Ο καταξιωμένος μουσικός Ross Daly συνομιλεί με τον Κωνσταντίνο Μανίκα, με αφορμή τις επερχόμενες δύο παραστάσεις του στο Θέατρο Ροές, οι οποίες δυστυχώς αναβλήθηκαν. Θα σας ενημερώσουμε για την ανακοίνωση των νέων ημερομηνιών.
8 και 9 Ιανουαρίου θα σας δούμε μαζί με την Κέλυ Θωμά στο Θέατρο Ροές. Πείτε μας για το περιεχόμενο αυτών των παραστάσεων;
Μαζί μας για τις δυο βραδιές θα είναι και η Mayu Shviro που θα παίξει βιολοντσέλο και στις 9 του Ιανουαρίου θα είναι και ο Bijan Chemirani που θα παίξει κρουστά. Και οι δυο αυτοί άνθρωποι είναι πολύ στενοί μας συνεργάτες και αγαπημένοι φίλοι και πολλές μουσικές που έχω συνθέσει εδώ και χρόνια είναι φτιαγμένες ειδικά για τη συμμετοχή τους. Θα έχουμε την ευκαιρία στο διήμερο αυτό να παίξουμε τα συγκεκριμένα κομμάτια μαζί με αρκετά καινούρια που έχω φτιάξει σε όλο αυτό το διάστημα που δεν μπορέσαμε να παίξουμε ζωντανά.
Πώς έρχεται να “δέσει” αρμονικά, σε όλο αυτό, ο φιλοξενούμενος της δεύτερης ημέρας;
Ο Bijan Chemirani δεν είναι μόνο ένας από τους παλιότερους και πιο αγαπημένους μου συνεργάτες, είναι και γιος του Djamchid Chemirani με τον οποίο συνεργάζομαι απο το 1988. Ο Bijan ξέρει πολύ καλά όλο μας το ρεπερτόριο και πάντα δίνει κάτι το ιδιαίτερο και ξεχωριστό σε μια δικιά μας συναυλία.
Θεωρείτε ότι έχουμε “εκμεταλλευτεί” τον πλούτο της παραδοσιακής μας μουσικής, όσο της αξίζει;
Για μένα δεν είναι θέμα «εκμετάλλευσης πλούτου» όσο είναι να γνωρίζουμε τι εννοούμε με τον όρο παραδοσιακή μουσική. Για πολλούς ανθρώπους η έννοια της «παράδοσης» είναι κάτι που παραπέμπει κυρίως στο παρελθόν και που περικυκλώνεται από τόσα “πρέπει” και “δεν πρέπει” που δεν της μένει χώρος να αναπνεύσει πια ως μια δημιουργική τέχνη. Στην εποχή μας, από τον περισσότερο κόσμο, ο «παραδοσιακός» μουσικός δεν αναγνωρίζεται ως ελεύθερος και δημιουργικός καλλιτέχνης με ανοικτούς ορίζοντες, αντιθέτως συνήθως αντιμετωπίζεται ως το υπηρεσιακό προσωπικό μιας υβριδικής πια διασκέδασης που δεν είναι πάρα μια κακή απομίμηση αυτού που φανταζόμαστε ότι υπήρχε σε κάποια «χρυσή εποχή» ενός παρελθόντος που μάλλον δεν υπήρχε ποτέ. Για αυτό και για πολλούς ακόμη λόγους, η σχέση μου με αυτό που λέμε «παράδοση» είναι ριζικά διαφορετική από αυτό που συνήθως εννοείται. Περισσότερο με ενδιαφέρει η έννοια της διαχρονικότητας κάποιων πραγμάτων στη μουσική και λιγότερο η έννοια της παράδοσης.
Λείπει η κρατική στήριξη στην προσπάθεια ανάδειξής της;
Ίσως κάποτε ίσχυε αυτό, αλλά τώρα πια υπάρχει αρκετή κρατική υποστήριξη για την ανάδειξή της, απλώς θεωρώ ότι η στήριξη αυτή συχνά είναι προς μια λανθασμένη κατεύθυνση. Η «παράδοση» που στηρίζουν οι κρατικοί μηχανισμοί συνήθως βρίσκεται πιο κοντά στην έννοια του φολκλόρ. Συνεπώς λειτουργεί περισσότερο ως ένα τοπικό ή εθνικό σύμβολο που χρησιμοποιείται προκειμένου να επιβεβαιωθεί ένας αντίστοιχος μύθος, στα πλαίσια του οποίου η δημιουργική δραστηριότητα ανθρώπων με ιδιαιτερότητες που δεν συνάδουν με το μύθο δεν γίνεται δεκτή χωρίς να υφίσταται παραμόρφωση ή ακόμα και διαστρέβλωση. Η μουσική, στο σύνολό της είναι μια τέχνη απεριορίστων δυνατοτήτων που μπορεί να απελευθερώσει δυνάμεις στον άνθρωπο που ο ίδιος δεν γνωρίζει ότι διαθέτει. Μπορεί να μας πάει πέρα από τα όρια του εαυτού μας σε διαστάσεις που δεν φανταζόμαστε καν. Όσοι ασχολούμαστε με τη μουσική, ανεξάρτητα από το είδος της, της οφείλουμε ό,τι καλύτερο διαθέτουμε ως ανθρώπινα όντα και σίγουρα η αγάπη και η δημιουργικότητα βρίσκονται σε κορυφαία θέση σε αυτό το πλαίσιο.
Η fusion προσέγγιση που αναμειγνύει ακούσματα του παρόντος και του παρελθόντος, είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να γίνει η παραδοσιακή μουσική πιο θελκτική για τις νεότερες γενιές;
Η μουσική που φτιάχνεται από μουσικούς που πρωτίστως αγαπάνε τη μουσική και όχι την καριέρα τους με ενδιαφέρει εμένα. Όταν πράγματι αγαπάς τη μουσική αντιλαμβάνεσαι τον εαυτό σου ως υπηρέτης της. Ένας υπηρέτης που είναι απόλυτα αφοσιωμένος σε αυτό που αγαπάει και που δεν συμβιβάζεται πουθενά και σε τίποτα. Από αυτή τη θέση δεν κάνεις πράγματα προκειμένου να είναι η μουσική πιο θελκτική σε κανέναν, να αρέσει απλώς. Αυτό δεν έχει κανένα νόημα. Ακολουθείς πιστά την αγάπη σου για τη μουσική χωρίς να λογαριάζεις σε ποιόν θα αρέσει ή κατά πόσο θα ευνοήσει την «καριέρα» σου. Όταν στη μουσική ενός ανθρώπου ανταμώνουν ακούσματα από διαφορετικές κατευθύνσεις στο χώρο και στο χρόνο επειδή ο ίδιος άνθρωπος έχει μια βαθειά βιωματική σχέση με τα ακούσματα αυτά και είναι βασικά στοιχεία της αλήθειας του, τότε αυτό δεν λέγεται fusion, λέγεται απλώς μουσική. Όλες αυτές τις διάφορες ταμπέλες που έχει επινοήσει η μουσική βιομηχανία ίσως αφορούν σε κάποια κατασκευάσματα αλλά σίγουρα όχι σε αληθινά δημιουργήματα.
Είστε ένας πολίτης του κόσμου, με μεγάλη μουσική εμπειρία και γνώσεις. Γιατί επιλέξατε την Κρήτη ως το “λιμάνι” σας;
Η σχέση που έχω με την Κρήτη δεν έχει καθόλου τα χαρακτηριστικά που συνήθως φαντάζεται κανείς. Όπως έχω πει πολλές φορές στο παρελθόν, εγώ έχω μια σχέση με μια Κρήτη που μάλλον είναι αόρατη για τους περισσότερους ανθρώπους. Το ορατό της κομμάτι, που συχνά προβάλλεται εώς και υπερβολικά, δεν με ενδιαφέρει. Όταν φτάνεις σε μια ηλικία στην οποία έχεις περισσότερα χρόνια πίσω σου παρά μπροστά σου, συνειδητοποιείς κάπως έντονα ότι η πορεία της ζωής σου στη πραγματικότητα δεν εξελίσσεται ως μια διαδοχή επιλογών πάνω σε κάποιο timeline. Όλα όσα βιώνουμε με τη μορφή ξεχωριστών εμπειριών, και που συχνά απλώς μας εμφανίζονται με τη μορφή επιλογών, εντέλει είναι προβολές του εσωτερικού μας πυρήνα πάνω στη συνείδησή μας που ο τρόπος με τον οποίο είμαστε φτιαγμένοι να αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα, μάς τα εμφανίζει με μια διαδοχική και αιτιατή μορφή.
Πώς κρίνεται την πορεία της μουσικής στην ψηφιακή εποχή, με το YouTube να έχει ουσιαστικά αντικαταστήσει τη δισκογραφία;
Από ένα σημείο χρονικά και μετά, η μουσική, που ανέκαθεν γινόταν αντικείμενο εμπορικής εκμετάλλευσης κάποιας μορφής, μετατράπηκε ξεκάθαρα σε «προϊόν» και ο μουσικός, στο βαθμό που φιλοδοξούσε σε κάποιο οικονομικό αποτέλεσμα από την εργασία του, σταδιακά χειραγωγήθηκε από αυτούς που ελέγχανε αυτό που από τέχνη που ήταν μετατράπηκε σταδιακά σε βιομηχανία. Απλώς κάθε νέο μοντέλο εμπορικής εκμετάλλευσης της μουσικής σφίγγει όλο και περισσότερο τον κλοιό του γύρω από το λαιμό του μουσικού. Πιο παλιά είχαμε τις δισκογραφικές εταιρίες που διαχειρίζονταν τη μουσική ως ένα υλικό προϊόν, και που όλο το ενδιαφέρον τους συσχετιζόταν με τη διαμόρφωση του κοινού και του προϊόντος με όρους εμπορίου που λειτουργούσαν φυσικά διαμετρικά αντίθετα με τις ανάγκες της τέχνης. Νομίζω ότι όλα αυτά είναι λίγο πολύ γνωστά σε όλους οπότε χάριν συντομίας θα κάνω ένα fast forward στο σήμερα όπου έχουμε το YouTube, το Spotıfy, Amazon, Apple Music και διάφορες άλλες «πλατφόρμες» του streaming που αποτελούν την πιο αισχρή και στυγνή μορφή εκμετάλλευσης που έχουμε δει ποτέ της μουσικής και του μουσικού. Εγώ, επειδή δεν θέλω να χάσω χρόνο και ενέργεια ασχολούμενος με όλα αυτά αποφάσισα να διαθέσω σχεδόν όλο μου το μουσικό έργο δωρεάν για όποιον θέλει στην ιστοσελίδα μου www.rossdaly.gr . Το δικό μου ενδιαφέρον βρίσκεται αποκλειστικά στο να μπορεί όποιος θέλει να ακούσει τη μουσική αυτή με την ελπίδα ότι με κάποιον τρόπο θα επιδράσει θετικά στη ζωή του.
Ποια είναι η άποψη σας για τα μουσικά reality shows;
Για μένα, απλώς δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με τη μουσική.
Τι δημιουργικό να περιμένουμε από εσάς το επόμενο διάστημα;
Καθώς φέτος γιορτάζουμε τα 40 χρόνια του Μουσικού Εργαστηρίου Λαβύρινθος, έχουμε προγραμματίσει πολλές δραστηριότητες, τόσο σε μορφή εκδηλώσεων όσο και σε εκδόσεις, που πάντα στοχεύουν στο να μοιραστούμε όλοι που συμμετέχουμε σε αυτό, τη μουσική που αγαπάμε με όσο γίνεται περισσότερους ανθρώπους.