Ο ζωγράφος Μάξιμος Μανώλης συνομιλεί με τον Κωνσταντίνο Μανίκα, με αφορμή την πρώτη ατομική του έκθεση.
Beyond Time. Πρώτη ατομική έκθεση στο Πολιτιστικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων «Μελίνα». Γιατί αυτός ο τίτλος; Μπορεί η τέχνη να είναι ένα ταξίδι αυτονομημένο από τις συνθήκες της εποχής;
Πιστεύω πως ναι. Όπως ακριβώς θα διαβάσουμε ένα βιβλίο, ένα μυθιστόρημα φαντασίας ή θα ακούσουμε μια μουσική άλλης εποχής ή ακόμα θα πάμε να θαυμάσουμε έργα τέχνης αιώνων. Οι συνθήκες της εποχής είναι χαραγμένες πάνω μας, καθώς ζούμε μέσα σε αυτές και σαφώς επηρεάζουν την έμπνευση και την τεχνοτροπία. Εντούτοις, δεν πιστεύω ότι πρέπει να είναι αυτοσκοπός το σχόλιο στο σήμερα. Ο τίτλος αυτός θέλω να αναδείξει αυτό ακριβώς: να βιώνουμε ένα έργο ζωγραφικής και να επικεντρωνόμαστε σε αυτό όχι στο «περιβάλλον».
Τι ακριβώς θα συναντήσουν οι επισκέπτες στον εκθεσιακό χώρο και ποιο απόσταγμα θεωρείτε ότι θα αποκομίσουν;
Οι επισκέπτες θα βρεθούν σε έναν εξαιρετικό χώρο του δήμου Αθηναίων και θα δουν ελαιογραφίες μικρών και μεγάλων διαστάσεων. Σκοπός μου είναι να δουν κάτι διαφορετικό από μια σύγχρονη έκθεση ζωγραφικής, να σκεφτούν, να ρωτήσουν και ακόμα να ψάξουν.
Με ποια κριτήρια επιλέγετε τη θεματολογία αλλά και την τεχνοτροπία των έργων σας;
Η θεματολογία μου πατάει σε δυο άξονες, αφενός στο ίδιο το θέμα το να έχει δηλαδή κάτι να πει και αφετέρου στην αισθητική τοποθέτηση. Το πάντρεμα αυτών των δυο που έχει τις βάσεις στους μεγάλους κριτικούς τέχνης και ζωγράφους του παρελθόντος είναι κανόνας για εμένα προσωπικά. Η τεχνοτροπία είναι σχεδόν η ίδια κάθε φορά μόνο που προσαρμόζεται ανάλογα με το θέμα, για παράδειγμα πιο απαλή ή σκληρή πινελιά και ούτω καθ’ εξής.
Ποιο ερέθισμα σάς έστρεψε προς τη ζωγραφική; Είναι ψυχαναλυτική η σχέση με την τέχνη;
Η αλήθεια είναι ότι δεν ξέρω αν ήταν κάποιο γονίδιο, αλλά οι συγκυρίες ήρθαν έτσι που από πολύ μικρός στράφηκα προς την ζωγραφική. Θυμάμαι είχα δει έργα του Ingres και από τότε έλεγα ότι ήθελα να γινώ ζωγράφος. Επίσης, τα βιβλία φαντασίας που διάβαζα γεννούσαν ακόμα πιο πολλές εικόνες στο κεφάλι μου. Όσον αφορά στην ψυχαναλυτική διάσταση, σίγουρα δημιουργείται αποφόρτιση μέσω της δημιουργίας. Άλλωστε, τα καθημερινά και τα επίγεια (προβληματισμοί, άγχη), μετουσιώνονται μέσω της τέχνης σε κάτι ανώτερο.
Πρωτοείδα έργο σας σε εξώφυλλο των Rotting Christ κι αναρωτιέμαι αν η τέχνη σας διαθέτει την ίδια καταγγελτική διάσταση απέναντι σε έναν κόσμο που οι αξίες του σαπίζουν;
Το να δημιουργείς μια εικόνα πόσο δε μάλλον μια αναπαράσταση σε έναν κόσμο που η κλασική ζωγραφική έχει σχεδόν εξαλειφθεί είναι από μόνο του μια καταγγελία στο εύκολο και μαζικό.
Δίνονται ευκαιρίες σε νέους καλλιτέχνες;
Δυστυχώς, πιστεύω πως δεν δίνονται ευκαιρίες σε νέους καλλιτέχνες. Τουλάχιστον είναι πολύ λιγότερες από όσο θα έπρεπε, ειδικά στην ζωγραφική που είναι πολυέξοδη και απαιτεί χώρο. Έχω γνωρίσει πολλούς ζωγράφους με αγάπη για την τέχνη που παραιτήθηκαν απ’ την δημιουργία, γιατί δεν έβλεπαν κανένα μέλλον. Προσωπικά εγώ δεν θα μπορούσα να το αφήσω ποτέ.
Οφείλει ο καλλιτέχνης να εκφράζει την άποψη του για τις κοινωνικές εξελίξεις ή πρέπει να είναι αφιερωμένος αποκλειστικά στο έργο του;
Σαφώς οφείλει να εκφράζει την άποψη του και πρέπει να είναι ενεργός κοινωνικά. Πέραν του ότι είναι καλλιτέχνης, είναι πολίτης και είναι καθήκον όλων μας να ασχολούμαστε με τα κοινά. Ένας καλλιτέχνης πρέπει να βρει την χρυσή τομή και να ισορροπήσει και στα δυο.
Ποια είναι τα επόμενα σχέδια σας;
Θα συνεχίσω να δημιουργώ νέα έργα, να συνεργάζομαι με μουσικά συγκροτήματα και όταν έρθει ο καιρός θα επιστρέψω με μία νέα έκθεση.