Μια πολυσχιδής προσωπικότητα (συγγραφέας, ποιητής, κριτικός) όπως ο Ευάγγελος Ηλιόπουλος έχει σίγουρα πολύ ενδιαφέροντα πράγματα να μας πει, για τη λογοτεχνία, την τέχνη, την ελληνική γλώσσα και πολλά ακόμα. Η συνέντευξη που παραχώρησε στον Κωνσταντίνο Μανίκα, το αποδεικνύει περίτρανα.

Πώς γίνεται η επιλογή ενός δημιουργού ανάμεσα στην ποίηση και τον πεζό λόγο; Υπάρχει αυτός ο διαχωρισμός ή πρόκειται για ένα τεχνητό δίλημμα;

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ πεζογραφίας και ποίησης;

Η λογοτεχνία αναφέρεται στη δημιουργική εργασία με τη μορφή περιεχομένου για την επικοινωνία ή την παρουσίαση ενός μηνύματος. Μπορεί να έχει τη μορφή πεζογραφίας και ποίησης ανάλογα με την επιλογή του δημιουργού.

Η κύρια διαφορά μεταξύ πεζογραφίας και ποίησης είναι ότι η πεζογραφία είναι η γλώσσα στην αρχική και φυσική της μορφή, ενώ η ποίηση είναι μια μορφή λογοτεχνίας που χρησιμοποιεί αισθητικές και ρυθμικές ιδιότητες της γλώσσας για να προκαλέσει νόημα.

Η Πεζογραφία Είναι ένα είδος λογοτεχνίας που χρησιμοποιεί τη γλώσσα με διαυγή τρόπο

Η Ποίηση Είναι ένα είδος λογοτεχνίας που χρησιμοποιεί ένα μοναδικό στυλ και διατύπωση για να εκφράσει την έντονη εμπειρία.

Η πεζογραφία μπορεί εύκολα να γίνει κατανοητή διαβάζοντας μία φορά, ενώ η ποίηση απαιτεί περισσότερη ανάγνωση για να γίνει κατανοητή

Η γλώσσα που χρησιμοποιείται στην πεζογραφία είναι πιο φυσική και γραμματική ενώ στην ποίηση είναι παραστατική και ρυθμική

Οι ιδέες στην πεζογραφία είναι γραμμένες σε προτάσεις που οδηγούν σε παραγράφους ενώ η ποίηση είναι γραμμένη σε γραμμές για να οδηγήσει σε στροφή

Ο συγγραφέας στην πεζογραφία δεν έχει όριο λέξεων ενώ ο ποιητής έχει όριο λέξεων στην ποίηση

Η πεζογραφία δεν δίνει βασική προσοχή στο ρυθμό και τη ρίμα, ενώ η ποίηση δίνει προσοχή στο ρυθμό και τη ρίμα.

Η γλώσσα που χρησιμοποιείται στην πεζογραφία είναι πιο ευθεία προς τα εμπρός, ενώ η ποίηση είναι παραστατική και διακοσμητική

Η ποίηση έχει θραύση γραμμών ενώ η πεζογραφία δεν έχει διαλείμματα γραμμής

Η πρώτη λέξη σε μια πρόταση πεζογραφίας είναι κεφαλαίη ενώ η πρώτη λέξη σε κάθε γραμμή είναι κεφαλαίη

Η εμφάνιση της πεζογραφίας είναι μπλοκ μορφή ενώ η ποίηση διαμορφώνεται ποικίλλει ανάλογα με την πρόθεση του ποιητή.

Η παράφραση στην πεζογραφία είναι δυνατή ενώ στην ποίηση δεν είναι δυνατή η παράφραση στην πεζογραφία

Η βασική λειτουργία της πεζογραφίας είναι η παροχή πληροφοριών ενώ η ποίηση είναι να ευχαριστεί ή να διασκεδάζει
Η φύση της πεζογραφίας είναι ρεαλιστική ενώ αυτή της ποίησης είναι ευφάνταστη
Η ουσία της πεζογραφίας είναι για την πληροφόρηση ενώ η ποίηση είναι για την εμπειρία
Η πεζογραφία χρησιμοποιεί μια γλώσσα πρωτότυπη και φυσική ενώ η ποίηση χρησιμοποιεί αισθητικές και ρυθμικές ιδιότητες της γλώσσας για να προκαλέσει νόημα.

Για μένα προσωπική μου άποψη είναι ότι πρόκειται για ένα καθαρά τεχνικό δίλημμα.

Ποια είναι τα κριτήρια αξιολόγησης που θέτετε ως κριτικός; Τι σας κάνει να ξεχωρίσετε ένα έργο;

Σε μια ρευστή μεταβαλλόμενη εποχή, σε μια εποχή ταχύτητας και προχειρότητας έργων, στην οποία ο χρόνος-κόστος που απαιτείται σε ανάγνωση μοιάζει ανέφικτος ή δεν είναι πιθανό να τον δαπανήσει ο αναγνώστης η αλήθεια εγγυάται μια δέσμευση προσεκτικής ανάγνωσης από επαρκείς δέκτες σε ένα ταρακούνημα έκπληξης και θαυμασμού.

Ο δημιουργός αφαιρεί το περιτύλιγμα και ανοίγει διάπλατα μια πόρτα όπου ανάμεσα από τις λέξεις του μπορείς να διακρίνεις την αλήθεια, σε διαχρονικά ζητήµατα αναζήτησης ταυτότητας και συλλογικής συνείδησης, ανατρέχοντας σε παρελθόν και παρόν και θίγοντας καίρια προβλήµατα με σκέψεις που ακούγονται σαν κανονιές και μια ατόφια γυμνή αλήθεια εκφράζεται ελεύθερη. Γραφή εκλεπτυσμένη κατά βάση φωτογραφική, σε πολυτονική μορφή που αν και ξεχασμένη, Αλησμόνητη.
Έργο με πολλές έννοιες στο αξιακό σύστημα.

Κοινωνικό, με ψυχογραφική προσέγγιση και υπαρξιακή αγωνία για κείνα που οµορφαίνουν και δυσκολεύουν την ανθρώπινη υπόσταση σε διαρκή περιπέτεια.
Φιλοσοφικό, μια διαδρομή με υπόμνηση ως κρίκος που συνδέει την αρχαιοελληνική μας φιλοσοφία και κληρονομιά με τη νεότερη Ελλάδα.
Πολιτικό όπου εστιάζεται κι επισημαίνει μια κατεστημένη ηθική που ο κώδικας ηθικής παραμένει διαβρωμένος από υποκριτικές συμπεριφορές.

Έργο που στοχεύει το δέκτη-αναγνώστη σε επεξεργασμένες διερωτήσεις για το νόημα της ζωής, την αξία της αλήθειας, τη σημασία των διαπροσωπικών σχέσεων, τη σχέση ελευθερίας-μοναξιάς και την εξέλιξη του κόσμου…..

Στον νεοέλληνα που αποδεικνύεται καθημερινά και εμπράκτως στο μεγαλοπρεπές του είναι κι όχι στο μικροπρεπές του φαίνεσθαι. Προβάλλεται ο µικρό-αστισµός και η µιζέρια των σύγχρονων νεοελλήνων, αλλά διαφαίνεται και η ελπίδα για την αλλαγή που θα έρθει µέσα από τις κοινωνικές αλλαγές και ανακατατάξεις. Υπάρχει ένας κόσµος διαλυμένος, κατακερµατισµένος, µε χαµένες τις αξίες της τοπικής του παράδοσης. Οι άνθρωποι είναι ξεριζωµένοι, ανασφαλείς, χωρίς αντίσταση σε ό,τι τους περιβάλλει, εύκολα θύµατα στις ορέξεις της εξουσίας. Αλλά υπάρχει και ο κόσµος που ελπίζει, ένας κόσµος επίσης νικηµένος και περιθωριοποιηµένος, που αγωνίζεται µε τις ίδιες και µόνο δυνάµεις του για να επιβιώσει περί του πολιτικού γίγνεσθαι, βάζοντας τα θεµέλια για τη σύγχρονη κοινωνία που κάποιοι πάλεψαν σκληρά για να αποκτήσουμε το βαθύτερο νόηµά του…..: όλοι, είναι συνυπεύθυνοι για το κατάντηµα αυτής της χώρας και ότι την αλλαγή δεν τη φέρνουν οι πολιτικές εξαγγελίες αλλά η ριζική αναδιαµόρφωση των κοινωνιών. Μόνο που αυτή είναι ακόµα το ζητούµενο…
Ένα µακρύ ταξίδι προς την αυτογνωσία που δεν έχει τελειωµό.

Τελικά η πηγή των πάντων καλών και δεινών είναι η δική μου και μόνο στάση στη ζωή, στη ζωή που αλλάζει και που έχει αλλάξει τον κόσμο, γενικά. Γιατί ο κόσμος δεν είναι παρά αναπαράσταση του δικού μου μυαλού, της δικής μου αντίληψης, της δικής μου αλήθειας.

Αν και η αλήθεια είναι πικρή όταν την αγαπάς δεν τη φοβάσαι γιατί η αλήθεια εξιλεώνει τα πάντα και η συνειδητοποίησή της μας προσγειώνει, ενώ στο χρόνο τίποτα και κανείς δεν αντιστέκεται. Όλα αλλοτριώνονται.

Ο καθένας έχει τη δική του ευθύνη, γνώση, το δικό του ψέμα και τη δική του αλήθεια

Διαθέτουμε μια από τις πιο πλούσιες γλώσσες. Η σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία αξιοποιεί επαρκώς αυτό το προνόμιο;

Διαθέτουμε μια από τις πλουσιότερες γλώσσες στον κόσμο.

Η κλασική ελληνική γλώσσα και λογοτεχνία έχουν κεντρική θέση στην πειθαρχία, από τις πρώτες γραπτές πηγές μέχρι τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.

Όπως έλεγε και ο Αντισθένης, «Αρχή σοφίας, η των ονομάτων επίσκεψις».
Είμαι λάτρης της αρχαίας ελληνικής γραμματείας.
Η Ελληνική Γλώσσα ειναι μια γέφυρα που ενώνει τον κόσμο.
Η ελληνική γλώσσα περιλαμβάνει λέξεις και έννοιες που παραμένουν χωρίς απόδοση στις υπόλοιπες γλώσσες, όπως άμιλλα, θαλπωρή και φιλότιμο.
Μόνον η ελληνική γλώσσα ξεχωρίζει τη ζωή από το βίο, την αγάπη από τον έρωτα.

Μόνον αυτή διαχωρίζει, διατηρώντας το ίδιο ριζικό θέμα, το ατύχημα από το δυστύχημα, το συμφέρον από το ενδιαφέρον.
Το εκπληκτικό είναι ότι η ίδια η ελληνική γλώσσα μάς διδάσκει συνεχώς πώς να γράφουμε σωστά. Μέσω της ετυμολογίας, μπορούμε να καταλάβουμε ποιος είναι ο σωστός τρόπος γραφής, ακόμα και λέξεων που ποτέ δεν έχουμε δει ή γράψει.
Κι αυτό που μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε την καθημερινή μας γλώσσα, τη νέα ελληνική, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο είναι η γνώση των Αρχαίων Ελληνικών.
Η Αρχαία Ελληνική Γραμματεία.

Είναι πραγματικά συγκλονιστικό συναίσθημα το να μιλάς και ταυτόχρονα να συνειδητοποιείς τι ακριβώς λες, να εκστομίζεις την κάθε λέξη, το σημαίνον, καιταυτόχρονα να σκέφτεσαι τη σημασία της, το σημαινόμενο.
Είναι πραγματικά κρίμα να διδάσκονται τα Αρχαία Ελληνικά με τέτοιον τρόπο στο σχολείο, ώστε να καθίσταται αντιπαθές κάτι τόσο όμορφο και συναρπαστικό.
Μετά λύπης μου το λέω η σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία δεν αξιοποιεί επαρκώς αυτό το προνόμιο.

Γιατί έχουμε ανάγκη τις τέχνες στις ζωές μας;

Η τέχνη είναι πραγματικά ένα δώρο στον κόσμο. Είναι αυτό που λαχταρούμε στην ανθρώπινη εμπειρία. Η τέχνη δίνει νόημα στη ζωή μας και μας βοηθά να κατανοήσουμε τον κόσμο μας. Είναι ένα ουσιαστικό μέρος της κουλτούρας μας γιατί μας επιτρέπει να κατανοούμε βαθύτερα τα συναισθήματά μας. αυξάνει την αυτογνωσία μας και μας επιτρέπει επίσης να είμαστε ανοιχτοί σε νέες ιδέες και εμπειρίες. Η τέχνη λοιπόν συνεχίζει να ανοίγει το μυαλό και την καρδιά μας και να μας δείχνει τι θα μπορούσε να είναι δυνατό στον κόσμο μας.

Η τέχνη μπορεί να αλλάξει τη ζωή μας. Όταν συνδεόμαστε με την τέχνη, τελικά συνδεόμαστε με τον εσωτερικό μας εαυτό. Η τέχνη μας δίνει τη δυνατότητα να κοιτάξουμε μέσα μας και να ακούσουμε τον εαυτό μας, να συνειδητοποιήσουμε ποιοι είμαστε και τι μας ενδιαφέρει. Μας συνδέει με τις σκέψεις, τα συναισθήματα, τις αντιλήψεις και τις εξωτερικές μας πραγματικότητες και εμπειρίες.

Όταν συνδεόμαστε με ένα έργο, είναι πιθανό να συναντήσουμε αύξηση των συναισθημάτων γιατί μας εισάγει σε νέες εμπειρίες, μας παρέχει μια βαθύτερη κατανόηση των συναισθημάτων μας και φωτίζει ερωτήματα που δεν γνωρίζαμε καν ότι είχαμε. Ως ποιητής, μου αρέσει να δημιουργώ επειδή συνδέομαι με τον εσωτερικό μου πυρήνα και συνεχίζω να μαθαίνω περισσότερα για τον εαυτό μου και για το τι είμαι πραγματικά ικανός.

Ποιο είναι τα επόμενα δημιουργικά σχέδια σας;

Μια ποιητική επιτομή και μετά εκδώσεις βιβλίων (Διηγήματα και Μυθιστορήματα) που γράφτηκαν μέσα στην πανδημία.

Ποια θεωρείτε την πιο χαρακτηριστική φράση από τα βιβλία σας;

Υπάρχουν πολλές φράσεις που με εμπνέουν.
Κυρίως επειδή γράφω gothic poems η φράση που με εμπνέει είναι ότι έχει να κάνει με την σιωπή. την μοναξιά, την αιωνιότητα.
“Μέσα σε παύσεις σιωπής στο αποχαιρετιστήριο αντίο”.

Τι ρόλο έχει πλέον το βιβλίο, στην ψηφιακή εποχή μας;

Το κάθε βιβλίο για μένα προσωπικά είναι ένα μέσο ανακουφιστικής απόδρασης με εγγυημένη επιτυχία .Μέσα από αυτό πρέπει να ανακαλύψουμε περισσότερες αλήθειες, να ταξιδέψουμε στο χρόνο, να τιμωρήσουμε αδικίες, να ανακαλύψουμε κρυμμένα μυστικά και να ζήσουμε χίλιες ζωές διαβάζοντας περισσότερα βιβλία.

Όταν διαβάζουμε, μαθαίνουμε να κοιτάζουμε ανάμεσα στις γραμμές. Μας διδάσκουν να βρίσκουμε σύμβολα, να κάνουμε συνδέσεις, να βρίσκουμε θέματα, να μαθαίνουμε για τους χαρακτήρες. Η ανάγνωση επεκτείνει αυτές τις δεξιότητες και αρχίζουμε να εξετάζουμε μια πρόταση με μεγαλύτερη αίσθηση λεπτομέρειας και βάθους και να συνειδητοποιούμε τη σημασία των κρυμμένων εννοιών, ώστε να μπορέσουμε να καταλήξουμε σε ένα συμπέρασμα.

Μας βοηθά να αντιμετωπίσουμε την ανθρώπινη φύση και τις συνθήκες που επηρεάζουν όλους τους ανθρώπους. Αυτές μπορεί να είναι η ανάγκη για ανάπτυξη, αμφιβολίες και φόβους επιτυχίας και αποτυχίας, η ανάγκη για φίλους και οικογένεια, η καλοσύνη της συμπόνιας και της ενσυναίσθησης, της εμπιστοσύνης ή η συνειδητοποίηση της ατέλειας. Μαθαίνουμε ότι η ατέλεια δεν είναι πάντα κακή και ότι το φυσιολογικό μπορεί να είναι βαρετό. Μαθαίνουμε ότι η ζωή πρέπει να ζει στο έπακρο. Χρειαζόμαστε λογοτεχνία και βιβλία για να συνδεθούμε με την ανθρωπιά μας.
Ενα βιβλίο παρέχει ανάπτυξη, ενισχύει το μυαλό μας και μας δίνει τη δυνατότητα να σκεφτόμαστε έξω από τα στενά κλισέ και στερεότυπα μιας καθαρά γκετοποιημένης κοινωνίας.

Ένας μήνας “καραντίνα”. Ποια είναι τα πέντε βιβλία που θα θέλατε μαζί σας;

Την τριλογία της κ. Άννης Παπαθεοδώρου – Ευτοπία, η γέννηση ενός νέου κόσμου.
Το Μυθιστόρημά σας “Το τρίτο λάθος”.
Το Μυθιστόρημά σας “Στην ψυχή του Ηγεμόνα” (που δεν το έχω διαβάσει).
Τις φανταστικές ιστορίες του Γιώργου Δόλγυρα “Σκοτεινά Φεγγάρια”.
Και την ποιητική συλλογή του Γιάννη Φιλιππάκη “Αθρυμμάτιστοι κόσμοι”.

Διαλέγετε παρέα για ολιγοήμερη απόδραση. Ποιους λογοτέχνες, ανεξαρτήτως ιστορικής περιόδου δράσης, θα συμπεριλαμβάνατε;

Σας παραπέμπω στο προηγούμενο σκέλος (8).

Πιστεύετε στη  μοίρα ή την τύχη;

Μοίρα και τύχη ποσά αντιστρόφως ανάλογα

Μοίρα.:
Η υποτιθέμενη αιτία, δύναμη, αρχή ή θεία βούληση που προκαθορίζει τα γεγονότα.
Το αποτέλεσμα, η συνέπεια, το αποτέλεσμα ή τα αναπόφευκτα γεγονότα που προκαθορίζονται από αυτήν την αιτία.
Προκαθορίζει ή προκαθορίζει, κάνει αναπόφευκτο.
«Η πρόβλεψη του χρησμού οδήγησε τον Οιδίποδα να σκοτώσει τον πατέρα του. δεν μπορούσε όλη η προσπάθεια του να αλλάξει αυτό που θα συνέβαινε.».

Τύχη.:

Κάτι που συμβαίνει σε κάποιον τυχαία, ένα τυχαίο γεγονός, ειδικά ένα ευνοϊκό.
Ένα δεισιδαιμονικό συναίσθημα που φέρνει περιουσία ή επιτυχία.
“Φυσούσε στα ζάρια για τύχη.”
Τα αποτελέσματα μιας γεννήτριας τυχαίων αλγορίθμων.

Για μένα προσωπικά η μοίρα του ανθρώπου είναι το μυαλό και τα χέρια του.

Χρειαζόμαστε περισσότερο ρομαντισμό ή ρεαλισμό, στην εποχή μας;

Ο ρομαντισμός μπορεί να μας οδηγήσει σε ένα επικίνδυνο μονοπάτι αν δεν υπενθυμίσουμε στους εαυτούς μας πού σταματά η φαντασία και αρχίζει ο πραγματικός κόσμος.

Ενώ χάνεται σε έναν κόσμο απόλυτου ρομαντισμού, όπου κάθε κρεβάτι είναι καλυμμένο με κόκκινα ροδοπέταλα, μπορεί να φαίνεται σαν ένα ασφαλές μέρος για να είναι, πραγματικά δεν είναι. Παίζει με το μυαλό σας και σας παγιδεύει σε σκέψεις που, ειλικρινά, δεν έχουν κανένα λογικό σκοπό εκτός από την παροχή μιας απόδρασης.

Ο ρεαλισμός σε κρατάει ανοιχτό στην αγάπη, αντί να είσαι ανοιχτός σε μια ιδέα αγάπης.
Ο ρεαλισμός, αν και ελαττωματικός, βασίζεται τουλάχιστον στο εδώ και τώρα, οπότε ο μόνος τρόπος για να προχωρήσουμε είναι να προχωρήσουμε.
Ο ρεαλισμός όχι μόνο σε κρατάει στο έδαφος, αλλά σε κρατάει ασφαλή.