Το αρχείο του Αχιλλέα Παπαδιονυσίου περιέχει μια σειρά από εξαιρετικές συνεντεύξεις με σημαίνοντα πρόσωπα από το χώρο του πολιτισμού. Μια από αυτές είναι κι αυτή που ακολουθεί με τον μουσικοσυνθέτη Γιάννη Σπανό που σήμερα συμπληρώνονται 3 χρόνια από τον θάνατό του.

ΕΡ: Κύριε Σπανέ πείτε μας για το ξεκίνημά σας στο τραγούδι.

Είναι η πρώτη φορά που έρχομαι στην Πάτρα και που έχω επαφή με τον λαό της Πάτρας. Να πω τώρα μερικά πράγματα για μένα, είναι λίγο δύσκολο να μιλάει κανείς για τον εαυτό του, τέλος πάντων. Ξεκίνησα στη Γαλλία 59, 60 όπου τότε βρισκόμουν εκεί και ξεκίνησα σαν πιανίστας στις μπουάτ του Παρισιού τότε. Αργότερα το 63 ήρθα στην Ελλάδα και ξεκίνησα τα πρώτα μου ελληνικά τραγούδια. Τότε συνεργάστηκα με τον μακαρίτη τον Πατσιφά ο οποίος ήταν πολύ σπουδαίος και αξιόλογος άνθρωπος για το ελληνικό τραγούδι και με τον οποίο ξεκίνησα μια συνεργασία που διήρκεσε 6-7 χρόνια. Το πρώτο μου τραγούδι ( μια αγάπη για το καλοκαίρι) .

ΕΡ: Μιλήστε μας για τις διάφορες συνεργασίες σας με τους Έλληνες τραγουδιστές.

Εκείνη την εποχή μεταξύ 60-70 συνεργάστηκα κυρίως με νέους ανθρώπους τότε ξεκινήσαμε με τον Μαυρουδή και τρεις άλλους το νέο κύμα με τις μπουάτ στην Πλάκα, η πρώτη μου τραγουδίστρια ήταν η Καίτη Χωματά την οποία ανακάλυψα εγώ και έκανε την καριέρα την οποία γνωρίζετε, μετά ασχολήθηκα με την Πόπη Αστεριάδη, την Αρλέττα, τον Γιάννη Πουλόπουλο ο οποίος ήταν τότε τελείως αντιεμπορικός τραγουδιστής και κατά το 69 μεταπήδησα στο λαϊκό τραγούδι, δούλεψα με τον Μπιθικώτση, με τον Κόκοτα, την Μοσχολιού και δεν σταμάτησα να εργάζομαι, ασχολούμαι με όλα τα είδη του τραγουδιού κυρίως με την μπαλάντα.

ΕΡ: Πολλοί λένε ότι υπάρχει μια στειρότητα στο ελληνικό τραγούδι και ότι αυτό οφείλεται στις εταιρείες δίσκων και αυτό το έχουν πει και πολλοί συνθέτες ότι οι εταιρείες ρίχνουν τους συνθέτες εν μέρει και προβάλλουν τους τραγουδιστές. Εσείς τι έχετε να πείτε πάνω σ’ αυτό;

Αυτό είναι ένα γεγονός αναμφισβήτητο, υπάρχει ειδικά μια πολύ μεγάλη εταιρεία πρώτη ίσως εμπορικά στην Ελλάδα η οποία προβάλλει συστηματικά τους τραγουδιστές, ίσως γιατί αποκομίζει πιο πολλά κέρδη , γιατί οι επώνυμοι συνθέτες οπωσδήποτε πρέπει να έχουν ορισμένα ποσοστά, προτιμάνε να πληρώνουν τους τραγουδιστές και να μαζεύουν τραγούδια από άγνωστους με ταλέντο ή χωρίς ταλέντο δεν έχει σημασία, αν θέλεις καταπολεμάει συστηματικά τους επώνυμους συνθέτες.

ΕΡ: Με τον τρόπο αυτό υπάρχει εμπορικότητα στο δίσκο, όταν ο δίσκος δεν περιλαμβάνει επιτυχίες, γνωστά τραγούδια, συγκεκριμένα όπως τα παλιά και αποτέλεσμα ότι βγαίνουν δίσκοι με παλιά τραγούδια, τι έχετε να μας πείτε πάνω σ’ αυτό;

Με την έλλειψη στην αγορά αυτών των καλών τραγουδιών γιατί όσο να ναι οι συνθέτες που έχουν κάνει καριέρα, που τους ξέρουμε λίγο πολύ όλοι μπορούν πάντα να κάνουν ορισμένα τραγούδια που να έχουν επιτυχία.. από τη στιγμή που τους αποκλείουν από τους δίσκους, είτε κάνουν μεταφράσεις ξένων, είτε απευθύνονται σε μουσικούς οι οποίοι γίνονται ξαφνικά συνθέτες για ένα δίσκο, ξαφνικά υπάρχει αυτή η έλλειψη στην αγορά και υπάρχει αυτό το φαινόμενο που λέμε κρίση στο ελληνικό τραγούδι..

ΕΡ: Εσείς από τη πλευρά σας πως νομίζετε ότι μπορεί να ξεπερασθεί αυτό που λέμε κρίση στο ελληνικό τραγούδι;

Είναι λίγο δύσκολο να βρεθεί φάρμακο, θα πρέπει ο κάθε συνθέτης ανενόχλητα να δουλεύει και να κάνει το κέφι του γιατί και οι συνθέτες που εργάζονται με αυτές τις μεγάλες εταιρείες είναι υποχρεωμένοι να δέχονται εντολές να κάνουν τον τάδε εμπορικό δίσκο, το τάδε είδος τραγουδιού και εν τω μεταξύ δεν υπάρχει το κέφι που υπήρχε παλιότερα… έχει κατακλυστεί όπως είπατε προηγουμένως η αγορά από παλιά και τώρα είναι της μόδας το ρεμπέτικο και όλες οι κομπανίες που λένε, αυτό είναι μια μόδα ελπίζω να περάσει κι αυτό διότι το μέλλον της Ελλάδας αποκλείεται να είναι το παρελθόν της. Το ρεμπέτικο είναι το τραγούδι μιας ορισμένης εποχής που έχει περάσει οριστικά. Περιμένουμε όλοι να περάσει αυτή η μόδα για να δούμε τι θα κάνουμε μετά…..

ΕΡ: Είστε υπέρ των συναυλιών στην επαρχία, έχετε κάνει, σκέφτεστε να κάνετε, τι έχετε να μας πείτε;

Για μένα οι συναυλίες είναι κάτι το καινούργιο, τις ξεκίνησα πριν 2 χρόνια, πριν δεν έβγαινα διότι νόμιζα ότι το ρεπερτόριό το δικό μου δεν ήταν γνωστό στην επαρχία, είχα αυτή την εντύπωση και μετά τη συναυλία στο Λυκαβηττό που είδα την απήχηση που είχε στον κόσμο ξεκίνησα να κάνω συναυλίες και είδα ότι είχα χάσει πολύ όλον αυτό τον καιρό που ήλθα σε επαφή με όλο αυτό το μεγάλο κοινό της Ελλάδας όπου και να πήγα ήταν θαυμάσια η επαφή με τον κόσμο και ομολογώ ότι αισθάνομαι μεγάλη ικανοποίηση να δουλεύω στην επαρχία παρά μέσα στην Αθήνα…

ΕΡ; Έχετε καθόλου σκεφτεί στο άμεσο μέλλον να διοργανώσετε μια συναυλία για όλη την Ελλάδα;

Ναι προσπαθώ να κάνω μια σειρά συναυλιών, προσπαθώ να συγκεντρώσω ένα γκρουπ από μουσικούς και ένα επιτελείο από τραγουδιστές που να τους έχω μαζί μου όσο γίνεται πιο μόνιμα για να μπορέσω να κάνω μια μεγάλη περιοδεία..

ΕΡ: Σκέπτεστε να έχετε γνωστούς τραγουδιστές ή όχι;

Όχι διότι με τους γνωστούς τραγουδιστές δεν μπορεί κανείς να κάνει αυτό που ονειρεύεται και θέλει, δεν μπορεί να βγάλει τον ήχο του, δεν μπορεί να επιβληθεί, ο κάθε τραγουδιστής θέλει να προβάλλει τον εαυτό του σαν να κάνει ο ίδιος συναυλία ενώ μπαίνει στη συναυλία ενός συνθέτη, και υπάρχουν πολλά προβλήματα και προστριβές με τους γνωστούς και έτσι προτιμώ νέα παιδιά με πολύ καλή φωνή, στο κάτω-κάτω βοηθάω ορισμένες φωνές να βγούνε. Αυτή τη στιγμή είμαι με τον Διονύση Θεοδόση που είναι μια πολύ σπουδαία περίπτωση τραγουδιστή, την Μπέτυ Ξενάκη επίσης μια πολύ ωραία φωνή και τον Αργύρη Κούκα. Ήδη με αυτούς έχω κάνει αρκετές εμφανίσεις.

ΕΡ: Ποια είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες συνθέτες και ιδιαίτερα όταν ξεκινάνε;

Εννοείς τα νέα παιδιά ή τους ήδη καθιερωμένους;

ΕΡ: Τους νέους, όπως και εσείς είσαστε κάποτε νέο ξεκινήσατε, τι προβλήματα είχατε;

Ομολογώ ότι η εποχή για τους νέους είναι δύσκολη γιατί οπωσδήποτε υπάρχουν κλίκες, τα κυκλώματα των εταιρειών.. πρέπει να παλέψουν πιο πολύ, ενώ την εποχή που ξεκινήσαμε εμείς υπήρχανε άνθρωποι που πραγματικά ασχολούταν με το ελληνικό τραγούδι όπως ο Λαμπρόπουλος ο Τάκης, όπως ο Αλέκος ο Πατσιφάς και υπήρχε ένα ιδανικό για το τι είναι ελληνικό τραγούδι.. τώρα με τα εμπορικά κυκλώματα θα πρέπει ο νέος να ξεκινήσει ίσως όχι με κέφι αλλά πιο έξυπνα κάνοντας ένα εμπορικό σουξέ για να μπορέσει αργότερα να κάνει αυτό που θέλει. Πάντως πιστεύω ότι πάντα παρ’ όλη την δύσκολη εποχή κάποιος που έχει ταλέντο οπωσδήποτε θα φανεί αρκεί να έχει υπομονή..

ΕΡ: Γνωστή τραγουδίστρια σε κάποια συνέντευξη είπε ότι εκτιμώ τον Γιάννη Σπανό διότι είναι πολύ σπουδαίος συνθέτης με ευαισθησία αλλά έχει κάνει λάθος το ότι έχει ασχοληθεί με το λαϊκό τραγούδι, τι έχετε να πείτε;

Είναι τόσο λάθος η σκέψη αυτής της τραγουδίστριας διότι μπορούμε να αρνηθούμε ότι απευθυνόμαστε στο λαό, διότι με τον λαό έχουμε να κάνουμε, διότι εγώ πάντα έκανα λαϊκό τραγούδι, όχι συστηματικά αλλά κάποτε είχα κέφι και μερικά λαϊκά τραγούδια κανείς δεν πιστεύει ότι είναι δικά μου, νομίζουν ότι είναι κάποιου άλλου συνθέτη όπως ( Άκου πως κλαίει ο μπαγλαμάς, Μια Κυριακή) αυτό που λέει τώρα ο Νταλάρας Σ’ έστησαν σε μια γωνιά, πάει να πει ότι μπορώ να ασχοληθώ με το λαϊκό τραγούδι   επειδή μου αρέσει το λαϊκό τραγούδι.

ΕΡ: Επίσης η τραγουδίστρια αυτή είπε ότι δεν ασχολείται με το τραγούδι επειδή οι συνθέτες δεν κάνουν αυτό που θέλουν αλλά αυτό που τους λένε οι εταιρείες, εσείς τι έχετε να μας πείτε;

Δεν ξέρω αν πρέπει να μιλήσω για ποια τραγουδίστρια, υπάρχουν ορισμένοι τραγουδιστές οι οποίοι έχουν μείνει σε κάποια εποχή. Είναι νοσταλγοί του παρελθόντος. Εγώ σαν συνθέτης ακολουθώ την εποχή μου δεν μπορώ να μην την ακολουθώ. Τώρα με ενδιαφέρουν οι ηλεκτρονικοί ήχοι, δεν μπορώ να γυρίσω την πλάτη και να κάνω ένα τραγούδι της δεκαετίας του 60 ή του 50 δεν είναι του χαρακτήρα μου αυτό…

ΕΡ: Πως βλέπετε το μέλλον του ελληνικού τραγουδιού;

Όσο πιο καλοί καινούργιοι συνθέτες βγούνε τόσο πιο σπουδαίο θα είναι το μέλλον του ελληνικού τραγουδιού. Εάν το ελληνικό τραγούδι βασισθεί μόνο στους ήδη γνωστούς κάποτε και εμείς σταματάμε να δουλεύουμε, βλέπουμε ότι υπάρχουν αρκετοί νέοι που έχουν ταλέντο και αυτοί κυρίως είναι το μέλλον του ελληνικού τραγουδιού.

ΕΡ: Λένε ότι υπάρχει μια κρίση στα μεγάλα μαγαζιά της Αθήνας διότι είναι υψηλά τα μεροκάματα των τραγουδιστών, ο κόσμος δεν διασκεδάζει πλέον, εσείς τι έχετε να μας πείτε;

Είναι τεράστια τα μεροκάματα όχι απλώς υψηλά, και ο κόσμος δεν μπορεί να αντιμετωπίζει τέτοιες τιμές στα μαγαζιά, γι’ αυτό ξαφνικά έκανε αποχή διότι δεν μπορούσε να κάνει τίποτε άλλο και τα μεγάλα τα μαγαζιά έχουν κλείσει τα περισσότερα. Παρ’ όλα αυτά τα μαγαζιά που δουλεύουν δίνουν τεράστια μεροκάματα και είναι δυσανάλογο το μεροκάματο του τραγουδιστή με την ελληνική πραγματικότητα και με την τσέπη το μέσου Έλληνα..

ΕΡ: Γνωστός τραγουδιστής είπε ότι τα μεροκάματα δεν τα παίρνουμε εμείς, μας τα δίνει ο κόσμος. Νομίζω ότι έχει και μια βάση διότι όπως ισχυρίστηκε το μεροκάματο εξαρτάται από τον κόσμο που τον καθιερώνει, εσείς τι λέτε;

Μα ο κόσμος δεν είναι η αυτή η χούφτα των πλουσίων που πάνε στα μεγάλα μαγαζιά για να πληρωθεί ο τραγουδιστής της μόδας, ο κόσμος είναι ο μέσος Έλληνας γι’ αυτό και ο κόσμος πηγαίνει στις ρεμπέτικες κομπανίες. Έχουνε φαγητό, διασκέδαση φτηνή και διασκεδάζουν και χορεύουν γι’ αυτό και αυτά τα μαγαζιά με τα μικρότερα μεροκάματα πάνε κυρίως καλά, από τα μεγάλα ένα ή δυο πάνε καλά..

ΕΡ: Πιστεύω ότι ο κόσμος δεν είναι ανάγκη να ακούσει στο κέντρο τον μεγάλο τραγουδιστή, τον ακούει κι απ’ το δίσκο.. πιστεύω ότι θέλει να πάει κάπου να φάει καλά και να ακούσει γνωστά τραγούδια για να συμμετάσχει, να χορέψει κ.λ.π.

Πριν λίγο καιρό ο κόσμος έτρωγε σε μια ταβέρνα και μετά πήγαινε στα μπουζούκια ή έξοδός του αποτελούταν από φαγητό και μετά από διασκέδαση. Τώρα είναι αδύνατον να τα συνδυάσει και τα δυο διότι και οι ταβέρνες είναι ακριβές και τα κέντρα πανάκριβα οπότε προτιμάει να τα συνδυάσει και τα δυο με μια φορά..

ΕΡ: Ποιες οι καλύτερες και ποιες οι χειρότερες στιγμές ελληνικό τραγούδι;

Οι καλύτερές μου στιγμές είναι όταν βλέπω τον κόσμο να αγαπάει ένα τραγούδι μου, να το ψιθυρίζει μαζί μου. Χειρότερες δεν θυμάμαι, είχα κακές στιγμές, είμαι αισιόδοξος και όχι απαισιόδοξος γι’ αυτό δεν θυμάμαι τις κακές στιγμές.

ΕΡ: Το κοινό της Πάτρας πως το είδατε στην πρώτη σας επαφή;

Υπάρχει η συνήθεια όπου πηγαίνουμε να λέμε πολύ ωραίο το κοινό, είναι σαν φιλοφρόνηση στον τόπο που βρισκόμαστε. Αλλά εγώ αυτό που είδα από το κοινό της Πάτρας δεν το είδα άλλού. Είδα από τον κόσμο μια επαφή που με τονώνει και όλος αυτός ο κόσμος τραγουδάει και χαίρεται το τραγούδι.. αυτή η πρώτη μου επαφή με άφησε κατάπληκτο.

ΕΡ: Πιστεύω ότι η ιδέα της Μπουάτ στην επαρχία είναι πολύ καλή..

Μακάρι να γίνουν κι άλλες μπουάτ διότι οι μπουάτ είναι το μέσον να ξεκινήσει κάποιος νέος, μπορεί κάποιος πιο γνωστός να έρχεται σε μια μπουάτ αλλά επίσης οι μπουάτ να είναι και φυτώριο νέων καλλιτεχνών, θα πρέπει σε κάθε πόλη να υπάρχουν 2-3 μπουάτ διότι πιστεύω ότι ενώ στην Πάτρα υπάρχουν νέοι που γράφουν και μουσική και στίχο κάπου θα θέλουνε να εμφανιστούνε.