/Poor Things – Στον κόσμο του Φρανκεστάιν και της Αλίκης

Poor Things – Στον κόσμο του Φρανκεστάιν και της Αλίκης

Γράφει ο Ελισσαίος Βγενόπουλος

Δεν υπάρχει μεγαλύτερος δυνάστης από τον δειλό, αμφιταλαντευόμενο και αναποφάσιστο εαυτό μας, γιατί η μόνη ελευθερία που θα έχουμε ή που θα αποκτήσουμε ποτέ είναι αυτή που εμείς επιτρέπουμε στον εαυτό μας. Η ελευθερία, αδελφή της φαντασίας, μπορεί να έχει περιορισμούς, μπορεί και στιγμές περισυλλογής, μπορεί να φλέγεται από ανυπομονησία αλλά δεν πρέπει να έχει σύνορα.

Στο «Poor Things» η ιστορία ξεκινά με τον ιδιοφυή δρ. Γκόντγουιν Μπάξτερ (Γουίλεμ Νταφόε) να ανασταίνει με επιτυχία την Μπέλα (Έμα Στόουν) μια νεαρή γυναίκα που είχε αφαιρέσει με τραγικό τρόπο τη ζωή της, για να γλιτώσει από τη συζυγική κακοποίηση. Ο απόκοσμος επιστήμων βάζει τον εγκέφαλο του εμβρύου, που κυοφορούσε η Μπέλα, στο κεφάλι της. Παρά την επιστροφή της από τη μεταθανάτια «ακαταστασία», η Μπέλα η καινούργια γυναίκα που ανασύρεται από τον θάνατο και αποκτά καινούργια υπόσταση παρουσιάζει μια ανεξέλεγκτη παιδική αθωότητα και αφέλεια, γεγονός που ωθεί τον δρ. Μπάξτερ να αναθέσει στον βοηθό του, νεαρό φοιτητή τον Μαξ (Ράμι Γιούσεφ) τη φροντίδα της. Η Μπέλα ερωτεύεται και δεσμεύεται να παντρευτεί τον καλόκαρδο Μαξ. Ωστόσο ψαχουλεύοντας τον κόσμο  γύρω της και εντός της η νεαρή μικρομέγαλη γυναίκα ανακαλύπτει χαρές ανείπωτες, τοπία ενδιαφέροντα και επειδή λαχταρά την ελευθερία της και θέλει να γνωρίσει τον κόσμο, αποφασίζει να ξεφύγει από τα όρια του άγρυπνου βλέμματος του φροντιστή της. Σε μια απροσδόκητη τροπή των γεγονότων τελικά εγκαταλείπει τον Μαξ για να ξεκινήσει μια τολμηρή περιπέτεια με τον χαρισματικό Ντάνκαν Γουέντερμπερν (Μαρκ Ρούφαλο), έναν τυχοδιώκτη δικηγόρο που αιχμαλωτίζει τη φαντασία της και σαγηνεύει την ψυχή της. Το ταξίδι του διδύμου τους οδηγεί σε διάφορα μέρη, στην αρχή στη Λισαβόνα στην οποία θα αποκαλυφθεί στην Μπέλα ένας καινούργιος, εντυπωσιακός και ενδιαφέρων κόσμος  μέχρι την Αλεξάνδρεια και το Παρίσι, καθώς η Μπέλα ανακαλύπτει τις περιπλοκές της ζωής σε αυτό που μπορεί να περιγραφεί ως η δική της προσωπική “χώρα των θαυμάτων”. Η Μπέλα σχεδιάζει σιγά, σιγά την απελευθέρωσή της.

Καθώς η Μπέλα διασχίζει διαφορετικούς πολιτισμούς και κοινωνίες, εμπλέκεται σε μια εξερεύνηση που προκαλεί σκέψεις για το σεξ, την πολιτική, τη φιλοσοφία και τους κοινωνικούς κανόνες.

Η αφήγηση εκτυλίσσεται μέσα σε μια ρευστότητα που αντικατοπτρίζει την αντισυμβατική φύση του χαρακτήρα της Μπέλα, αμφισβητώντας τις παραδοσιακές αντιλήψεις για τους ρόλους των φύλων και τις κοινωνικές προσδοκίες. Η ταινία χρησιμοποιεί την οδύσσεια της Μπέλα για να ξετυλίξει ένα μωσαϊκό από αλήθειες, κάθε μία από τις οποίες είναι τόσο δυναμική και διαρκώς μεταβαλλόμενη όσο και ο ίδιος ο χαρακτήρας.

Το “Poor Things”, σε σκηνοθεσία του Γιώργου Λάνθιμου και διασκευή του Τόνι ΜακΝαμάρα από το ομότιτλο μυθιστόρημα του Άλισντερ Γκρέι, εκτυλίσσεται στον εκκεντρικό κόσμο του Λονδίνου του 19ου αιώνα. Η αφήγηση έναυσμα της έχει τολμηρές προσπάθειες του οραματιστή και ανορθόδοξου γιατρού που αψηφά, διευρύνει και ανατρέπει τα όρια της ζωής και του θανάτου.

Το “Poor Things” είναι ένα κινηματογραφικό ταξίδι που συνδυάζει επιδέξια το σκοτεινό χιούμορ, το κοινωνικό σχόλιο και τα φανταστικά στοιχεία.

Ο Λάνθιμος, γνωστός για το ιδιαίτερο στυλ, την υπόγεια ειρωνεία και τις εκκεντρικές αφηγήσεις του, παραδίδει μια οπτικά συναρπαστική και θεματικά πλούσια ταινία που προκαλεί το κοινό να αμφισβητήσει τους κοινωνικούς κανόνες και να αγκαλιάσει την απρόβλεπτη φύση της ζωής. Σε αυτή την αντισυμβατική ιστορία, τα όρια μεταξύ ζωής και θανάτου, δέσμευσης και ελευθερίας, πραγματικότητας και φαντασίας θολώνουν.

Η ταινία μας ταξιδεύει με σκοπό την αναζήτηση της σεξουαλικότητας και την αυτοδιάθεση του σώματος, ερευνώντας το ζήτημα της ελευθερίας και της ισότητας αλλά και το σπάσιμο των ερωτικών ταμπού.

Ως η αναστημένη Μπέλα, η Έμα Στόουν αποδίδει μια εξαιρετική ερμηνεία, ισορροπώντας ανάμεσα στην αθωότητα και την επαναστατικότητα καθώς περιηγείται σε έναν κόσμο που αμφισβητεί τις αντιλήψεις της για τη ζωή, την αγάπη και την ελευθερία. Καθώς η Μπέλα ταξιδεύει μέσα από αυτή την αντισυμβατική οδύσσεια, η ταινία γίνεται μια εξερεύνηση που προκαλεί σκέψεις για τους κοινωνικούς κανόνες και τους ρόλους των φύλων. Αντιμετωπίζει έξυπνα αυτά τα θέματα με ένα σύγχρονο ύφος, προσκαλώντας το κοινό να αναλογιστεί τους παραλληλισμούς μεταξύ του κόσμου του 19ου αιώνα και του δικού μας.

Η Έμα Στόυν δήλωσε για την ηρωίδα με την οποία κλήθηκε να «συμπράξει» για ένα διάστημα στα γυρίσματα του “Poor Things”: «Καταπίνει τον κόσμο γύρω της με έναν τρόπο τόσο μοναδικό και τόσο όμορφο, που ονειρεύομαι να μπορούσα να το κάνω κι εγώ. Θεωρώ ότι χαρίζει απλόχερα έμπνευση ως χαρακτήρας και το να ζω κάθε μέρα κατ’ αυτόν τον τρόπο ήταν το καλύτερο δώρο για μένα, δεν έχω πάρει περισσότερη χαρά από άλλο ρόλο».

Η δύναμη της ταινίας έγκειται στην ικανότητά της να συνδυάζει άψογα το μαύρο χιούμορ, το κοινωνικό σχόλιο και μια πινελιά φανταστικού.

Η ενσάρκωση του αντισυμβατικού γιατρού από τον Νταφόε είναι ταυτόχρονα ανησυχητική και ενδιαφέρουσα, αποτυπώνοντας την ουσία της βαθιά σαρκαστικής αφήγησης του συγγραφέα. 

Ο Ράμι Γιούσεφ ως Μαξ, ο βοηθός γιατρού στον οποίο έχει ανατεθεί η φροντίδα της Μπέλα, προσθέτει ένα στρώμα ειλικρίνειας στην αφήγηση. Ο χαρακτήρας του γίνεται η ηθική πυξίδα στο απρόβλεπτο ταξίδι της Μπέλα και η χημεία μεταξύ του Γιούσεφ και της Στόουν είναι τόσο συγκινητική όσο και σύνθετη. Η ερμηνεία του Μαρκ Ράφαλο ως γοητευτικός τυχοδιώκτης Ντάνκαν Γουέντερμπερν φέρνει μια μαγνητική ενέργεια στην οθόνη, περιπλέκοντας ακόμη περισσότερο τις επιλογές της Μπέλα και την εξερεύνηση των κοινωνικών προσδοκιών στην ταινία.

Η κινηματογράφηση της ταινίας, που διαπνέεται από το χαρακτηριστικό τρόπο φιλμαρίσματος  του Λάνθιμου, αποτυπώνει το σκηνικό του 19ου αιώνα με ένα μείγμα μεγαλοπρέπειας και οικειότητας. Από τα στενά δρομάκια του Λονδίνου μέχρι τις εξωτικές τοποθεσίες της Λισαβόνας, της Αλεξάνδρειας και του Παρισιού,  μεταφερόμαστε στη χώρα των θαυμάτων της Μπέλα – έναν κόσμο που προκαλεί και διευρύνει την κατανόησή της για το σεξ, την πολιτική, τη φιλοσοφία και τη ρευστή φύση της αλήθειας.

Ένα από τα  προβλήματα της ταινίας έγκειται στη φιλόδοξη προσπάθειά της να αντιμετωπίσει μια πληθώρα θεμάτων – από τη σεξουαλικότητα και την πολιτική μέχρι τη φιλοσοφία και τους ρόλους των φύλων. Το εκτεταμένο ταξίδι που αναλαμβάνει η ηρωίδα μας μεταφέρει από το Λονδίνο του 19ου αιώνα σε διάφορους εξωτικούς τόπους, δημιουργώντας έναν ανεμοστρόβιλο που δεν αφήνει πολλά περιθώρια για ουσιαστική διερεύνηση αυτών των πολύπλοκων θεμάτων. Η ταινία δαγκώνει περισσότερα από όσα μπορεί να μασήσει, και σε κάποια σημεία είναι μια επιφανειακή αντιμετώπιση σημαντικών θεμάτων που αξίζουν περισσότερο βάθος και αποχρώσεις.

Εν κατακλείδι, το “Φτωχά πράγματα” του Λάνθιμου  είναι μια επιτυχημένη μεταφορά του σατιρικού μυθιστορήματος του Γκρέι στην οθόνη. Με εξαιρετικές ερμηνείες, μια οπτικά ενδιαφέρουσα παρουσίαση και μια αφήγηση που ταλαντεύεται μεταξύ του παράξενου και του βαθυστόχαστου, η ταινία αποτελεί απόδειξη της δύναμης της αντισυμβατικής αφήγησης στα χέρια ενός ικανού δημιουργού.

Το “Poor Things” μας προσκαλεί να αμφισβητήσουμε τα κοινωνικά πρότυπα και να ξεκινήσουμε ένα ιδιόρρυθμο ταξίδι σε έναν κόσμο όπου τα όρια μεταξύ ζωής και θανάτου είναι τόσο ρευστά, όσο και οι αλήθειες που προσπαθεί να αποκαλύψει.

Οφείλουμε στην πνευματική μας διαύγεια, την ψυχική μας ισορροπία αλλά και την εσωτερική μας αρμονία να βάζουμε ένα περίτεχνο ερωτηματικό όχι σ’ αυτά που δεν ξέρουμε, όχι σε αυτά για τα οποία αμφιβάλουμε αλλά στις απόψεις που από καιρό θεωρούμε δεδομένες. Ένα ερωτηματικό, κατά καιρούς, στις βαθιές βεβαιότητές μας, θα μας κρατά σε επαγρύπνηση, σε εγρήγορση, μαγικά ζωντανούς.