Γράφει ο Γιώργος Σταφυλάς
Οι ταινίες : Τα κουρέλια τραγουδάνε ακόμα, Γλυκιά Συμμορία και Ο Χαμένος τα παίρνει όλα αποτελούν την Τριλογία της χολέρας του Νίκου Νικολαϊδη. Ο Σκηνοθέτης που ”έφυγε” από την ζωή 2007 είναι απο μόνος του ένα ειδικό κεφάλαιο στον ελληνικό κινηματογράφο. Μια κατηγορία μόνος του.. Είναι άλλωστε ο μοναδικός που κέρδισε πέντε φορές βραβείο σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης έχοντας μάλιστα κάκιστες σχέσεις με το Ελληνικό Κέντρο Κινημοτογράφου.
Η τεχνική του είναι σήμερα πλέον αναγνωρισμένη απ’ όλους.
Εκείνο στο οποίο κάποιοι έχουν αντιρρήσεις ή ενστάσεις είναι η θεματολογία του. Στην τριλογία της ”χολέρας” ο Νικολαϊδης καταγράφει την παρακμή της γενιάς του 50, της γενιάς του ροκ εν ρολ,. Πρόκειται για τα ”χρόνια της χολέρας” όπως τα ονομάζει ο ίδιος και βεβαίως όλα άρχισαν από τότε που εκείνος ο μπιιπ ο Πέρρυ Κόμο τραγούδησε την Γκλεντόρα.
Πρεπει ίσως κανείς να διαβάσει συνεντεύξεις του ή ακόμα καλύτερα κάποιο από τα βιβλία του για να καταλάβει το πνεύμα του. Στην πρώτη από τις τρείς ταινίες που ειναι του 1978 παρακολουθούμε μια παρέα 4 ανθρώπων που συναντιούνται εικοσι χρόνια μετά μόνο για να διαπιστώσουν ότι ο γ@μ@μ@νος ο χρόνος έχει στο πέρασμα του παρασύρει και την μαγεία από την ζωή μας και πλέον είναι αδύνατο να ξανασυστήσουμε τις παλιές μας συμμορίες. Η ταινία αποπνέει μια γλυκόπρικρη μελαγχολία για τους χαμένους παραδείσους της νεότητας, για τα πτώματα των ερώτων που σκόρπισε ο ανελέητος χρόνος στο διάβα του, για την χαμένη χαρά της ύπαρξης, τότε που ολοι ήμασταν χαρούμενοι σχεδόν με τίποτα. ”Κι όμως” λέει ο ‘Αλκης, ”αν και μας έχουν σκίσει απο την μερα που γεννηθήκαμε έχουν κάτι υπολογίσει λάθος. Τα κουρέλια τραγουδάνε ακόμα”. Μπαμ και το μαγνητοφωνο ηχογραφεί. τον τελευταίο ήχο μιας ζωής, ενώ ένας ακόμα φίλος που φτάνει καθυστερημένος ανάβει τσιγάρο. στα σκαλιά του σπιτιού.
Η μουσική επένδυση της ταινίας με κομμάτια εκείνης της εποχής κάνει πιο έντονο το συναίσθημα της μελαγχολίας. Κάπου ταυτίζεσαι με τους ήρωες.
Όλοι έχουμε αναρωτηθεί πως μπλέξαμε με το σύστημα κι ενώ κινήσαμε γι’ αλλού αλλού τελικά βρεθήκαμε.
Πολύ ανθρώπινη ταινία με όλα εκείνα τα σουρεάλ στοιχεία που χαρακτηρίζουν την συνολική δημιουργία του Νικολαϊδη. Όπως μια κάποια Βέρα που με κάποιο περίεργο τρόπο παίζει ρόλο σε πολλές από τις ταινίες του αλλά και το θέμα του ανθρώπου που αγάπησε ένα πτώμα που κι αυτό εμφανίζεται εμμονικά ξανά και ξανά στις περισσότερες ταινίες του, μια σαφής επιρροή από την Λάουρα του Οτο Πρέμιγκερ.
Πολυ καλό και το καστ. Παναγιωτίδης, Τζούμας και Βαλαβανίδης δίνουν ρέστα. Η ταινία άφησε εποχή και δεν είναι τυχαίο ότι επικρίθηκε έντονα τόσο από την αριστερά όσο και απο την δεξιά. Το σκεπτικό τους ήταν παρόμοιο. Η ταινία κατά την άποψη τους πρόβαλλε ενα μηδενιστικό ατομικισμό μη ταιριαστό με τα χρηστά ήθη του Έλληνος ή του συνειδητού ταξικού αγωνιστή. Τους συμπονάμε ανθρωπίνως και την βλέπουμε.. Αν την έχουμε δει την βλέπουμε ξανά…
