Γράφει ο Πέτρος Χατζησωτηρίου, φαρμακοποιός – κριτικός λογοτεχνίας
Ήδη από τον τίτλο καταλαβαίνουμε ότι πρόκειται για κάτι ιδιαίτερο. Συνοψιστής. Τι είναι αυτό; Επάγγελμα; Ιδιότητα; Κι εν πάσει περιπτώσει τι κάνει ένας Συνοψιστής; Φυσικά το κείμενο απαντάει σ’ αυτά τα ερωτήματα αλλά δεν περιορίζεται εκεί.
Τα θέματα που θίγει το βιβλίο είναι το νόημα της ζωής, από πού προερχόμαστε και κυρίως ποιος είναι ο λόγος της ύπαρξης έλλογης ζωής πάνω στον πλανήτη μας.
Επίσης διαπραγματεύεται θέματα όπως η ευτυχία κι αν αυτή μπορεί ν’ αποτελέσει στόχο στη ζωή μας ή απλώς ευκταία κατάσταση, η αναζήτηση κι ο ρόλος της στην πρόοδο της ανθρωπότητας. Ομολογουμένως μεγάλη μπουκιά για το στόμα ενός πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα.
Ο καμβάς πάνω στον οποίο ιχνογραφείται η διαπραγμάτευση των παραπάνω θεμάτων είναι η ζωή ενός νεαρού Έλληνα επιστήμονα που αναγκάζεται να φύγει στις ΗΠΑ για να αναζητήσει μια καλύτερη τύχη στη ζωή του. Στο μεταξύ έχει αναπτύξει κάποιες ιδέες κι έχει βάλει σκοπό της ζωής του να τις κάνει γνωστές σε όσο πλατύτερο κοινό μπορεί. Καταλαβαίνει τη δυσκολία του εγχειρήματός του ιδίως αφού πρόκειται για ιδέες που έρχονται ν΄ ανατρέψουν πεποιθήσεις και στερεότυπα που εδραιώθηκαν σαν κοινός τόπος δεκαετίες τώρα. Τα πράγματα λαμβάνουν δραματική τροπή όταν διαπιστώνει ότι για τις ιδέες του αυτές ερίζουν η NASA, η CIA και άλλες λιγότερο εμβληματικές αλλά εξίσου τρομακτικές υπηρεσίες των ΗΠΑ. Όπως αναμενόταν, όταν εμπλέκονται τέτοιοι «παίκτες» στο παιχνίδι τότε γίνεται δύσκολο να επιβιώσεις σ’ αυτό κυριολεκτικά και μεταφορικά. Τελικά μετά από μια σχοινοτενή πλοκή και μια αναπάντεχη ανατροπή διαπιστώνουμε ότι ο κεντρικός ήρωας επιβιώνει όχι όμως χωρίς απώλειες. Το αν κατάφερε να διαδώσει τις ρηξικέλευθες ιδέες του και τι επίπτωση είχε αυτό, θα το αφήσουμε στην περιέργεια του αναγνώστη του βιβλίου.
Ο Μάλαμας με αξιοζήλευτη ωριμότητα τολμάει να καταπιαστεί με θέματα που έχουν απασχολήσει τη Φιλοσοφία πάντα μέσα στο πλαίσιο της μυθοπλασίας.
Η μελέτη του πάνω στο πεδίο αυτό είναι εμφανής. Επιδεικνύει σημαντική εμβρίθεια στο θέμα του σε βαθμό μάλιστα που ίσως τον ώθησε στο ν’ ανοίξει περισσότερα μέτωπα απ΄ όσα είχε σκοπό να κλείσει μέσα από την πλοκή του βιβλίου του. Σε κάθε περίπτωση ο λόγος του είναι καθαρός, η γλώσσα βατή χωρίς την εκζήτηση που ενδεχομένως να δικαιολογούσε το θέμα του. Οι διάλογοι είναι μεστοί, ουσιαστικοί χωρίς ανούσια παραγεμίσματα.
Ωστόσο, κάπου στο μέσον το βιβλίο χάνει το ρυθμό του. Η δράση επιβραδύνεται αδικαιολόγητα και μοιραία χάνεται κι η συναρπαγή του αναγνώστη. Με δεδομένο ότι χρησιμοποιήθηκε μικρή γραμματοσειρά με μικρό διάστιχο (προφανώς για να κρατηθεί μικρός ο όγκος του βιβλίου) στο σημείο αυτό οι σελίδες πλέον γυρίζουν πολύ δύσκολα. Η «υπόσχεση» όμως για επεξήγηση των ιδεών που κομίζει ο συγγραφέας μέσω του ήρωά του που συνεχώς αιωρείται ωθεί τον αναγνώστη να συνεχίσει την ανάγνωση. Στα συν της έκδοσης θα πρέπει οπωσδήποτε να προσμετρηθεί το εντυπωσιακά όμορφο αλλά και συναφές με το δύσκολο θέμα του βιβλίου εξώφυλλο. Τα εκνευριστικά πολλά τυπογραφικά λάθη που ξέφυγαν μπορούμε να υποθέσουμε ότι συνδέονται με τη μοίρα των πρώτων βιβλίων νεοεμφανιζόμενων συγγραφέων και σίγουρα δεν μπορούν να θαμπώσουν το τελικό αποτέλεσμα.
Πρέπει να ομολογήσουμε ότι πρόκειται για εντυπωσιακή είσοδο στο στίβο της λογοτεχνίας από έναν συγγραφέα που έγραψε το πρώτο του βιβλίο κι απέδειξε αυτόματα ότι κάτι είχε να πει κι ότι «μίλησε» μόνο αφού βεβαιώθηκε ότι θα είχε κάτι ουσιώδες να προσθέσει.
Πρώτο βιβλίο που να χαρακτηρίζεται από τέτοια σοβαρότητα κι ωριμότητα η αλήθεια είναι ότι πολύ σπάνια έχουμε συναντήσει ακόμα και από συγγραφείς μετέπειτα βραβευμένους ή απλά κλασσικούς!
Το βιβλίο τελειώνει με τη φράση «Τέλος αυτών των ιδεών και αρχή άλλων» που αν θυμηθούμε και τον υπότιτλο που συνοδεύει το τίτλο του βιβλίου, τότε μένουμε με τη βεβαιότητα ότι θα υπάρξει και συνέχεια με μεγάλη την πιθανότητα να είναι ήδη έτοιμη. Την περιμένουμε με μεγάλη προσδοκία και γόνιμη περιέργεια. Στο μεταξύ μη χάσετε την ευκαιρία ν΄ «ανακαλύψετε» έναν νέο συγγραφέα που πιθανότατα θα συζητείται στο μέλλον.
4,0/5,0
