Γράφει ο Βαγγέλης Αντωνιάδης

Ο θεσμός της μοναρχίας κατά την γεωμετρική εποχή  διέφερε σημαντικά από την βασιλεία με λαϊκή βάση που διαμορφώθηκε σε προηγούμενες περιόδους στον ελληνικό χώρο. Είναι προφανές πως οι βασιλείς έδωσαν εντολή για την κατασκευή επιβλητικών οικοδομημάτων δεν μπορεί να ήταν primi inter pater βασιλείς όπως οι πρόδρομοι τους. Αντίθετα είναι βέβαιο πως θα είχαν απόλυτες εξουσίες και θα ήταν απολυταρχικοί ηγεμόνες, στα πρότυπα περίπου του δεσποτισμού της ανατολής. Καθώς η κατασκευή εκείνων των κυκλώπειων οικοδομημάτων όπως και οι πυραμίδες της Αιγύπτου, μπορούσαν να συσσωρεύσουν πλούτο και να διαθέσουν το τεχνικό και εργατικό δυναμικό των πληθυσμών που ηγεμόνευαν με τους τρόπους που ήθελαν.

Άλλωστε την ισχυρή θέση του μονάρχη φανερώνουν και τα λαμπρά ανάκτορα όπως το ανάκτορο της Μεσσηνιακής Πύλου του οποίου η κατασκευή χρονολογείται περίπου στον 13ο αιώνα π.Χ. Αλλά και οι επιβλητικές ακροπόλεις και οι θολωτοί τάφοι.

Το πιθανότερο είναι πως από τους πλέον αξιόμαχους πολεμιστές που έπαιρναν το μεγαλύτερο τμήμα από την διανομή των κατακτημένων εδαφών και της πολεμικής λείας σταδιακά σχηματίστηκε μια διακριτική κοινωνική τάξη ευγενών. Μία πολεμική και συνάμα γαιόκτητη αριστοκρατία. Για την οποία θεσμοθετήθηκαν ιδιαίτερα προνόμια που δεν υπήρχαν σε προηγούμενες περιόδους.

Ο λαός και το οικιστικό πρότυπο

Ο λαός που διοικούσαν οι βασιλείς οι βασιλείς στην επικράτεια τους είχε σχεδόν αποκλειστικά αγροτοκτηνοτροφικά χαρακτηριστικά με πιθανές εξαιρέσεις όπως ασχολούνταν με το θαλάσσιο-ναυτικό εμπόριο και τεχνικά επαγγέλματα και διαβίωνε σε διασκορπισμένους οικισμούς ( χωριά) ή στους πρόποδες των ακροπόλεων. Οι μεγάλοι οικισμοί όπως οι Μυκήνες περιβαλλόταν από τείχη και στην ουσία υπήρξαν οι πρόδρομοι του οικιστικού προτύπου που επικράτησε στον ελληνικό χώρο σε μεταγενέστερες περιόδους δηλαδή τις πόλεις.

Η θεσμική συγκρότηση και το πρότυπο εξουσίας

Αξίζει να σημειωθεί πως Σε αυτά τα πρώιμα χρονικά διαστήματα πολίτευμα που κυριαρχούσε ήταν η βασιλεία. Παρουσιάζεται ένα είδος φυλετικής οργάνωσης, όπου ο βασιλιάς προΐσταται μιας μεγάλης ομάδας ανθρώπων. Πριν την αρχαϊκή εποχή και όσο βρισκόμαστε στην περίοδο της βασιλείας, δεν έχουμε πόλιν, αλλά άστυ, μεγάλους οικισμούς, που ήταν έδρα των θεσμών διοίκησης. Η πόλη ως πόλις είναι δημιούργημα της πρώιμης αρχαϊκής εποχής και σχετίζεται με την κατάργηση της βασιλείας και την άσκηση της εξουσίας από τους ευγενείς. 

• ήταν αρχηγοί του στρατού
•  Ήταν αρχιερείς και είχαν ιερατικά καθήκοντα, απευθυνόμενοι εξ ονόματος της κοινότητας σε υπερβατικές δυνάμεις
• είχαν δικαστικά καθήκοντα.