Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, Οικονομολόγος – Ψυχολόγος, Συγγραφέας

Τι μέρα κι αυτή η Πρωταπριλιά! Τη θυμόμαστε από μικρά παιδιά ως μια ευκαιρία για πλάκες. Να ξεγελάσουμε κάποιον γνωστό ή και λιγότερο δικό μας άνθρωπο με μια αληθοφανή φάρσα. Όχι ό,τι κατανοούσαμε πλήρως τον συμβολισμό της ημέρας ή το νόημα των όσων κάναμε αλλά στο παιδικό μας μυαλό ήταν μια χαρούμενη ανάπαυλα από την βαρετή μαθησιακή καθημερινότητα.

Ίσως γιατί δεν είχαμε εθιστεί ακόμα στην έννοια του ψέματος. Ίσως γιατί όλο αυτό έμοιαζε με αθώο εθιμοτυπικό παιχνίδι που την επόμενη μέρα έδινε τη θέση του στην προκαθορισμένη συμπεριφορική φόρμα και τον φόβο των συνεπειών του ψέματος που αποκαλύπτεται.

Αργότερα κατανοήσαμε καλύτερα τη χρήση του ψέματος ακόμη και την ανάγκη του. Οι δικαιολογίες πολλές στον ενήλικο κόσμο, οι εξηγήσεις, λογικοφανείς και μη, άπλετες. Μπερδευτήκαμε, παρερμηνεύσαμε, ικανοποιηθήκαμε, ντροπιαστήκαμε. Κοινωνήσαμε το το γλυκόπικρο πιοτό του ψέματος. Υπερεκτιμημένη η αλήθεια. Η παραπλάνηση είναι ισχυρό εργαλείο στα χέρια όποιου μπορεί ως ικανός ταχυδακτυλουργός να κατευθύνει τα συναισθήματα και τις συνειδήσεις των ανθρώπων.

Γιατί μας έλκει τόσο το ψέμα; Γιατί φοβόμαστε την αλήθεια; Υπάρχουν φορές που το πρόσκαιρο ψέμα είναι μια παράπλευρη διαδρομή προς ολόκληρη την αλήθεια ή μάλλον η προετοιμασία για την μεγάλη αποκάλυψη που ίσως εκείνη τη στιγμή δεν μπορείς να αντέξεις;

Το να παίρνεις την ευθύνη των πράξεων σου είναι βαρύ φορτίο που αν δεν διαθέτεις ένα αρκετό υψηλό επίπεδο ωριμότητας δεν είναι εύκολο να το αντέξεις. Κι η ωριμότητα ως γνωστόν δεν δωρίζεται. Χτίζεται σταδιακά μέσα από εξελικτική διαδικασία, κατά τη διάρκεια της οποίας οφείλεις να είσαι έτοιμος να αμφισβητήσεις τον ίδιο σου τον εαυτό, να μην κρύψεις τα λάθη σου κάτω από εγωισμούς και φιλαρέσκειες.

Το ψέμα στηρίζει την υπεκφυγή, της δίνει χρόνο να ριζώσει και να δημιουργήσει όλους εκείνους τους αμυντικούς μηχανισμούς που θα κάνουν την άρνηση της αλήθειας να μοιάζει με φυσική συνέχεια της ζωής. Ακόμη και τις στιγμές που η παροδική του χρήση λειτουργεί κατευναστικά ή λυτρωτικά σε μια δύσκολη κατάσταση, η εσφαλμένη χρήση ενός τόσο επικίνδυνου θα μετατρέψει και τις θεωρητικά καλύτερες προθέσεις σε φονικό όπλο.

Πες μου ένα ψέμα, λοιπόν. Αν το αντέχεις. Αν σε αντέχει…