφυλάσσει άσχημο και τραγικό παιχνίδι το σημαντικότερο μέρος από το οποίο μας αποκαλύπτεται ήδη από την πρώτη σελίδα. Όσο προχωράει η αφήγηση διαπιστώνουμε ότι θα παρουσιαστούν οι ζωές κι οι ιστορίες και των γονέων τους αλλά και κάποιων δευτερευόντων χαρακτήρων που όμως έχουν ρόλο στην πλοκή. Τα κεφάλαια έχουν σαν τίτλο τα ονόματα των βασικών χαρακτήρων και θα μπορούσαν ν’ αποτελούν από ένα αυτοτελές διήγημα το καθένα μόνο του! 

Η συγγραφέας αφηγείται με ένταση κι ορμή. Είναι το βάρος της ιστορίας που θέλει να κάνει εντύπωση στον αναγνώστη της και που βασικά σημεία της πλοκής τού τα δίνει εκ προοιμίου κι ακολουθεί η παράθεση των αιτιών που οδήγησαν σ’ αυτό το αποτέλεσμα. Ένα πρωτότυπο είναι η αλήθεια τέχνασμα που βγάζει αμεσότητα και ρεαλισμό. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι σε κάποια σημεία ο αναγνώστης νιώθει τη βίαιη επίθεση στο μαλακό του υπογάστριο. Η συγγραφέας θέλει να κάνει τον αναγνώστη της να θυμώσει όπως άλλωστε υπόσχεται και το οπισθόφυλλο. Έτσι, θ’ αγνοήσει λογοτεχνικά τεχνάσματα και τους πολλούς χειρισμούς της γλώσσας προκειμένου να έχει την ευκαιρία να του εκλύσει δυνατά συναισθήματα κυριολεκτικά «χωρίς να παίρνει ανάσα». Τίποτα δεν υπονοείται και τίποτα και δεν εικάζεται. Όλα παρατίθενται με ένταση κι ορμή κι ο αναγνώστης σύντομα θα καταλάβει ότι έχει παρασυρθεί από το ρεύμα της χειμαρρώδους γραφής.

Τα «Θύματα» της Νικολάου πρέπει να τα δούμε υπό δύο πρίσματα. Ένα είναι αυτό που διαπιστώνει τα θέματα που αναδεικνύονται, όπως είναι  αυτά της λαθρομετανάστευσης, της διαφθοράς στους κόλπους της Αστυνομίας και του δημοσιογραφικού κόσμου, της αιμομιξίας, της σκληρότητας και της αδιαφορίας της κοινωνίας για το δράμα του διπλανού, με όλο τον κυνισμό και τον καγχασμό που ίσως περιμέναμε. Το άλλο πρίσμα είναι αυτό που θα μας αναδείξει την τραγικότητα των ηρώων, τη μοναξιά τους στη ζωή, και την πάλη με τον ίδιο τους τον εαυτό. Είναι αυτό που από την οργή θα μας οδηγήσει ενδεχομένως στα δάκρυα. Κι εκεί είναι που πρέπει να αναγνωρίσουμε και να θαυμάσουμε το λυρισμό της Νικολάου και την αφηγηματική της δεινότητα. 

Το βιβλίο αυτό δεν είναι «καθαρόαιμο» αστυνομικό, ούτε και ένα μυθιστόρημα κοινωνικού προβληματισμού. Η Νικολάου έρχεται να προτείνει ένα υβριδικό είδος όπου τα στοιχεία αυτά συντονίζονται κάτω από τη μπαγκέτα του ιδιαίτερου αφηγηματικού στυλ της. Το βιβλίο κλείνει με μια δήλωση της συγγραφέως που διασαφηνίζει τις προθέσεις της συγγραφής του πέρα απ’ τα όρια του λογοτεχνικού πονήματος. Με το βιβλίο αυτό η Νικολάου έρχεται να εδραιωθεί στο βάθρο της «πολύχρωμης» λογοτεχνίας και σε κάθε περίπτωση μας καλεί να την παρακολουθούμε στενά στα επόμενα λογοτεχνικά της βήματα.  Οπωσδήποτε όμως δεν μπορούμε ν’ αγνοήσουμε τα «Θύματά» της. 

 

3,5/5,0