/Βιβλιοκριτική: Οι καθαροί (Φραντζέσκα Μάνγγελ)

Βιβλιοκριτική: Οι καθαροί (Φραντζέσκα Μάνγγελ)

Γράφει ο Νίκος Ναούμης, πολιτικός επιστήμονας – συγγραφέας

“Ξέρεις τι σημαίνει το σημάδι; Έχεις ιδέα;”

Το δάχτυλό της, πιο κίτρινο απ’ τη σελίδα, διέτρεξε έναν πίνακα με σύμβολα.

“Διάβασε καλά τι γράφει! Διάβασε τον ορισμό! Στίγμα! Απ’ το αρχαίο ρήμα στίζω. Χαράζω τατουάζ. Πρώτα σου σημάδευαν τα χαρτιά για τις πολιτικές σου πεποιθήσεις, τώρα για έναν βαθμό μυωπίας. Αυτό σκόπευαν εξαρχής. Να μας υποβαθμίσουν. Να διαχωρίσουν τους άρτιους απ’ τους δήθεν ελαττωματικούς. Τα τέρατα”.

Αν, το στομάχι σου είναι ευαίσθητο, αυτή η ιστορία, δεν είναι για σένα. Σε παρακαλώ, μην αγοράσεις αυτό το βιβλίο, διότι θα πετάξεις τσάμπα τα λεφτά σου σε μια δύσκολη εποχή.

Το βιβλίο της Φραντζέσκα Μάνγγελ «Οι Καθαροί», είναι ένα έργο το οποίο ομολογώ, από την πρώτη του σελίδα με ενόχλησε. Για πολλούς λόγους. Προσωπικούς κυρίως, οι οποίοι δεν αφορούν κανέναν και ειδικά, δεν έχουν θέση σε αυτό το κείμενο.

Αναρωτήθηκα σε πολλά σημεία, αν η συγγραφέας του περνάει κρίση σε πολλά επίπεδα. Προσωπικά, κοινωνικά, οικογενειακά. Θεωρώ πως όχι.

Η κα Μάνγγελ, είναι απλά μια εξαιρετική, σύγχρονη Ελληνίδα συγγραφέας, της οποίας το έργο αξίζει να μεταφραστεί και να κοινωνηθεί στο εξωτερικό, διότι πολύ απλά, αξίζει τον κόπο κάποιος να ασχοληθεί μαζί του.

‘Ενα παρόμοιο βιβλίο που είχα διαβάσει κάποτε, με τίτλο «Η Αστυνομία της μνήμης», αποτέλεσε παγκόσμιο φαινόμενο και όχι άδικα. 

Αυτό, δεν θα συμβεί δυστυχώς με το βιβλίο «Οι Καθαροί», που αν και δεν έχει να ζηλέψει κάτι σε σύγκριση με το προαναφερθέν, έχει μόνο ένα μειονέκτημα. Γράφτηκε στην Ελλάδα…

Αναφέρω αυτό το παράδειγμα διότι, διαβάζοντας το «Οι Καθαροί», μου ήρθε στο μυαλό το προαναφερθέν βιβλίο, που αν δεν κάνω λάθος, κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Πατάκη.

Έχω ξαναγράψει ότι στην πατρίδα μας, δεν υπάρχει έλλειψη γραφιάδων. Εκείνο που λείπει, είναι οι γραφιάδες με ιδέες που υπερβαίνουν τα εσκαμένα και τις επαναλαμβανόμενες ιδέες. Το έργο αυτό, όσο σκληρό κι αν είναι, κρύβει αλήθειες και προτοτυπεί ως προσέγγιση στην ελληνική λογοτεχνική πραγματικότητα.

Εμβαθύνοντας στην ιστορία που πραγματεύεται το βιβλίο, αυτή περιστρέφεται γύρω από μια ολοκληρωτική κοινωνία όπου η σωματική τελειότητα αποτελεί προϋπόθεση για το δικαίωμα στην ελευθερία, οι Καθαροί πολίτες απολαμβάνουν όσα στερούνται οι υπόλοιποι. Η Κλόι, ανθρωπολόγος σε ένα κέντρο ερευνών, παλεύει για τον άνθρωπο, ενώ η αξία της ανθρώπινης ζωής ολοένα και φθίνει. Σε αυτό το απολυταρχικό περιβάλλον προστίθεται ο εφιάλτης του πολέμου. Καθώς οι σειρήνες ουρλιάζουν, τα τρόφιμα λιγοστεύουν και οι νεκροί αυξάνονται, οι αντοχές των ηρώων φτάνουν στα άκρα. Μοναδικό στήριγμα για την Κλόι στις πιο σκοτεινές ώρες η φίλη της Ντάρια. Όταν η τελευταία εξαφανίζεται, η ηρωίδα βάζει στόχο ζωής να τη βρει. Δεν φαντάζεται όμως τι την περιμένει εκεί έξω.

Οι Καθαροί θα μπορούσαν να είναι ένα δυστοπικό μυθιστόρημα του σήμερα. Θα μπορούσαν. Αν το πιο εφιαλτικό κομμάτι τους δεν είχε στιγματίσει την ανθρωπότητα έναν αιώνα πίσω.

Ένα βιβλίο εμπνευσμένο από αληθινά γεγονότα. Μια συνταρακτική ιστορία επιβίωσης. Μια μάχη εν καιρώ πολέμου ενάντια στο πιο παρανοϊκό πρόσωπο της ανθρώπινης φύσης με μόνα όπλα το θάρρος και την αγάπη.

Ως άνθρωπος που κουβαλάω μια σωματική αναπηρία και ζω παρέα με αυτήν, το βιβλίο με άγγιξε διπλά. Σκεφτόμουν όσο το διάβαζα, αν εν τέλει, ένας ανάπηρος, έχει τη θέση που αξίζει σε αυτόν τον κόσμο. Αν, σε τελική ανάλυση, οι πράξεις και τα λόγια των συνανθρώπων μου, συμβαδίζουν και με δέχονται ως ίσο ανάμεσα τους.

Δεν θέλω να πω κάτι παραπάνω γιατί το κείμενο αυτό, θα χάσει τον δρόμο για τον προορισμό που γράφτηκε.

Κλείνοντας, θέλω να συγχαρώ την κα Μάνγγελ για το εξαιρετικό αυτό κείμενο και τις εκδόσεις Μίνωας για την έκδοση και κυκλοφορία του βιβλίου «Οι Καθαροί».