Γράφει η Ελένη Παπουτσή, Εκπαιδευτικός – Πολιτισμολόγος Ευρωπαϊκού Πολιτισμού
Ο Βοκκάκιος πριν γίνει οπαδός του Πετράρχη καταγίνεται με τη νουβέλα ένα είδος που δεν έχει προσέξει ούτε ο Δάντης ούτε ο Πετράρχης.
Το δεκαήμερό του γράφεται λίγο μετά την πανούκλα του 1348 που έσπειρε το θάνατο και την καταστροφή σε όλη τη Φλωρεντία.
Σε αυτή τη νουβέλα του ο Βοκκάκιος φαντάζεται ότι επτά νέες γυναίκες και τρείς νέοι άντρες εγκαταλείπουν την πόλη και καταφεύγουν σε μια έπαυλη στους Τοσκανικούς λόφους , όπου κάνουν μια ζωή αργόσχολη και εκλεπτυσμένη.
Οι ιστορίες εναλλάσσονται με τραγούδια και χορούς. Μια πρώτη εντύπωση που αποκομίζει ο αναγνώστης είναι η εξύψωση ενός μικρού κοινωνικού πυρήνα ατόμων που χωρίς να είναι γεννημένοι ευγενείς, ακολουθούν τον κώδικα της υψηλής συμπεριφοράς που συνοψίζεται στην ευγένεια συμπεριφοράς.
Στις πρώτες δέκα νουβέλες δηλαδή την πρώτη μέρα του δεκαήμερου ο Βοκκάκιος καταγγέλλει την επιθυμία της προβολής που εκδηλώνεται απ’ αυτήν την κοινωνική κατηγορία.
Στη δεύτερη και Τρίτη ημέρα παρουσιάζονται πρόσωπα που έχουν καταφέρει να πραγματοποιήσουν δύσκολους σκοπούς. Αφεντικά και έμποροι ναυτικοί και καλόγεροι μοναχές και χήρες παρελαύνουν στη σκηνή .
Έπος εμπόρων λοιπόν;
Την Τρίτη μέρα βλέπουμε να εμφανίζεται ο Μαζέτο ντε λα Λαμπορέκιο κηπουρός σε μοναστήρι καλογριών ο οποίος σπέρνει μεταξύ άλλων και το αρσενικό του σπέρμα καθώς και ο ερημίτης καλόγερος Ρούστικο που διδάσκει στην αφελή Αλιμπέκ με επιτυχία πως θα βάλει τον διάβολό του μέσα στην κόλασή της.
Σάτιρα αντικληρική ειπώθηκε , ωστόσο ο Βοκκάκιος τρομάζει όταν ένας μοναχός τον απειλεί με την τιμωρία του Θεού αν δε πάψει να γράφει ιερόσυλα πράγματα.
Η Τέταρτη μέρα αφιερωμένη στους τραγικούς έρωτες με τις γυναίκες πρωταγωνίστριες ενός ανάποδου κόσμου. Είναι η πριγκίπισσα που ερωτεύεται έναν υπηρέτη. Ο πατέρας της σκότωσε τον εραστή και έστειλε την καρδιά του μέσα σε μια κούπα στη Γισμόνδη, η οποία πριν δηλητηριαστεί βγάζει έναν υπέροχο λόγο για τα δικαιώματα της σάρκας και τα ίσια δικαιώματα στις γυναίκες και τους άντρες.
H Πέμπτη μέρα αφορά πάντα τους δύσκολους έρωτες, και παρόμια είναι και η έκτη μέρα. Την έβδομη όγδοη και ένατη μέρα γεμίζουν οι πρωταγωνιστές της απάτης άντρες και γυναίκες που διαπρέπουν στην τέχνη να εμποδίζουν τους συζύγους τους να μην μπορούν να ανακαλύψουν τους εραστές τους.
Το Δεκαήμερο κινδυνεύει να διαλυθεί μέσα στο γέλιο
Η δέκατη και τελευταία μέρα εξυμνεί τα κατορθώματα του έρωτα και άλλων περιστατικών, των οποίων οι πρωταγωνιστές υπήρξαν όντα διττά και αριστοκρατικά , ηγεμόνες και ευγενείς, συναντούμε όμως, και ένα ληστή και μ ια χωριάτισσα
(Ευρωπαϊκά Γράμματα. Ιστορία της Ευρωπαϊκής Λογοτεχνίας. Σόκολης. Αθήνα 1999 Τόμος Γ)