/Συνέντευξη: 10+1 Ερωτήσεις στη Βίλη Σωτηροπούλου

Συνέντευξη: 10+1 Ερωτήσεις στη Βίλη Σωτηροπούλου

Η ηθοποιός και συγγραφέας Βίλη Σωτηροπούλου, απαντά στις 10+1 Ερωτήσεις του Κωνσταντίνου Μανίκα και του Αλέξανδρου Κριτσίκη, με αφορμή το θεατρικό έργο “Ο Μπέμπης” και την ομώνυμη παράσταση.

Πώς θα περιγράφατε συνοπτικά το νέο σας βιβλίο “Ο Μπέμπης”;

Δεν πρόκειται για ένα βιβλίο αλλά δύο. Το θεατρικό έργο που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Κάπα Εκδοτική και το ομώνυμο μυθιστόρημα από τις Εκδόσεις Ηδύφωνο. Αρχικά έγραψα το θεατρικό, αφου θέατρο έγραφα ως τώρα.. Το μυθιστόρημα γεννήθηκε από την ανάγκη μου να ‘’ανοίξω’’ όλες τις ιστορίες που δεν χωράνε μέσα σ ένα έργο. Το θεατρικό έργο βραβευτηκε στο EURODRAM 2018, ανέβηκε τον Μάρτιο του 2022 στο Θέατρο Αλκμήνη, με την υποστήριξη του ΥΠΠΟΑ, σε σκηνοθεσία Άσπας Τομπούλη, με τους ηθοποιούς, Αντιγόνη Δρακουλάκη, Θεμιστοκλή Καρποδίνη, Ροζαμάλια Κυρίου κι εμένα, σκηνικά Μαρίας Καραθάνου, πρωτότυπη μουσική Δημήτρη Οικονομάκη, video art Διονύση Σιδηροκαστρίτη, φωτισμούς Μανώλη Μπράτση και παρουσιάζεται για λίγες ακόμα παραστάσεις (έως 3 Μαϊου ’22 ).

Είναι ένα έργο για ‘’τα παιδιά ενός κατώτερου θεού’’,  που από το ξεκίνημά τους έρχονται αντιμέτωπα με το πιο ζόρικο πρόσωπο της ζωής, που απομακρύνονται από τη δυσλειτουργική οικογένεια τους με εισαγγελική εντολή και περνούν από Iδρύματα, Φορείς προστασίας, υποψήφιους ανάδοχους και θετούς γονείς.

29 χρόνια μετά, ο υπαστυνόμος Διαμαντής και η μεγάλη αδερφή των παιδιών Φωτεινή, βρίσκονται εγκλωβισμένοι σε αποθήκη κλειστού Ιδρύματος του οποίου ο διευθυντής είχε δικαστεί για κακοποίηση και ασέλγεια και είχε αθωωθεί. Για τους δύο ήρωες η νύχτα με τους φακούς στην υπόγεια αποθήκη και χωρίς διέξοδο, είναι μια νύχτα που θ ανοίξει το κουτί με το παρελθόν , με κρυμμένες πληγές, καλά θαμμένα μυστικά μα και δώρα.

Ποια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά των βασικών ηρώων του;

Ο μπέμπης είναι ένα αβάφτιστο μωρό 2,5 ετών. Τον βλέπουμε να μεγαλώνει κάτω από τις πλέον αντίξοες συνθήκες, ακούμε τις σκέψεις του, το γέλιο του, το ‘’απάνθρωπο κλάμα’’ του, τα λογάκια του που συχνά έχουν χιούμορ και τα ερωτήματα του. Τα μικρά παιδιά κάθε μέρα ρωτούν για τα πάντα. Ας αναλογιστούμε τι μπορεί να αναρωτιέται ένα παιδί που μεγαλώνει σε μια τόσο ασταθή και σκληρή συνθήκη, ένα βρέφος που αλλάζει συνέχεια περιβάλλον κουβαλώντας κάθε φορά κι ένα ακόμα τραύμα.. Τ’ αδέρφια του που χωρίζονται κι αυτά άτσαλα ή βίαια, δίνουν ένα μεγάλο αγώνα για να επιβιώσουν. Η μάνα είναι μια γυναίκα ανερμάτιστη, σ’ εξοργίζει, δεν μπορείς να τη συμπονέσεις αλλά μπορεί και να την λυπηθείς..

Η αδερφή που ο μπέμπης αποκαλεί μαμά, είναι το κύριο πρόσωπο της τραγωδίας, μια συγχρονη Ηλέκτρα που ψάχνει τον Ορέστη της, η γυναίκα που στη ζωή της έχει διανύσει πολλές επώδυνες διαδρομές, για να θεραπευτεί στο τέλος, θεραπεύοντας άλλους η ίδια. Ο υπαστυνόμος Διαμαντής , στηρίζεται στους τύπους, τις στατιστικές και τον ρεαλισμό θέλοντας να κρύψει τη ρωγμή μέσα του.

Τι θέλετε να αποκομίσει, ως κεντρικό μήνυμα, ο αναγνώστης;

Δεν υπάρχει ένα κεντρικό μήνυμα. Υπάρχουν κάποια πράγματα που ήθελα να πω αφού πρώτα εξοργίστηκα από καταστάσεις που ‘’είδα’’. Επεδίωξα να γίνω η φωνή του ‘’μπέμπη’’. Είμαστε όλοι οι φωνές των παιδιών που δεν μπορούν να μιλήσουν για τα τραύματα τους, ούτε να διαχειριστούν την οργή και τον πόνο που βιώνουν..

Θέλησα να φωτίσω τα μεγάλα λάθη που γίνονται όχι μόνο από καταστροφικούς γονείς, αλλά και από τους ανθρώπους που ασχολούνται με την παιδική προστασία , αδυνατούν να υψώσουν ανάστημα και να αρνηθούν διαδικασίες που βαθαίνουν το αρχικό τραύμα των παιδιών. Το θέμα της υιοθεσίας και της απόκρυψης από τ α υιοθετημένα παιδιά – για το ‘’καλό’’ τους-, της ύπαρξης βιολογικής οικογένειας το θεωρώ πολύ σοβαρό, ήθελα να το θέσω και να προβληματίσει. Τέλος, με διάφορους τρόπους υποστηρίζω, πως μέσα απ τη δουλειά με τον εαυτό μας, κάτι εντός μας φωτίζει σαν τους φακούς στην υπόγεια αποθήκη , τον δρόμο για την κάθαρση κάθε τραγωδίας.

Η κακοποίηση των παιδιών επανέρχεται με δραματικό τρόπο στην επικαιρότητα. Μπορεί η τέχνη να δώσει, εκτός από την περιγραφή, και πειστικές απαντήσεις για το φαινόμενο;

Ο συγγραφέας συνήθως είναι ερευνητής, καταπιάνεται , ψάχνει, βιώνει από κοντά, γίνεται κοινωνός γνώσεων και στο τέλος γράφει. Ο σκηνοθέτης και οι ηθοποιοί μέσα από τη δική τους έρευνα, προσθέτουν επάνω στο υλικό. Ναι, η τέχνη μπορεί να δώσει – κάποιες τουλάχιστον- απαντήσεις. Ο καλλιτέχνης-δημιουργός όμως, πιο πολύ απ΄ όλα, θέτει ερωτήματα στο κοινό. Έχει τη δυνατότητα να προσφέρει σημαντική τροφή για σκέψη, μέσα από το υλικό που ερεύνησε, τον συγκλόνισε και θέλησε να μοιραστεί μέσω της θεατρικής πράξης.

Πώς κρίνετε την ποιότητα των σύγχρονων ελληνικών θεατρικών έργων;

Πολύ καλή, γόνιμη και συχνά πρωτοπόρα, ιδιαίτερα δε αν σκεφτεί κανείς ότι σ αυτή την χώρα σχεδόν ποτέ δεν βιοπορίζεται κάποιος από τη συγγραφή θεατρικών έργων.

Είστε ηθοποιός. Όταν γράφετε ένα έργο, παρεμβαίνει και η ματιά του ηθοποιού;

Ως ηθοποιός γράφω. Το κύριο στα κείμενά μου είναι οι άνθρωποι, οι ‘’χαρακτήρες’’ που λέμε στο θέατρο. Τους ανθρώπους ακολουθώ, την συμπεριφορά, τις υπόγειες διαδρομές τους, την γλώσσα , τις αντιφάσεις , το χιούμορ τους. Αυτοί με οδηγούν και στα υπόλοιπα, στο περιβάλλον, την ατμόσφαιρα, τη δράση. Οι άνθρωποι είναι οι οδηγοί μου κι αυτό σε μένα προέρχεται από το θέατρο και την υποκριτική.

Ποιο ήταν το ερέθισμα για να ασχοληθείτε με την συγγραφή;

Στην αρχή ήταν κάπως…τυχαίο. Ήταν σαν το χέρι μου να πήρε κάποιες σελίδες κι άρχισε να γράφει. Μετά από λίγες μέρες αναρωτήθηκα‘’ τώρα αυτό είναι θεατρικό έργο;’’

Ήταν μια έκπληξη. Μια έκπληξη που επαναλαμβάνεται παύει να είναι έκπληξη. Περνώντας τα χρόνια , και καθώς τα κείμενα μου έβρισκαν καταφύγιο στη θεατρική σκηνή, έγραφα ιστορίες ανθρώπων που με συνέπαιρναν. Είτε από θαυμασμό, είτε γιατί κάτι με συγκλόνισε, είτε γιατί ήλπιζα πως η ‘’πένα’’ αλλά και η παράσταση θα μπορέσουν να κάνουν λίγο καλύτερο τον κόσμο. .. Άλλοτε γιατί γελούσα με αυτά που συνέβαιναν, σε μένα , στις φίλες μου, στις σχέσεις μας.. Και βέβαια τα πολιτικά μας ήθη και ..ανήθικα, θα ήταν αδύνατο να μείνουν έξω από τις επιλογές μου. Η οργή που μετατρέπεται σε έργο, είναι για μένα θεραπευτική διαδικασία.

Η έμπνευση ή η σκληρή δουλειά, παίζει το σημαντικότερο ρόλο, στη συγγραφή ενός βιβλίου;

Το πιο σημαντικό είναι η ανάγκη να μιλήσεις για ό,τι θεωρείς σημαντικό. Ακολουθεί η έμπνευση της κάθε μέρας και φυσικά η δουλειά που δεν θα την έλεγα σκληρή αλλά απαιτητική. Εκείνος που απαιτεί συνήθως δεν είναι άλλος από τον ίδιο σου τον εαυτό.

Ένας μήνας “καραντίνα”. Ποια είναι τα πέντε βιβλία που θα θέλατε μαζί σας;

‘’Καλά εσύ σκοτώθηκες νωρίς’’, ‘’το ντιβάνι’’, την ‘’ αναφορά στον Γκρέκο’’, ‘’όταν θα δεις την θάλασσα’’ ( το διάβασα όντως στην καραντίνα του covid μου), και κάποιο παιδικό που να έχει μια μεγάλη… απόδραση.

Διαλέγετε παρέα για ολιγοήμερη απόδραση. Ποιους λογοτέχνες, ανεξαρτήτως ιστορικής περιόδου δράσης, θα συμπεριλαμβάνατε;

Θα έπαιρνα κάποιους λογοτέχνες που η συνύπαρξη τους μου εξάπτει την περιέργεια και την φαντασία! Η παρέα θα μπορούσε να έχει ισχυρές διαφωνίες, αρκετές ενστάσεις , ενδιαφέρουσες συζητήσεις που δεν καταλήγουν σε συμπεράσματα, κάποιες ζεστές αγκαλιές, τσάγια, κρασιά και βότκες, στιγμές με αυθόρμητα γέλια ( ελπίζω..), και σίγουρα βόλτες σε μια έρημη παραλία. Λέω να πάρω μαζί μου μόνο κάποιους που αγαπώ μα δεν έχω κάνει παρέα : Άντον Τσεχωφ, Νίκο Καζαντζάκη, Μάρω Βαμβουνάκη, Όρσον Ουέλες, Ιρβιν Γιάλομ, Διδώ Σωτηρίου, Στέφανο Δάνδολο, Λιλή Ζωγράφου, Μενέλαο Λουντέμη, αδερφές Μπροντέ , και Φραντς Κάφκα.. Κατ εξαίρεσιν θα έπαιρνα τον Χρόνη Μίσσιο που φάγαμε μια μέρα μαζί σ ένα ταβερνάκι. Κατ εξαίρεσιν επίσης θα έπαιρνα έναν θεατρικό συγγραφέα, τον κύριο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ κι έναν ποιητή, τον κύριο Όμηρο! ( Τι καλά που θα ‘τανε!)

Χρειάζεται περισσότερος ρομαντισμός ή ρεαλισμός στις ζωές μας;

Λάθος άνθρωπο ρωτάτε. Αλλά ας γίνω λίγο ρεαλίστρια κι ας πω πως μάλλον η ισορροπία ανάμεσα στα δύο λείπει. Ο ρομαντισμός ξυπνάει τα όνειρα , εγείρει το πάθος για μια καλύτερη ζωή για δημιουργικές ανατροπές, με όποιο κόστος. Ο ρεαλισμός είναι ικανός -αν θέλει-, να βοηθήσει να υλοποιηθούν τα προηγούμενα.. Άσε που ίσως βοηθάει να παραμένεις ήρεμος. Εννοείται φυσικά πως αν έπρεπε να διαλέξω θα διάλεγα τον ρομαντισμό.. Ρεαλιστικά δηλαδή..

Ευχαριστώ για τη συζήτηση!