Ο ηθοποιός και δραματουργός Γιάννης Ζέρβας απαντά στις ερωτήσεις του Κωνσταντίνου Μανίκα με αφορμή τη συμμετοχή του στην παράσταση “Σαν ρόδο και σαν αίνιγμα”.

1. Συμμετέχετε στην παράσταση “Σαν ρόδο και σαν αίνιγμα” που πρωταγωνιστεί η Πέγκυ Σταθακοπούλου. Ποιος είναι ο ρόλος σας στην εξέλιξη του έργου;

Νομίζω, πως το ολόγιομο κόκκινο φεγγάρι, που εμφανίζεται σχεδόν από την αρχή της παράστασης σε συνδυασμό με τη δική μου κόκκινη παρουσία και δράση, οδηγούν σημειολογικά σε κάτι αρχετυπικό. Θα μπορούσα να πω πως ο ρόλος ο δικός μου είναι η προσωποποίηση του φεγγαριού, όπως γίνεται στο “Ματωμένο Γάμο” του Λόρκα και λειτουργεί ως αρχέτυπο της γυναικείας φύσης και δύναμης, του γυναικείου κύκλου, όπου ενυπάρχει το τέλος, αλλά και συγχρόνως μια καινούρια αρχή, η γέννηση και ο θάνατος. Η δυνατή Αν Χάθαγουέϊ καταθέτει ένα πάθος μιας ολόκληρης ζωής και εξομολογείται στον ετοιμοθάνατο σύζυγό της, Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, όλα όσα την βάραιναν τα χρόνια της απουσίας του, ώστε λυτρωμένη πια να ξεκινήσει μετά τον θάνατό του μια καινούρια ζωή. Το φεγγάρι, η σελήνη (από το συγγενές της λέξης σέλας) το φως, δηλαδή, έρχεται να φωτίσει τη σκοτεινή, άγνωστη πλευρά της Αν Χάθαγουεϊ, που για πολλά χρόνια ζούσε στη σκιά του διάσημου συζύγου της και η κόκκινη φιγούρα να ανατροφοδοτήσει το πάθος της και να σημάνει την έναρξη μιας καινούριας ζωής.

2. Τι εικόνα αποκομίζουμε για τον Σαίξπηρ μέσα από τα λεγόμενα της γυναίκας του;

Δεν πρόκειται για μία παράσταση βιογραφική, καθώς οι διάφορες πτυχές της ζωής του Σαίξπηρ, που αναφέρονται δεν επιβεβαιώνονται επίσημα. Η μορφή του Σαίξπηρ, ενός εμβληματικού και παγκοσμίως γνωστού συγγραφέα και οι διάφορες εικασίες γύρω από τη ζωή του χρησιμοποιούνται από τον Άκη Δήμου, με τέτοιο τρόπο, που αναδεικνύουν ακόμη περισσότερο τη μοναξιά και τη δύναμη της συζύγου του, που την εγκατέλειψε μετά από δέκα χρόνια έγγαμου βίου. Η Αν Χάθαγουεϊ στερήθηκε την αγάπη, τον έρωτα, την οικογένεια και βίωσε μόνη της τον θάνατο του παιδιού της, ενώ τα νέα του συζύγου της, που έφυγε στην πρωτεύουσα για να κάνει καριέρα ηθοποιού, τα μάθαινε από τα κουτσομπολιά και τις φήμες. Για πρώτη φορά ο Σαίξπηρ παραμένει σιωπηλός, ενώ η γυναίκα του βγαίνει από την αφάνεια, σπάει τη σιωπή της και γίνεται η πρωταγωνίστρια. Ο Άκης Δήμου με αφορμή την Αν Χάθαγουεϊ κάνει λόγο για όλες τις γυναίκες, όχι απαραίτητα αυτές που μένουν πίσω για χάρη του σπουδαίου συζύγου τους, αλλά για όλες αυτές τις γυναίκες που ζουν στο περιθώριο ή που έχουν κρατήσει στο περιθώριο της ζωής τους ένα κομμάτι από τον εαυτό τους, που η κοινωνικές συμβάσεις, τα πρότυπα και τα στερεότυπα απορρίπτουν.

3. Πώς βλέπετε το κοινό μετά από μια παρατεταμένη περίοδο αποχής;

Το κοινό σήμερα το βρίσκω αρκετά μουδιασμένο, και φοβισμένο. Οι αναλογίες σίγουρα έχουν αλλάξει, βλέπω πιο πολύ νέους ανθρώπους στο θέατρο ενώ οι μεγαλύτεροι σε ηλικία είναι ακόμη διστακτικοί. Όλοι, όμως, έχουμε την ανάγκη της συνεύρεσης, του να μοιραστούμε τον χρόνο και τον χώρο. Αυτό είναι που μας έλειψε τα δύο τελευταία χρόνια και σε αυτό συμβάλλει το θέατρο, κάτι που στις μέρες μας είναι πιο αναγκαίο από ποτέ.

4. Αν έπρεπε να διαλέξετε ή την υποκριτική ή τη σκηνοθεσία, τι θα επιλέγατε;

Δεν έχω ασχοληθεί με τη σκηνοθεσία, παρά μόνο μία φορά. Έχω υπάρξει αρκετές φορές βοηθός σκηνοθέτη κι αυτό από δική μου ανάγκη να βρίσκομαι στις πρόβες ενός έργου από την αρχή μέχρι και το τέλος. Είναι σχολείο οι πρόβες, μαθαίνεις από τους παλαιότερους ηθοποιούς, τους πιο έμπειρους. Είναι βιωματική δουλειά το θέατρο, δεν μαθαίνεται μέσα από τα βιβλία ή στα τρια χρόνια της δραματικής σχολής, αν και πιστεύω πολύ, ότι η θεωρητική γνώση είναι απαραίτητη για την εξέλιξη ενός ηθοποιού. Η υποκριτική έχει άμεση επαφή με το κοινό και ο ηθοποιός γίνεται δημιουργός με το που εμφανιστεί στη σκηνή. Αυτή η ουσιαστική σχέση αλληλεπίδρασης μεταξύ ηθοποιού και θεατή, η μετάδοση νοημάτων και συναισθημάτων του πομπού-ηθοποιού προς τον δέκτη-θεατή είναι αυτό που κάνει τη θεατρική πράξη ψυχαγωγική, με την αριστοτελική έννοια, δηλαδή, την αγωγή της ψυχής.

5. Υπάρχει δίλημμα για έναν ηθοποιό ανάμεσα σε θέατρο, κινηματογράφο και τηλεόραση;

Όχι, κανένα δίλημμα δεν υπάρχει, είναι διαφορετικές δουλειές, που η καθεμία έχει τη δυσκολία της και απαιτεί από τον ηθοποιό ένα διαφορετικό τρόπο παιξίματος, στη μία περίπτωση απαιτείται κάποια έμφαση και στην άλλη μία λεπτότητα στα εκφραστικά μέσα και ίσως μια διαφορετική ψυχοσύνθεση, αλλά ο σκοπός είναι ο ίδιος, η αλήθεια και η αυθεντικότητα. Στο θέατρο, ο ηθοποιός παρουσιάζεται μπροστά μας στο εδώ και τώρα, με το σώμα του, την φωνή του και το συναισθηματικό του κόσμο, ελέγχει τον χρόνο και τον χώρο και είναι ο κυρίαρχος της σκηνής κατά τη διάρκεια της παράστασης. Αντίθετα, στον κινηματογράφο το εδώ και τώρα κατακερματίζεται από το μονταζ, ενώ κυρίαρχος είναι ο σκηνοθέτης. Σε κάθε περίπτωση, όμως, ο ηθοποιός δουλεύει με τα εκφραστικά του μέσα και την αλήθεια του.

6. Το πιο μεγάλο καλλιτεχνικό σας όνειρο;

Να συνεχίσω να εξελίσσομαι μέσα από την τέχνη του ηθοποιού, με σπουδαίους ρόλους και όμορφες συνεργασίες.

7. Διαλέγετε παρέα για ολιγοήμερη απόδραση. Ποιους καλλιτέχνες, ανεξαρτήτως ιστορικής περιόδου δράσης, θα συμπεριλαμβάνατε;

Σίγουρα τον Τσάρλι Τσάπλιν, έχω δει πολλές φορές τις ταινίες του και κάθε φορά εντυπωσιάζομαι με την εκφραστικότητα του προσώπου και του σώματός του. Χωρίς να πει τίποτα τα έλεγε όλα. Τον Μπέκετ, που είναι ο αγαπημένος μου συγγραφέας, που επίσης μίλησε για όλα , τον έρωτα, τον χρόνο, τον θάνατο, τη ζωή μέσα από μια φαινομενικά λιτή και ελλειπτική γραφή. Και φυσικά την Αν Χάθαγουεϊ, γιατί της αξίζει μία απόδραση.