Γράφει ο Υποπλοίαρχος Παναγιώτης Γέροντας ΠΝ, Επιτελής Υπηρεσίας Ιστορίας Ναυτικού
Στις 30 Νοεμβρίου του 1874 γεννιέται ο Σερ Ουίνστον Λέοναρντ Σπένσερ-Τσώρτσιλ (Sir Winston Leonard Spencer-Churchill, 30 Νοεμβρίου 1874 – 24 Ιανουαρίου 1965). Ο Βρετανός πολιτικός, στρατιωτικός και συγγραφέας αποτελεί όχι μόνο μια από τις πιο αναγνωρίσιμες πολιτικές προσωπικότητες της Βρετανίας αλλά και ολόκληρου του κοσμου. Η γνωστή φιγούρα με το πούρο στέκεται στο ίδιο επίπεδο αναγνωρισιμότητας με τον Στάλιν, τον Τσε Γκεβάρα και τον Κένεντι.
Ο κόσμος όταν σκέφτεται Τσώρτσιλ, στο μυαλό του φέρνει έναν πολιτικό διορατικό και με επιμονή. Αυτή η εικόνα υπάρχει λόγω της ορθής στάσης που κράτησε απέναντι στο καθεστώς του Χίτλερ. Ήταν φανατικός πολέμιος της τακτικής του κατευνασμού (Appeasement Policy) που ακολουθούσαν ο Στάνλεϊ Μπάλντουιν (1935-37) και ο Νέβιλ Τσάμπερλεν (1937-40). Ο Άρθουρ Νέβιλ Τσάμπερλεν (Arthur Neville Chamberlain, 18 Μαρτίου 1869 – Μπέρμιγχαμ, 9 Νοεμβρίου 1940) ιδίως το 1938 υπέγραψε τη Συμφωνία του Μονάχου μαζί με την Ιταλία, τη Γαλλία και τη Γερμανία, με την οποία η Τσεχοσλοβακία θα έδινε τα ανατολικά εδάφη της Σουδητίας στη Γερμανία, υπό τη λογική να μη γίνει εισβολή στην υπόλοιπη χώρα. Εξακολούθησε την προσπάθεια να συμβιβαστεί με τον Χίτλερ όπου του ήταν δυνατό, προκειμένου να αποτρέψει κάθε κίνδυνο πολέμου. Ιστορική έχει μείνει η φράση με την οποία ανακοίνωσε την υπογραφή της Συμφωνίας του Μονάχου, “Peace for our time” («Ειρήνη στην εποχή μας»), η οποία διαψεύσθηκε τραγικά λίγο αργότερα με το ξέσπασμα του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου.
Ο Τσώρτσιλ όμως δεν είχε μόνο επιτυχείς προβλέψεις. Είχε και μεγάλες αποτυχίες. Η σημαντικότερη είναι η ήττα στην Εκστρατεία της Καλλίπολης.
Η Εκστρατεία της Καλλίπολης ή Μάχη της Καλλίπολης έλαβε χώρα στη χερσόνησο της Καλλίπολης στην Οθωμανική Αυτοκρατορία (στην Γκελίμπολου της σημερινής Τουρκίας) από τις 25 Απριλίου του 1915 μέχρι τις 9 Ιανουαρίου του 1916, κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ήταν μια κοινή βρετανική και γαλλική επιχείρηση με στόχο την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης, πρωτεύουσας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και να εξασφαλίσει μια θαλάσσια δίοδο στη Ρωσία. Η εκστρατεία αυτή απέτυχε με συνέπεια εκατόμβες νεκρών από πλευράς Αγγλογάλλων.
Η άποψη περί στρατιωτικής εισβολής στην Καλλίπολη είχε ήδη διατυπωθεί το 1914 από τον Ιωάννη Μεταξά. Ως Υπαρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού υπέβαλε Υπόμνημα προς τον Βενιζέλο, τον Μάιο του 1914, υποστηρίζοντας ότι έπρεπε να γίνει άμεση πολεμική ενέργεια με την κατάληψη της χερσονήσου της Καλλίπολης. Η διαφορά ήταν στον τρόπο εκτέλεσης. Ο Μεταξάς σχεδίαζε μια αιφνιδιαστική στρατιωτική χερσαία εισβολή. Το στοιχείο του αιφνιδιασμού θα ήταν κρίσιμο. Η εκστρατεία των Άγγλων ξεκίνησε ως ναυτική, κατέληξε σε απόβαση, ενώ το στοιχείο του αιφνιδιασμού εξέλιπε ολοκληρωτικά. Η αποτυχία της παραπάνω εκστρατείας οδήγησε τον Τσώρτσιλ στο να παραιτηθεί από το αξίωμα του Πρώτου Λόρδου του Ναυαρχείου.
Μεταπολεμικά, ο Τσώρτσιλ θα δείξει την ίδια αδιάλλακτη στάση προς στις χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού που είχε δείξει και απέναντι στον Χίτλερ.
Η έκφρασή του που έμεινε γνωστή ήταν το “Σιδηρούν Παραπέτασμα” (iron curtain). Την χρησιμοποίησε για πρώτη φορά στην διάλεξή του στο Westminster College, στο Φούλτον του Μιζούρι, κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στις ΗΠΑ τον Μάρτιο του 1946.
“Από το Στετίνο στη Βαλτική έως την Τεργέστη στην Αδριατική Θάλασσα ένα σιδηρούν παραπέτασμα πέφτει πάνω στην ήπειρο. Πίσω από τη γραμμή αυτή βρίσκονται όλες οι πρωτεύουσες των παλαιών κρατών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης — Βαρσοβία, Βερολίνο, Πράγα, Βιέννη, Βουδαπέστη, Βελιγράδι, Βουκουρέστι και Σόφια. Όλες αυτές οι φημισμένες πόλεις και οι πληθυσμοί που τις περιβάλλουν, βρίσκονται σε αυτό που πρέπει να ονομάσω σοβιετική σφαίρα. […] Τα κομμουνιστικά κόμματα, που ήταν πολύ μικρά σε αυτές τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, έχουν καταλάβει εξέχουσα θέση και δύναμη δυσανάλογη με την αριθμητική τους ισχύ και αποσκοπούν στο να επιβάλουν παντού τον ολοκληρωτικό τους έλεγχο” είπε.
Ως γνήσιος Άγγλος όμως, κοινωνός μια παγκόσμιας αυτοκρατορίας εμπόρων “που ο ήλιος δεν δύει ποτέ”, είχε ως πρώτιστο μέλημα την εξασφάλιση της ευρωπαϊκής ακτογραμμής. Με αυτόν τον σκοπό σε συμφωνία με τον Στάλιν απέσπασε την μεταπολεμική Ελλάδα υποχωρώντας ουσιαστικά στο θέμα της Πολωνίας. Το σχέδιο της αποκοπής της Σοβιετικής Ένωσης από τις θερμές θάλασσες ολοκληρώθηκε με την αποσκιρτηση της Γιουγκοσλαβίας του Τίτο από τον Στάλιν.
