Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, συγγραφέας

Ο θάνατος είναι μια στιγμή βαθύτατης θλίψης, αντίληψης της ματαιότητας του βίου, επανενθύμησης του φόβου και του πόνου της απώλειας. Ακόμη κι όταν δεν πρόκειται για ένα προσφιλές, αγαπημένο πρόσωπο με το οποίο έχουμε μοιραστεί εμπειρίες και μας συνδέουν δυνατά συναισθήματα.

Μερικές φορές αυτή η αίσθηση ίσως να είναι ακόμη πιο έντονη όταν αφορά δημόσιες προσωπικότητες. Μια γνωστή φιγούρα συχνά ντύνεται με το πέπλο της αιωνιότητας, με μια αίγλη που αδυνατούμε να πιστέψουμε ότι μπορεί να αναλωθεί. να χαθεί οριστικά.

Αυτό στο οποίο κανείς δεν θα έπρεπε να διαφωνεί είναι η τιμή που οφείλουμε στο νεκρό, ανεξάρτητα από το αν συμφωνούσαμε ή διαφωνήσαμε με τις ιδέες του.

Πόσο μάλλον όταν δεν πρόκειται για κάποιον εγκληματία, που κι η σιωπή αρκεί, αλλά για έναν άνθρωπο που προσπάθησε με το δικό του τρόπο να συνεισφέρει στο δημόσιο βίο.

Η θεμιτή αξιολόγηση του έργου του και η αποτίμηση της συνεισφοράς του, θα γίνει σε πορεία χρόνου, με ψυχραιμία κι αποστασιοποίηση από τα γεγονότα από πιο ειδικούς, με τη δυνατότητα να αποτυπώσουν πειστικά το κάθε βήμα του βίου του και τα συνδέσουν ως ενιαίο σύνολο. Οι υπόλοιποι, εννοείται ότι δικαιούμαστε να διαθέτουμε την άποψη μας, δεν δικαιούμαστε να σκυλεύουμε τη μνήμη του, πρόωρα και με το πάθος των προσωπικών μας θέσεων.

Ορισμένοι, με την ίδια ευκολία, που εύχονται την αρρώστια ή το θάνατο κάποιου, χωρίς να έχουν συναίσθηση του ατοπήματος, προσβάλλουν τον νεκρό με “βαρύγδουπους” αφορισμούς ή παράταιρους αστεϊσμούς. Δεν χρειάζεται να αναπαράγω όσα ακούστηκαν το τελευταίο διάστημα, τόσο για τον Μίκη Θεοδωράκη όσο και για τη Φώφη Γεννηματά, μετά το χαμό τους, χαμένοι στα μονοπάτια του μικροκομματισμού και της μικροπρέπειας.

Το μόνο που αξίζει να επισημανθεί, ως δίδαγμα από τη μικρότητα τους, είναι η ιστορική διάσταση. Η Ελλάδα είναι μια χώρα που από τα αρχαία χρόνια έδινε ιδιαίτερη σημασία στο να αποδίδονται οι προσήκοντες τιμές στους νεκρούς. Άλλωστε, το αποτύπωσε τόσο γλαφυρά η ιστορία της Αντιγόνης. Ας είναι να κρατήσουμε κάτι από το πολιτισμικό μας οπλοστάσιο, για αρχή ας είναι αυτό.