/Το ηλεκτρονικό βιβλίο “βλάπτει” σοβαρά το διάβασμα;

Το ηλεκτρονικό βιβλίο “βλάπτει” σοβαρά το διάβασμα;

Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, Οικονομολόγος – Ψυχολόγος, Συγγραφέας

Όσοι μεγαλώσαμε συνηθισμένοι στη μυρωδιά του έντυπου και στο άγγιγμα της σελίδας, δυσκολευτήκαμε να προσαρμοστούμε στην ψηφιακή αποτύπωση των σκέψεων. Σίγουρα, στην πορεία, αποδεχτήκαμε την νέα πραγματικότητα με τις ευκολίες της αλλά πάντα ένα μέρος του εαυτού μας διατηρεί μια εύσχημη καχυποψία για το ρόλο και την επιρροή του ηλεκτρονικού βιβλίου.

Ολόκληρες γενιές, πλέον, έχουν μάθει ν’ αναζητούν οποιαδήποτε πληροφορία με διαδικτυακό τρόπο.

Εργασίες και μελέτες διατίθενται σε ηλεκτρονικές μορφές και αποτελούν βασικό εκπαιδευτικό εργαλείο στα χέρια διδασκόντων και διδασκόμενων κάθε βαθμίδας. Αντίστοιχα και στο εργασιακό περιβάλλον, τα φυλλάδια και τα memo έχουν αντικατασταθεί με ψηφιακές παρουσιάσεις και σχετικά pdf.

Θα ήταν, τουλάχιστον, αφελές, να παριστάνουμε ότι τα καινούρια δεδομένα δεν επηρεάζουν και θα συνεχίζουν να επηρεάζουν με εντονότερο τρόπο τη σχέση μας με το γραπτό κείμενο. Όπως θα ήταν εξίσου παραπλανητικό να πιστέψουμε ότι η ιδιαιτερότητα της επαφής με ένα απτό αντικείμενο θα χαθεί ολοσχερώς.

Η κάθε εμπειρία περιλαμβάνει τα δικά της πλεονεκτήματα και αναφορές που δεν μπορούμε να τα παραβλέπουμε.

Η έντυπη μορφή παραμένει πιο εύχρηστη και πάντα θα διατηρεί μια εθιστική αίσθηση προσωπικής σχέσης. Από την άλλη, η ψηφιακή εκδοχή, προσφέρει πρακτικότητα για συγκεκριμένες φάσεις ανάγνωσης και σαφώς χαμηλότερο κόστος απόκτησης.

Δεν χρειάζεται ούτε πανικός, που πολλές φορές υποκρύπτει ψηφιακό αναλφαβητισμό, ούτε φυσικά πανηγυρισμούς για την τεχνολογική μετεξέλιξη που σαρώνει στο διάβα της κάθε τι παλιό. Αφορισμοί και ισοπεδωτισμοί δεν συνεισφέρουν κάτι ουσιαστικό στην πορεία της ανάγνωσης.

Αντί να ξιφουλκούμε υπέρ της μιας ή της άλλης άποψης, ας αφιερωθούμε στην προώθηση παρεμβάσεων για την αύξηση του αναγνωστικού, που ειδικά στην Ελλάδα παραμένει σε απογοητευτικά χαμηλά επίπεδα κι ας αφήσουμε στον αναγνώστη να επιλέξει τον τρόπο με τον οποίο επιθυμεί ανά περίπτωση να αγοράσει ένα έργο.

Το κεντρικό ζήτημα είναι η ενίσχυση της ποιότητας και του ενδιαφέροντος γύρω από το προϊόν

κι όχι οι όποιες εναλλακτικές μορφές παρουσίασης του, προκύπτουν από την τεχνολογική βελτίωση. Όλες, με την κατάλληλη χρήση βάζουν ένα λιθαράκι για την εξάπλωση της σύγχρονης αλλά και της παλαιότερης πολιτιστικής καταγραφής.

Υ.Γ. Ιδιαίτερα μέσα στην πανδημία, ο χρόνος της καραντίνας βοήθησε στην αύξηση της αναγνωσιμότητας βιβλίων. Το ηλεκτρονικό βιβλίο, με τα τυπογραφεία και τα βιβλιοπωλεία κλειστά, αποδείχτηκαν μια ανέλπιστη ανάσα, ένα μονοπάτι προς τη γνώση και την ουσιαστική ψυχαγωγία που ήρθε να καλύψει το κενό που άφησε η δύσκολη πραγματικότητα.