Γράφει ο Πέτρος Χατζησωτηρίου, φαρμακοποιός – κριτικός λογοτεχνίας
Είναι γνωστό ότι ο Μπάνβιλ, ο σημαντικότερος ίσως σύγχρονος συγγραφέας της Ιρλανδίας, «μιλάει» όταν έχει κάτι σημαντικό να πει. Και στο «ΑΡΧΑΙΟ ΦΩΣ» έχει πράγματι πολλά να πει.
Κατ’ αρχάς απ’ τον τίτλο μπορεί να υποπτευθεί κανείς ότι πρόκειται για κάτι που ξεφεύγει από τα τετριμμένα.
Πράγματι, το βιβλίο κινείται σε δύο άξονες. Διερευνά τη διαφορά της μνήμης από την επινόηση και το πώς η αγάπη επιδρά στην απώλεια.
Ο κανβάς πάνω τον οποίο ο Μπάνβιλ θα ξεδιπλώσει τη δεξιοτεχνία του στο χειρισμό τέτοιων λεπτών εννοιών αποτελείται από έναν υπερήλικα ηθοποιό που εντελώς απροσδόκητα θα κληθεί να ενσαρκώσει έναν ρόλο στο θέατρο πρωταγωνιστώντας σε μια βιογραφία, και τις μνήμες του από την παιδική του ηλικία όπου κι εκεί πρωταγωνίστησε σε μια ιδιότυπη ερωτική σχέση με την μητέρα του καλύτερού του φίλου όντας αυτός 15 χρονών κι η μητέρα του φίλου του 35, παντρεμένη και μητέρα συνολικά τριών παιδιών.
Ο συγγραφέας χτίζει σταδιακά μια ατμόσφαιρα τόσο πειστικά που ο αναγνώστης νιώθει να συμμετέχει ενεργά στη δράση. Νιώθει να περπατάει δίπλα στον Άλεξ ενώ αυτός πηγαίνει στο σχολείο ή όταν πηγαίνει να συναντήσει γεμάτος αδημονία την κυρία Γκρέι που θα τον μυήσει για άλλη μια φορά στα μυστικά του έρωτα. Ή κάθεται σε μια άκρη του κρύου δωματίου του ξενοδοχείου στην Ιταλία και παρακολουθεί την συζήτηση με την συμπρωταγωνίστριά του που το ‘χει σκάσει από τα γυρίσματα μαζί του.
Οι χαρακτήρες είναι λίγοι, τους γνωρίζουμε όμως πολύ καλά. Ξέρουμε σε κάθε στιγμή τι σκέφτονται και κυρίως τι νιώθουν.
Ο λόγος του Μπάνβιλ είναι μεστός χωρίς ανούσια πλατειάσματα, ωστόσο αρκετά λυρικός. Υπάρχουν περιγραφές τοπίων, περιγραφή του τρόπου ζωής της εποχής, όλα αυτά όμως παραμένουν μικρές πινελιές στο εντυπωσιακό του έργο. Ασυνήθιστα συχνή η χρήση της παρομοίωσης ως εργαλείο εκφοράς της λεπτής ειρωνείας που διατρέχει όλα τα έργα του Μπάνβιλ. Εντυπωσιάζει όμως η χρήση των υπαινιγμών που δεν αφήνουν τη φαντασία του αναγνώστη να αδρανήσει ούτε για μια στιγμή, ο οποίος και θα εκτιμήσει τελικά την απουσία φτηνών κι εύκολων τρικ.
Με το «ΑΡΧΑΙΟ ΦΩΣ» ο Μπάνβιλ επαναβεβαιώνει την αξία του σαν μάστορας της μικρής φόρμας που την χρησιμοποιεί με άνεση, παραμένοντας πάντα σε συνέπεια με τον αρχικό του στόχο. Να δώσει δηλαδή την ευκαιρία στον αναγνώστη του μέσα από την απόλαυση του ταξιδιού στο οποίο συμμετέχει διαβάζοντας, να αναστοχαστεί πάνω σε θέματα που φαντάζουν «ιερά» και δυσπρόσιτα. Πρόκειται για βιβλίο που σίγουρα θα διαβαστεί περισσότερο από μία φορές με διαφορετικό απόσταγμα κάθε φορά. Σίγουρα άλλο ένα μεγάλο βιβλίο από τον Μπάνβιλ.
4,5/5
