/Ο κινηματογραφικός θρύλος Γκρέγκορι Πεκ

Ο κινηματογραφικός θρύλος Γκρέγκορι Πεκ

Σήμερα είναι εύκολο να ξεχάσει κανείς πόσο εντυπωσιακός υπήρξε στο μεγάλο πανί ο αξέχαστος Γκρέγκορι Πεκ, καθώς μας χωρίζουν αρκετές δεκαετίες από τις μεγάλες του ερμηνείες. Πανύψηλος, γοητευτικός και με αθλητική κορμοστασιά, ο Πεκ ξεκίνησε τα βήματά του στο αμερικανικό σινεμά ως άλλος ένας νέος και ωραίος επίδοξος σταρ για να μετατραπεί σταδιακά σε μεγάλο πρωταγωνιστή απαιτητικών ρόλων.

Ποιος μπορεί να τον ξεχάσει ως Άτικους Φιντς, τον ιδεαλιστή δικηγόρο του Νότου στις «Σκιές στη Σιωπή» (To Kill A Mockingbird) που του χάρισε το Όσκαρ Α’ Ανδρικού Ρόλου το 1962; Ή ως πλοίαρχο Αχάμπ στον «Μόμπι Ντικ», βασιλιά Δαβίδ στο «Δαβίδ και Βηθεσδά» και στρατηγό Ντάγκλας Μακ Άρθουρ στον «Μακ Άρθρουρ»;

Η πορεία του Πεκ στη σκοτεινή αίθουσα υπήρξε το χρονικό μιας σταδιακής μεταμόρφωσης: από σεξουαλικό σύμβολο στη νιότη του μετασχηματίστηκε σε ιδεώδες παράδειγμα ηθικής, ειλικρίνειας και πίστης, κάτι που τήρησε απαρέγκλιτα τόσο στον κόσμο του κινηματογράφου όσο και την καθημερινή του ζωή. Τόσο ταυτίστηκε μάλιστα με το καλό που το πιστό κοινό του δεν τον αποδέχτηκε ποτέ σε κόντρα ρόλους κακού. Η ηθική συνείδηση του Χόλιγουντ στα μεταπολεμικά χρόνια ενσάρκωσε με τις ερμηνείες του σχεδόν απαρέγκλιτα τις αρετές του ψυχικού σθένους και των υψηλών φρονημάτων που τόσο εκτιμούσε το αμερικανικό κοινό. Και βέβαια ήταν ένα από τα πρώτα κινηματογραφικά είδωλα που κατάφερε να απαλλαγεί από τον έλεγχο των χολιγουντιανών στούντιο επιλέγοντας τις ταινίες μόνος του και διατηρώντας τη δημιουργική του ανεξαρτησία, δημιουργώντας έτσι ένα δεδικασμένο που θα άφηνε παρακαταθήκη στις κατοπινές γενιές ηθοποιών…

Πρώτα χρόνια

Ο Έλντρεντ Γκρέγκορι Πεκ γεννιέται στις 5 Απριλίου 1916 σε προάστιο του Σαν Ντιέγκο της Καλιφόρνια ως γιος του τοπικού φαρμακοποιού και της συζύγου του, αμφότεροι ιρλανδο-σκοτσέζικης καταγωγής. Οι γονείς χώρισαν όταν ο Γκρέγκορι ήταν μόλις έξι ετών, όταν και πήγε να μείνει με τους παππούδες του. Μεγαλώνοντας μέσα στο αυστηρό καθολικό πλαίσιο, ήθελε από μικρός να γίνει ιερέας, αν και τον έστειλαν σε ηλικία 10 ετών να φοιτήσει σε στρατιωτική σχολή. Αργότερα επέστρεψε στο Γυμνάσιο, όπου αναμείχθηκε με το θέατρο και τον αθλητισμό, όντας μέλος τόσο του σχολικού θιάσου όσο και της ομάδας στίβου.

Όντας αστέρι στον αθλητισμό, έγινε αμέσως δεκτός στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, αν και μέχρι τότε τον κέρδιζε ολοένα και πιο πολύ η υποκριτική. Στα φοιτητικά του χρόνια ανέβηκε πολλές φορές στο θεατρικό σανίδι, κάτι που τον ανάγκασε να παρατήσει την ιατρική και να πάρει τελικά πτυχίο στην αγγλική φιλολογία. Μέχρι το τέλος βέβαια των σπουδών του ήξερε πια ότι ήθελε να γίνει ηθοποιός, γι’ αυτό και μετακόμισε αμέσως στη Νέα Υόρκη ώστε να φοιτήσει σε δραματική σχολή.

Όλα αυτά τα προπαρασκευαστικά χρόνια ταλαιπωρήθηκε πολύ οικονομικά και έκανε πάμπολλες δουλειές του ποδαριού για να επιβιώνει και να πληρώνει τα τσουχτερά δίδακτρα…

Υποκριτική καριέρα

Δουλεύοντας ως ταξιθέτης σε θέατρα του Μπρόντγουεϊ και σπουδάζοντας υποκριτική, ο Πεκ άρχισε να δραστηριοποιείται σε μικρορολάκια, προσφέροντας μάλιστα δωρεάν τις υπηρεσίες του σε θέατρα και τηλεοπτικά πλατό με αντάλλαγμα ένα πιάτο φαΐ. Έκανε τα πάντα, από ταξιθέτης και βοηθός παραγωγής μέχρι και όποια δουλειά έπεφτε στο χέρι του, αρκεί να είναι κοντά στο θέατρο, το σινεμά και την τηλεόραση.

Κάποια στιγμή το επιβλητικό του παράστημα και το ωραίο του παρουσιαστικό θα του εξασφαλίσουν τον πρώτο του κανονικό ρόλο στο Μπρόντγουεϊ, όταν όλοι είδαν το 1942 ότι ο νεαρός Καλιφορνέζος μπορούσε πράγματι να παίξει. Παρά το γεγονός ότι οι πρώτες αυτές παραστάσεις δεν στέφθηκαν από εμπορική επιτυχία, ο ίδιος ξεπήδησε ως φέρελπις ηθοποιός. Κι έτσι το 1944 ήρθε ο πρώτος του χολιγουντιανός ρόλος ως ρώσος αντάρτης στο «Σπάστε τα Δεσμά» (Days of Glory). Η φήμη του εκτοξεύτηκε μόλις η ταινία βγήκε στις αίθουσες, εγκαινιάζοντας έτσι μια ανοδική πορεία που τέλος δεν θα είχε για τα επόμενα 20 χρόνια!

Την ίδια χρονιά θα παίξει τον ιεραπόστολο στα «Κλειδιά του Παραδείσου» (The Keys of the Kingdom), σε μια ερμηνεία που θα του φέρει πρόωρα την πρώτη του υποψηφιότητα για Όσκαρ. Το 1947 θα έρθει η δεύτερη υποψηφιότητά του για Όσκαρ, για τον ρόλο του δημοσιογράφου στο κοινωνικό δράμα «Συμφωνία Κυρίων» (Gentleman’s Agreement), έχοντας ήδη εμφανιστεί, μεταξύ άλλων, στα εμβληματικά «Νύχτα Αγωνίας» (Spellbound – 1945) και «Υπόθεση Παραντάιν» (1947)! Οι ρόλοι πέφτουν πια βροχή και περιλαμβάνουν από ταινίες εποχής, πολεμικά, έπη και δράματα, καθώς ο Πεκ μετατρεπόταν σταδιακά στη δεκαετία του 1950 από ανεπανάληπτο sex symbol σε απόλυτη ενσάρκωση της ηθικής ακεραιότητας.

Ξεχωρίζουν τα λαμπρά φιλμ «Μονομαχία στον Ήλιο» (1946), «Σιδηρούς Πλοίαρχος» (1951), «Δαβίδ και Βηθεσδά» (1951), «Μόμπι Ντικ» (1956) και «Τα Κανόνια του Ναβαρόνε» (1961), σε μια σωρεία ταινιών αυτά τα 20 χρόνια που έβρισκαν τον Πεκ συνεχώς απασχολημένο στα κινηματογραφικά πλατό και το θεατρικό σανίδι.

Το 1962 θα ερχόταν ο ρόλος που θα τον έστελνε στην κινηματογραφική αθανασία: ο Πεκ ενσαρκώνει τον Άτικους Φιντς στο «To Kill a Mockingbird», την κινηματογραφική μεταφορά του ομώνυμου και θρυλικού μυθιστορήματος της Χάρπερ Λι «Όταν Σκοτώνουν τα Κοτσύφια» που είχε εκδοθεί δύο χρόνια πρωτύτερα. Για την αξέχαστη ερμηνεία του ο Πεκ τιμήθηκε με το Όσκαρ Α’ Ανδρικού Ρόλου και πλέον ήταν στην κορυφή τόσο του Χόλιγουντ όσο και του παγκόσμιου σινεμά.

Μέχρι το 1962 βέβαια είχε ήδη γίνει ένας από τους πρώτους σταρ που αψηφούσαν το σύστημα απόλυτου ελέγχου των πανίσχυρων στούντιο, αρνούμενος να υπογράψει αποκλειστικό συμβόλαιο με κάποιο από δαύτα! Διάλεγε τους ρόλους του πολύ προσεκτικά ώστε να μην τυποποιηθεί και μέχρι να λάβει το χρυσό αγαλματίδιο ήταν ένας από τους ελάχιστους αμερικανούς ηθοποιούς που διεκδικούσαν και έπαιρναν αμοιβή ενός εκατομμυρίου δολαρίων!

Συνεχίζοντας την απίστευτη σε έκταση και υποκριτικό εύρος καριέρα του με αμείωτους ρυθμούς και στη δεκαετία του 1960 και στην επόμενη του 1970, πρωταγωνίστησε σε πλήθος ταινιών που χαρακτηρίζονται πια κλασικές. Αν πρέπει να ξεχωρίσουμε μία, αυτή θα είναι «Η Προφητεία» (The Omen) του 1976, το ανεπανάληπτο φιλμ τρόμου, αν και αναφορά αξίζουν σίγουρα, σε επίπεδο υποκριτικής δεινότητας πάντα, το «Μακ Άρθουρ» (1977) και το «Ανθρωποκυνηγητό σε Δύο Ηπείρους» (The Boys from Brazil – 1978)…

Στη δεκαετία του 1980 ανέκοψε κινηματογραφικούς ρυθμούς, εμφανιζόμενος σε πολύ προσεκτικά διαλεγμένους ρόλους πλέον, όπως και στην επόμενη δεκαετία, όταν άρχισε να αποσύρεται σταδιακά από το σινεμά. Το 1991 ξαναχτύπησε όμως δυναμικά με δύο ταινίες (από τις τελευταίες εμφανίσεις του στο σινεμά), τόσο με το ριμέικ του παλιότερου και κλασικού «Ακρωτήρι του Φόβου» του 1962 (στο οποίο επίσης πρωταγωνιστούσε) όσο και με το μοναδικό «Με τα Λεφτά των Άλλων»…

Ακτιβισμός και αναγνώριση

Όταν δεν έπαιζε σε σινεμά και θέατρο, ο Πεκ ένωνε τη φωνή του με λογής αγαθοεργίες και πολιτικούς σκοπούς, αναλαμβάνοντας προοδευτικά θέσεις ευθύνης, τόσο ως πρόεδρος της Αμερικανικής Αντικαρκινικής Εταιρίας όσο και πρόεδρος στην Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου.

«Δεν είμαι από κείνους που κάνουν καλές πράξεις, απλώς παίρνω μέρος σε δραστηριότητες που πιστεύω», είπε το 1969 όταν ο αμερικανός πρόεδρος Λίντον Τζόνσον του απένειμε το Μετάλλιο της Ελευθερίας για την ανθρωπιστική του δράση. Τριάντα χρόνια αργότερα, το 1999, το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου τον περιέλαβε στους μεγαλύτερους πρωταγωνιστές όλων των εποχών.

Ο Πεκ υποστήριξε ολόψυχα δημοκρατικούς υποψηφίους αλλά και αναρίθμητους πολιτικούς και κοινωνικούς σκοπούς. Κάποια στιγμή του είχαν ζητήσει μάλιστα να κατέβει για το χρίσμα των Δημοκρατικών ως προεδρικός υποψήφιος, αλλά αρνήθηκε ευγενικά. Ο ταγμένος αγώνας του υπέρ των Δημοκρατικών του είχε μάλιστα εξασφαλίσει περίβλεπτη θέση στη διαβόητη «λίστα των εχθρών» του Νίξον!

Στην προσωπική του ζωή, παντρεύτηκε την πρώτη του σύζυγο το 1942 και στα 13 χρόνια που έμειναν μαζί απέκτησαν τρεις γιους. Μετά το διαζύγιο, παντρεύτηκε τη γαλλίδα δημοσιογράφο Veronique Passani (1955), με την οποία απέκτησαν άλλα δύο παιδιά. Το 1975, ο μεγαλύτερος γιος του αυτοκτόνησε.

Ο Γκρέγκορι Πεκ τιμήθηκε με πλήθος λαμπρών κινηματογραφικών βραβείων και τρεις εβδομάδες πριν φύγει από τον κόσμο, ο γνωστότερος χαρακτήρας που ενσάρκωσε, ο Άτικους Φιντς, ονομάστηκε Νο 1 κινηματογραφικός ήρωας όλων των εποχών από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου. Ο μεγάλος σταρ πέθανε στον ύπνο του από βρογχοπνευμονία στις 12 Ιουνίου 2003, με την εδώ και 50 σχεδόν χρόνια σύζυγό του πάντα στο πλευρό του. Ήταν 87 ετών…