Της Christine Porath
Επιμέλεια – Μετάφραση: Ελεάνα Πανδιά, Επικοινωνιολόγος, MA, υπ. διδάκτωρ Παντείου Πανεπιστημίου
Περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη στιγμή στο παρελθόν οι άνθρωποι αισθάνονται σήμερα ότι δεν τους σέβονται στο χώρο εργασίας τους. Οι εργαζόμενοι αισθάνονται ότι δουλεύουν σε «τοξικές» συνθήκες με ανάλγητους επόπτες. Συχνά διατυπώνονται παράπονα για διακρίσεις σε σχέση με το φύλο, την εθνικότητα ή τις θρησκευτικές πεποιθήσεις. Κάποιοι εργαζόμενοι λαμβάνουν ακόμη και υβριστικά e-mails, όπως αυτά που έλαβαν οι συνεργάτες του σκηνοθέτη της σειράς Walking Dead, Frank Darabont.
Τι συμβαίνει όταν οι εργαζόμενοι αισθάνονται ότι τους υποτιμούν; Τα τελευταία είκοσι χρόνια έχω διερευνήσει αυτή την ερώτηση και έχω διεξάγει δημοσκοπήσεις σε δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους παγκοσμίως, προκειμένου να διαπιστώσω πώς τους συμπεριφέρονται στους χώρους εργασίας τους. Σχεδόν οι μισοί από τους ερωτηθέντες απάντησαν το 1998 ότι τους αντιμετώπιζαν με αγένεια τουλάχιστον μια φορά το μήνα, το ποσοστό αυξήθηκε σε 55% το 2011 και σε 62% το 2016. Παρά το γεγονός ότι οι συνέπειες αυτού του φαινομένου συνήθως δεν καταγράφονται, οι επιπτώσεις του είναι σημαντικές.
Τα 800 στελέχη επιχειρήσεων και οι υπάλληλοι 17 επαγγελματικών κλάδων που ρωτήσαμε εγώ και η Christine Pearson της Thunderbird School of Global Management, δήλωσαν ότι δεν αντιμετώπιζαν ορθή και ευγενική επαγγελματική συμπεριφορά και έτσι δεν είχαν καλή επαγγελματική απόδοση. Το 47% από αυτούς που τους μεταχειρίζονταν άσχημα, μείωναν επίτηδες το χρόνο που αφιέρωναν στη δουλειά και το 38% δήλωσε ότι εμπρόθετα μείωναν την ποιότητα στην εργασία τους. Το 66% ισχυρίστηκε ότι μειώθηκε η απόδοσή τους και το 78% ότι το ενδιαφέρον για την εταιρεία που εργάζονταν ατόνησε.
Πολλές από αυτές – αλλά και άλλες – συνέπειες της κακομεταχείρισης στο χώρο εργασίας δεν γίνονται ευρέως γνωστές. Το άγχος που προκύπτει ως αποτέλεσμα της αγένειας και των κακών τρόπων, μπορεί να «σκοτώσει» την παραγωγικότητα και τους ανθρώπους. Εκείνοι που ξεσπούν στους άλλους, υποτιμούν τους υφιστάμενούς τους και υποσκάπτουν τις επιδιώξεις των συναδέλφων τους μπορεί να παραιτηθούν ή να αλλάξουν τμήμα, αλλά το κακό έχει ήδη γίνει. Το 80% σπαταλά χρόνο ανησυχώντας για μια αγενή επαγγελματική συνάντηση, το 63% χάνει χρόνο προσπαθώντας να αποφύγει τον «επιτιθέμενο». Η αγένεια μπορεί να εξαντλήσει το ανοσοποιητικό σύστημα, να προκαλέσει καρδιοαγγειακά νοσήματα, καρκίνο, διαβήτη και έλκη. Στις έρευνες διαπιστώνεται ότι στην περίπτωση που εργάζεστε σε μια ομάδα στην οποία κυριαρχεί η αγένεια, επηρεάζεται η ψυχική σας υγεία, ανεξάρτητα από το εάν πρόκειται για κάποιο συγκεκριμένο περιστατικό ή μια γενικευμένη συνθήκη. Δεν είναι απαραίτητο να είστε ο «αποδιοπομπαίος τράγος» ή να σας εξευτελίσουν δημόσια για να υποστείτε τις αρνητικές συνέπειες. Μπορεί να επηρεαστείτε επειδή σκέφτεστε ένα τέτοιο περιστατικό, να αναρωτιέστε σχετικά με το πώς θα αντιδράσετε, αν είστε «στη γραμμή του πυρός» ή αν έρχεται η σειρά σας.
Ανεξάρτητα από το αν επηρεάζεται η σωματική ή η ψυχική υγεία των εργαζομένων, πολλοί παραιτούνται. Στην έρευνά μας το 12% εκείνων που δήλωσαν ότι τους είχαν συμπεριφερθεί άσχημα στο χώρο εργασίας, παραιτήθηκαν εξαιτίας αυτής της συμπεριφοράς, χωρίς να εξηγούν στους εργοδότες τους, τους λόγους της αποχώρησής τους.
Ακόμα και να θέλουν να μείνουν ανεπηρέαστοι όσοι γίνονται μάρτυρες ενός περιστατικού αγένειας στη δουλειά, δεν τα καταφέρνουν. Στα πειράματα που διεξήγαμε μαζί με τον Amir Erez παρατηρήσαμε ότι η απόδοση των εργαζομένων έπεφτε κατακόρυφα μετά από κάποιο περιστατικό κακής συμπεριφοράς.
Ακόμα και αν κάποιος ήταν απλός παρατηρητής ενός περιστατικού αγένειας ή γενικότερα κακής συμπεριφοράς, η απόδοση του μειωνόταν σχεδόν στο μισό
Η δημιουργικότητα όσων γίνονται μάρτυρες ανάλογων περιστατικών, μειωνόταν σταθερά.
Η αγένεια «σκοτώνει» την προθυμία και τη συνεργατικότητα. Σε ορισμένα πειράματα, διαπίστωσα ότι όταν οι εργαζόμενοι έρχονται αντιμέτωποι με την αγένεια, είναι τρεις φορές λιγότερο πιθανό να βοηθήσουν τους άλλους και η προθυμία τους να εργαστούν μειώνεται στο μισό.
Ο αντίκτυπος της κακής συμπεριφοράς είναι εξαιρετικά αρνητικός για τον τελικό καταναλωτή. Τα αποτελέσματα της έρευνάς μου μαζί με τις Valerie Folkes και τη Debbie MacInnis στο πανεπιστήμιο της Νότιας Καρολίνα δείχνουν ότι πολλοί πελάτες αρνούνται να αγοράσουν προϊόντα από μια εταιρεία που κακομεταχειρίζεται τους εργαζόμενους της ακόμα και αν οι κακοί τρόποι της εταιρείας δεν θίγουν τους ίδιους, αλλά τους εργαζόμενους. Αν κάποιος γίνει μάρτυρας ενός σύντομου δυσάρεστου περιστατικού, προβαίνει σε γενικεύσεις και για τους άλλους υπαλλήλους, τον οργανισμό, ακόμα και την ίδια την εμπορική ονομασία. Η γνωστοποίηση περιστατικών αγένειας, κακομεταχείρισης των εργαζομένων και οι φήμες περί «τοξικού» επαγγελματικού περιβάλλοντος στην Uber, έστρεψαν τους πελάτες της προς τους ανταγωνιστές τους. Η φήμη μιας εταιρείας ως εργοδότη, επηρεάζει σημαντικά την δημοφιλία της στους πελάτες και το κατά πόσο θα συνεχίσουν να την επιλέγουν.
Οι επικεφαλής δίνουν το παράδειγμα. Στα αποτελέσματα μιας μελέτης διατμηματικών ομάδων, περιλαμβάνονται ενδείξεις ότι όταν οι ηγέτες συμπεριφέρονταν σωστά και δίκαια στην ομάδα τους, τα μέλη της αύξαναν την παραγωγικότητά τους, τόσο ατομικά, όσο και ομαδικά. Ήταν επίσης περισσότερο πιθανό να υπερβάλλουν εαυτόν και να αναλάβουν πρωτοβουλίες εκτός των καθηκόντων τους. Όλα ξεκινούν από την κορυφή. Σε μια από τις έρευνές μου με 20,000 συμμετέχοντες από όλο τον κόσμο, βρήκα ότι εκείνοι που ένιωθαν ότι ο προϊστάμενός τους τους σεβόταν ήταν πιο συγκεντρωμένοι σε ποσοστό 92%, το 55% ένιωθαν περισσότερο απορροφημένοι από την εργασία τους, το 56% δήλωνε πως είχε βελτιωθεί η σωματική και ψυχική τους υγεία, έλεγαν πως αισθάνονται 1.72 φορές περισσότερη ασφάλεια και εμπιστοσύνη και σε ποσοστό 89% περισσότερη απόλαυση και ικανοποίηση από την εργασία τους. Όσοι ένιωθαν πως έχαιραν σεβασμού από τους προϊσταμένους τους, είχαν 1.1 φορά περισσότερες πιθανότητες να παραμείνουν στις θέσεις τους από όσους δεν ένιωθαν κάτι τέτοιο.
Εάν θέλετε να δημιουργήσετε ποιοτικότερες συνθήκες εργασίας, απαλλαγείτε από τους τοξικούς ανθρώπους πριν να ενταχθούν καν στον οργανισμό σας. Στη συνέντευξη επιμείνετε στην ευγένεια, χρησιμοποιώντας δομημένα ερωτηματολόγια εστιασμένα σε ερωτήσεις συμπεριφοράς. Ελέγξτε λεπτομερώς τις απαντήσεις, και προχωρήστε πέρα από αυτές, ακολουθώντας το ένστικτο σας.
Να εξηγήσετε αναλυτικά τις αρχές και τις αξίες του οργανισμού σας. Αναδείξτε την ευγένεια σε συστατικό στοιχείο του καταστατικού σας και φροντίστε να υπάρχει τυπωμένο σε ορατά σημεία. Ανοίξτε διάλογο με την ομάδα σας για να καταλήξετε ποια θα είναι τα όριά σας, τι θα θεωρείται φυσιολογικό και τι όχι. Στη συνέχεια, ξεκαθαρίστε στους υπαλλήλους σας, ότι χρειάζεται να θυμίζει ο ένας στον άλλο ότι όλοι είστε υπεύθυνοι για τη διατήρηση του συνεργατικού κλίματος και της καλής συμπεριφοράς του ενός, έναντι του άλλου.
Ένας σίγουρος τρόπος να τονίσετε πόσο σημαντική είναι για εσάς η καλοί τρόποι και η ευγένεια στον χώρο εργασίας, είναι να την αξιολογείτε και να την επιβραβεύετε. Βρείτε τρόπους να ενισχύετε δημόσια τους καλούς τρόπους συμπεριφοράς με επιβράβευση όσων τηρούν τον κανόνα.
Τέλος, οι επικεφαλής θα πρέπει να διορθώνουν την κακή συμπεριφορά άμεσα. O Danny Meyer, ιδιοκτήτης είκοσι επτά εστιατορίων στη Νέα Υόρκη, είναι υπέρμαχος της ευγένειας και δεν ανέχεται κάτι διαφορετικό από αυτό. «Αν ένας υπάλληλος δεν διορθώσει τους κακούς του τρόπους άμεσα», λέει ο Meyer, «φεύγει». Είναι πεπεισμένος ότι οι πελάτες μπορούν να «γευτούν» την αγένεια. Ακόμα και οι πιο ταλαντούχοι chefs, δεν παραμένουν στα εστιατόρια του Meyer αν δεν δείχνουν τον απαιτούμενο σεβασμό στους συναδέλφους τους.
Η αγένεια είναι πολύ κοστοβόρα για να την αγνοήσουμε. Ας συγκεντρωθούμε στο να δημιουργήσουμε μια κουλτούρα αλληλοσεβασμού – αποδίδει.
Η Dr. Christine Porath είναι συγγραφέας του Mastering Civility: A Manifesto for the Workplace.
Πηγή: qz.com
