/Συνέντευξη: 10+1 Ερωτήσεις στη Λυδία Μαργαρώνη

Συνέντευξη: 10+1 Ερωτήσεις στη Λυδία Μαργαρώνη

Η συγγραφέας Λυδία Μαργαρώνη, απαντά, χωρίς φόβο και με δημιουργικό πάθος, στις 10+1 Ερωτήσεις του CulturePoint.gr.

1. Η έμπνευση ή η σκληρή δουλειά παίζει τον σημαντικότερο ρόλο για ένα επιτυχημένο έργο;

Η έμπνευση καλλιεργείται με σκληρή δουλειά. Η καθημερινή εργασία υλοποιεί τις ιδέες και προετοιμάζει τη συνέχεια στη δημιουργία. Είτε είναι ξυπνητήρι και καφές στο πληκτρολόγιο, είτε είναι μπλοκάκι ταλαιπωρημένο στο αυτοκίνητο ή μια χαρτοπετσέτα στο εστιατόριο. Η προσεκτική παρατήρηση του κόσμου και τα ραντάρ της αντίληψης δημιουργούν την έμπνευση. Τέλος διάβασμα διάβασμα διάβασμα.

2. Τι ρόλο έχει πλέον το βιβλίο, στην ψηφιακή εποχή μας;

Η ψηφιακή εποχή έφερε τη λογοτεχνία πιο κοντά σε περισσότερους, έστω και ως φράση – απόσπασμα σε κάποιο post σε κοινωνικό δίκτυο. Με έναν επιφανειακό τρόπο βέβαια, αλλά για τον ευαίσθητο θεατή ίσως είναι το έναυσμα να ψάξει περαιτέρω. Επίσης έδωσε βήμα σε νέους ή επίδοξους συγγραφείς να μοιραστούν τα γραπτά τους.

Σε επίπεδο απλής πληροφορίας και αρχειακής έρευνας σαφώς τα ηλεκτρονικά μέσα εξυπηρετούν. Για εμβάθυνση όμως, στην βιβλιογραφία θα ανατρέξουμε και κάποια βιβλία θα πιάσουμε στα χέρια.

Το βιβλίο σαν φυσικό αντικείμενο είναι μια αξία μοναδική. Είναι μια ολοκληρωμένη αισθητική επαφή. Ή όραση, η αφή, η όσφρηση ακόμη και η ακοή στο γύρισμα της σελίδας, συμμετέχουν στην πορεία μας μέσα στον κόσμο που πραγματεύεται.

Αλλά και πέρα από την αισθητική, για εμένα η επαφή είναι πιο ουσιαστική. Τα βιβλία που περνούν από τα χέρια μου κουβαλούν μετά, ένα μέρος του εαυτού μου. Υπογραμμίζω, γράφω ή ζωγραφίζω στα περιθώρια, τσακίζω κάποιες σελίδες του. Εννοείται ότι σέβομαι τα δανεισμένα.

3. Με ποιον λογοτεχνικό χαρακτήρα ταυτίζεστε και ποιον αντιπαθείτε;

Πάντα ταυτίζομαι με πρόσωπα και καταστάσεις σε αυτά που διαβάζω. Δεν ξεχωρίζω κάποιους. Με είχε συγκλονίσει «Η γυναίκα της Ζάκυνθος» όχι σαν αντιπαθητική αλλά σαν τρομακτική απόδοση αυτού του χαρακτήρα από τον Σολωμό. Τελευταία με καθήλωσε ο τρόπος του Antonio Lobo Antunes όπως έχτισε τους χαρακτήρες του και ταυτίστηκα με όλους.

4. Ένας μήνας “καραντίνα”. Ποια είναι τα πέντε βιβλία που θα θέλατε μαζί σας;

Σίγουρα μία βιογραφία, ένα ιστορικό βιβλίο σχετικό με την εποχή που με απασχολεί σε κάποιο γραπτό, μια συλλογή διηγημάτων και τα «Άσματα του Μαλντορόρ» του Λωτρεαμόν. Μυθιστόρημα δεν θα έπαιρνα γιατί μοιάζει κι αυτό με καραντίνα όσο γοητευτικό κι αν είναι.

5. Διαλέγετε παρέα για ολιγοήμερη απόδραση. Ποιους λογοτέχνες, ανεξαρτήτως ιστορικής περιόδου δράσης, θα συμπεριλαμβάνατε;

Τον Ζοζέ Σαραμάγκου. Μόνο. Και με ερωτική διάθεση.

6. Πώς θα περιγράφατε συνοπτικά την τελευταία σας δημιουργία;

Το «Τοτέμ», συλλογή διηγημάτων που κυκλοφόρησε το ’20 από τις εκδόσεις Ιωλκός, καταγράφει ανθρώπινα πάθη καθημερινά και ανομολόγητα. Με λεκτικά παιχνίδια και αρχετυπικές φιγούρες προσεγγίζονται, περισσότερο η γυναικεία υπόσταση αλλά και η ανδρική σε μια προσπάθεια κατανόησης.

7. Ποια θεωρείτε την πιο χαρακτηριστική φράση από τα βιβλία σας;

Δεν μπορώ να ξεχωρίσω μία.

Οι μύχιες σκέψεις των ηρώων μου κρύβονται πίσω από φράσεις όπως οι επόμενες. Διαλέγω δύο. «Ασάλευτη εγώ. Πέτρα δίπλα στις πέτρες» (από το διήγημα Τοτέμ)

«Τι να της πει ο Θεοδόσης; Έβλεπε το «θ» και το «δ» του ονόματός του πάνω στη γλώσσα της που έπαιζε ανάμεσα στα δόντια και τα χείλη κι έλειωνε». (Από το διήγημα «Θάμπωσαν τα τζάμια»).

8. Με ποιο τραγούδι ή και άλμπουμ θα “ντύνατε” μουσικά ένα έργο σας;

Κάθε έργο έχει τη δική του μουσική και θα προτιμούσα να προκύπτει στο μυαλό του αναγνώστη. Εγώ ντύνω μουσικά τις ώρες της συγγραφής του. Συνήθως ακούω Σοπέν. Όταν αναφέρομαι σε συγκεκριμένη εποχή, όπως η νουβέλα που ετοιμάζω τώρα, ακούω μουσική εκείνης της εποχής, όχι μόνο όταν γράφω αλλά όλη τη μέρα.

9. Αναγνωρίζετε γρήγορα τα λάθη σας και ποια συγχωρείτε ευκολότερα στους άλλους;

Ναι τα αναγνωρίζω γρήγορα ή και κάποιες φορές ταυτόχρονα, αλλά τα κάνω. Μετά υποφέρω και αν είναι εφικτό ζητώ συγνώμη. Συγχωρώ ευκολότερα τους άλλους παρά τον εαυτό μου. Δεν συγχωρώ ενέργειες με πρόθεση να βλάψουν ή αν είναι ντυμένες με εγωισμό.

10. Αν για την καριέρα σας έπρεπε να απομακρυνθείτε σημαντικό διάστημα από την οικογένεια σας, θα το κάνατε;

Ποτέ δεν ήμουν της καριέρας. Δεν έκανα θυσίες γι’ αυτήν, φαίνεται και από το βιογραφικό μου. Και η συγγραφή και η ζωγραφική είναι μοναχικές τέχνες που με καθιστούν απούσα έτσι κι αλλιώς. Αυτό δεν είναι θυσία, είναι μέρος της ζωής μου σημαντικό και η οικογένειά μου το γνωρίζει.

11. Χρειάζεται περισσότερος ρομαντισμός ή ρεαλισμός στις ζωές μας;

Στην καθημερινότητα ο ρεαλισμός είναι απαραίτητος, αλλιώς θα ήμασταν σε μια συνεχή παράκρουση. Είναι βέβαια συνυφασμένος με την πεζότητα. Τον ρομαντισμό συνήθως τον συγχέουμε με οτιδήποτε ονειρικό, τρυφερό σαν ροζ συννεφάκι. Μια καταφυγή. Λάθος. Δεν είναι έτσι. Ο ρομαντισμός εξυμνεί το έντονο συναίσθημα, το ακραίο. Συνήθως δυσάρεστο γιατί είναι πιο ισχυρό.

Όταν κοιτάζεις τη «Σφαγή της Χίου» του Ντελακρουά, την επιτομή του ρομαντικού, σε κατακλύζει η ένταση, η αγωνία, το σπάσιμο του κατεστημένου. Γι’ αυτό έγινε άλλωστε. Μια έκρηξη συναισθήματος, σαν τη μουσική του Μπετόβεν.

  • Η Λυδία Μαργαρώνη ζει και εργάζεται στον Πειραιά. Είναι εικαστικός καλλιτέχνης, απόφοιτος της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας (ΑΣΚΤ) με καθηγητές τον Π. Τέτση, και τον Η. Δεκουλάκο στη ζωγραφική. Το 95-96-97 πραγματοποίησε μεταπτυχιακή εργασία στην ΑΣΚΤ στο εργαστήριο Γλυπτικής του Θ. Πανουργιά. Εκθέτει από το ’86 σε ατομικές εκθέσεις και έχει συμμετάσχει σε πολλές ομαδικές. Παράλληλα με την καλλιτεχνική της δραστηριότητα, δίδαξε από το 1987 έως το 2012 στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, Εικαστικά και Ιστορία της Τέχνης.  Τα έτη 2008 – 09 -10 συνεργάστηκε με την U.B.U. (Used But Useful) την Ελληνική Εταιρία Ανακύκλωσης μετάλλων μέσω της τέχνης, με γλυπτά από σκραπ. Είναι μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος. Καθώς και της καλλιτεχνικής ομάδας «Ορίζοντας Γεγονότων». Ένα σημαντικό κεφάλαιο της ζωής της είναι η συγγραφή, ισότιμο με την ζωγραφική και την γλυπτική. Κείμενά της έχουν δημοσιευτεί στον τύπο, σε συλλογικές εκδόσεις και ως συνοδευτικά εικαστικών έργων της σε εκθέσεις και καταλόγους. Το διήγημά της «Τοτέμ» διακρίθηκε με έπαινο από τον όμιλο για την UNESCO το ’17 στον 6ο διεθνή διαγωνισμό πεζογραφήματος.
    Το 2020 κυκλοφόρησε η συλλογή διηγημάτων «Τοτέμ» από τις Εκδόσεις Ιωλκός.