Γράφει ο Πέτρος Χατζησωτηρίου, φαρμακοποιός – κριτικός λογοτεχνίας
Έχω εντοπίσει δύο διαφορετικά στυλ γραφής της λεγόμενης gay λογοτεχνίας. Χαρακτηριστικός εκπρόσωπος του πρώτου στυλ είναι ο Άλαν Χόλινγχερστ που μάλιστα κέρδισε και το βραβείο Booker Prize, ενώ εκπρόσωπος του άλλου στυλ είναι ο Γκαρθ Γκρίνγουελ που εξετάζουμε εδώ.
Το βιβλίο ξεκινάει με το κεφάλαιο που τιτλοφορείται «ΜΙΤΚΟ» που είναι το όνομα ενός εκ των δύο πρωταγωνιστών και που είχε κυκλοφορήσει το 2010 ως αυτοτελής νουβέλα που μάλιστα απέσπασε και δύο βραβεία. Πράγματι η ιστορία που εκτυλίσσεται στο πρώτο κεφάλαιο μπορεί να σταθεί ως αυτοτελής αλλά εδώ το βιβλίο συμπληρώνεται και με τη συνέχεια της αρχικής ιστορίας που θα μπορούσε κάλλιστα να ήταν ένα άλλο βιβλίο επίσης.
Η ιστορία περιστρέφεται γύρω από έναν Αμερικανό καθηγητή που πρακτικά κυνηγημένος από την πατρίδα και την οικογένειά του λόγω του σεξουαλικού του προσανατολισμού (είναι ομοφυλόφιλος ανοιχτά) έρχεται να διδάξει σε ένα Αγγλόφωνο σχολείο στη Σόφια της Βουλγαρίας.
Το επάγγελμα τού ενός από τους δύο πρωταγωνιστές της ιστορίας δεν επιλέγεται τυχαία να είναι αυτό του καθηγητή όπως θα εξηγήσουμε παρακάτω. Εκεί λοιπόν συναντά, συναναστρέφεται κι εμπλέκεται σεξουαλικά (δεν είναι ακριβώς ερωτική σχέση) με έναν περιθωριακό τύπο ονόματι Μίτκο με τον οποίο βρίσκεται στο επίκεντρο ενός κρεσέντο συναισθηματικών όσο και σωματικών διακυμάνσεων. Ο Μίτκο εκδίδεται για να εξασφαλίζει τα προς το ζην κι ο Αμερικανός καθηγητής ζητά απεγνωσμένα είναι η αλήθεια μια αντρική σεξουαλική συντροφιά. Οι συνθήκες αυτές τους φέρνουν κοντά τον έναν στον άλλον. Ότι ακολουθεί τη σχέση τους και πώς αυτή καταλήγει αφήνουμε να το ανακαλύψει ο αναγνώστης που θα διαβάσει αυτό το ιδιαίτερο βιβλίο.
Απ’ τις πρώτες αράδες του βιβλίου γίνεται αντιληπτό ότι ο Γκρίνγουελ γράφει αυτοβιογραφικά, γράφει αυτοαναφορικά. Γι’ αυτό επέλεξε και το επάγγελμα του πρωταγωνιστή του να είναι ίδιο με το δικό του, δάσκαλος. Χρησιμοποιεί τραχιά γλώσσα με όλη τη σχετική αργκό κάτι που σίγουρα ξαφνιάζει τον αναγνώστη. Απ’ τη άλλη όμως διατηρεί μια ζωντάνια το κείμενο και διεγείρει τις αισθήσεις του αναγνώστη όλη αυτή η ατμόσφαιρα του ανενδοίαστου ερωτισμού που αναδίδεται από τις σελίδες του βιβλίου. Οι διάλογοι δεν ακολουθούν καμία γνωστή φόρμα κι είναι ενταγμένοι μέσα στην αφήγηση. Ο τρόπος της αφήγησης δεν επιλέγεται για να προκαλέσει, επιλέγεται για να συγκινήσει. Κι ο πιο αποστασιοποιημένος αναγνώστης θα υποκλιθεί στο τέλος του βιβλίου στην ικανότητα του Γκρίνγουελ να συνεγείρει αισθήματα και να προκαλεί ψυχολογικές μεταπτώσεις.
Μέσα σε ένα κείμενο που βρίθει εικόνων και λυρισμού ο συγγραφέας βρίσκει το χώρο και κυρίως τον τρόπο να εισάγει το καυστικό του σχόλιο πάνω στον τρόπο ζωής μιας χώρας που πρόσφατα αποτίναξε την κομμουνιστική διακυβέρνηση,
με το χαμηλό επίπεδο διαβίωσης, τις δραματικές ελλείψεις σε υποδομές, εφόδια και φάρμακα και τις έντονες κοινωνικές διεργασίες εν εξελίξει. Ταυτόχρονα σε μια γενναία αντίστιξη καγχάζει με τον σύγχρονο αμερικανικό τρόπο ζωής, απομυθοποιεί πλήρως την απελευθέρωση των ηθών και την πολυδιαφημισμένη προοδευτικότητα τουλάχιστον σε ότι αφορά στην αποδοχή κι ενσωμάτωση των ομοφυλοφίλων που τον αφορά ως θέμα. Τολμώ να πω ότι ο Γκρίνγουελ στο πρώτο του αυτό μυθιστόρημα προσπαθεί να μιμηθεί τον Φράνζεν ή ακόμα και τη Γιαναγκιχάρα, με μάλλον καλύτερο αποτέλεσμα όμως αφού το κέντρο βάρος του βιβλίου δεν ήταν εκεί κι έτσι δεν χρειάστηκε τα περιττά πλατειάσματα των προ-αναφερθέντων ομότεχνών του.
Ενδιαφέρον τέχνασμα που αξίζει μνείας είναι η παράθεση πολλών λέξεων και φράσεων στα Βουλγαρικά αλλά όχι πάντα με τη μετάφραση ν’ ακολουθεί, κάτι που αποτυπώνει άριστα την αποξένωση που βίωνε ο πρωταγωνιστής του βιβλίου στην ξένη αυτή χώρα με τις άγνωστες λέξεις και το άγνωστο μέλλον και που βάζει τον αναγνώστη στο παιχνίδι της απόδοσης της έννοιας που ο καθένας καταλαβαίνει.
Το «Αυτό Που Σου Ανήκει» αποτελεί το πρώτο μυθιστόρημα του Γκρίνγουελ αλλά χωρίς να δείχνει ουδόλως πρωτόλειο. Αντίθετα αποδεικνύεται ώριμο και καλά δουλεμένο. Αξίζει να το ανακαλύψετε.
4,0/5,0
